İyot Eksikliği Nedir?
İyot, vücudumuzun sağlıklı büyümesi ve gelişimi, troid hormonu üretimi için gerekli olan bir mineraldir. İyot, vücutta bulunan bazı hormonların üretimi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, hücrelerin korunması, beyin fonksiyonu, tiroid fonksiyonu gibi çeşitli işlevlerden sorumludur. İyot alımının en kolay ve pratik yolu sofra tuzu olarak normal tuz yerine iyotlu tuz kullanmaktır. Vücudumuzda yeterli miktarda iyot bulunmamasına iyot eksikliği adı verilir.
Günlük İyot İhtiyacı Ne Kadardır?
Amerikan Tarım Bakanlığı (USDA) günlük iyot ihtiyacının yaşlara göre değiştiğini ve günlük ihtiyacın şu şekilde olması gerektiğini bildiriyor;
Yenidoğan-6 aylık bebek 100 mikrogram
- 7-12 aylık: 130 mikrogram
- 1-8 yaş: 90 mikrogram
- 9-13 yaş: 120 mikrogram
- 14 yaş ve üstü: 150 mikrogram
- Hamile kadınlar: 220 mikrogram
- Emziren kadınlar: 290 mikrogram
İyot Eksikliği Belirtileri
- Cilt kuruluğu
- Kilo vermekte zorlanma
- Baş ağrısı
- Yorgunluk, halsizlik
- Unutkanlık
- Regl dönemine ait problemler (Adet gecikmesi, adetin uzun sürmesi vb)
- Hiperlipidemi: (Hiperlipidemi; kandaki yağ miktarında artışla karakterize bir hastalıktır.)
- Sık enfeksiyon geçirme
- Kabızlık
- Saçlarda incelme, seyrelme
- Böbrek fonksiyonunda bozulma
- Eklem sertliği
- Kasların güçsüzleşmesi
- Zihin bulanıklığı
- Soğuğa gelememe
- Ellerin ve ayakların soğuk olması
- Tükürük üretmede ve gıda sindiriminde sorun yaşamakta zorluk çekilmesi
- Tükürük bezlerinde şişme
- Ağız kuruluğu
- Çeşitli cilt hastalıkları
- Konsantrasyonda zorlanma
Troid hastalıkları yaşama: İyot eksikliğinin en yaygın belirtilerinden biri de troid hastalıklarıdır. Tiroid bezlerinin sağlıklı çalışmasında yeterli iyot tüketimi çok önemlidir troidlerin çok fazla veya çok az çalışması birçok ciddi sağlık sorununa neden olabilir. Tiroidler, hormonların düzenli çalışmasından sorumlu olan vücudun ana bezlerinden biridir ve iyot eksikliğine bağlı troid hastalığı kişilerde halsizlik, istemsiz kilo alımı veya kaybı, hormonların dengesiz çalışması, depresif ruh hali gibi daha bir çok olumsuz reaksiyona yol açabilir.
İyot Açısından Zengin Besinler
Cod Balığı: Cod balığının 85 gramı 99 mg. iyot içerir günlük iyot ihtiyacının %66’sını karşılar.
Kızılcık: Kızılcık 30 gramı 90 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %60’ını karşılar.
Yoğurt: 1 kase yoğurt 75 mg. iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %50’sini karşılar.
Patates: Fırında pişmiş patates, 1 orta boyu 60 mg. iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %40’ını karşılar.
Süt 1 su bardağı pişmemiş süt 56 mg. iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %37’sini karşılar.
Yumurta: 1 büyük boy yumurta 24 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %24’ünü karşılar.
Ton Balığı: 85 gram ton balığı 17 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %11’ini karşılar.
Lima fasulye – 1 fincan lima fasulyesi 16 mikrogram iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %10’unu karşılar.
Erik: 5 adet kuru erit 13 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %9’unu karşılar.
Mısır: Yarım su bardağı mısır 14 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %9’unu karşılar.
Peynir (çiğ ve pastörize edilmemiş) 30 gr. peynir 12 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %8’ini karşılar.
Bezelye: 1 su bardağı pişmiş bezelye 6 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %4’ünü karşılar.
Muz: 1 orta boy muz 3 mg iyot içerir, günlük iyot ihtiyacının %2’sini karşılar.
İyotlu Tuz: Marketlerden aldığınız tuzların iyotlu olanlarını seçin.
İyot Eksikliğinde Görülen Hastalıklar
- Guatr hastalığı
- Kalp hastalığı, kalp büyümesi ve kalp yetmezliği gibi ilgili bozukluklar
- Depresyon ve bilişsel bozukluk gibi zihinsel sağlık sorunları
- Periferik nöropati olarak bilinen vücudun periferik sinirlerine hasar
- Kadınlarda kısırlığa neden olabilecek, yumurtalıklarda hasar
İyotun Vücuda Faydaları Nelerdir?
Metabolizmanın çalışmasını düzenler
İyot, vücudun metabolik aktivitesini etkileyen hormonların üretiminee yardımcı olur.
Yiyeceklerin daha iyi emilmesini ve daha sonra enerjiye dönüştürülmesini sağlar. Yiyeceklerle alınan kaloriyi enerjiye dönüşerek yakılmasında etkili rol oynar. Bu süreç sizi gün boyunca aktif ve enerjik kılar ve geceleri huzurlu bir uykuya yardımcı olur, dolayısıyla da depresyon ve uykusuzluğu önler. İyot yetersizliğinde yiyecekler aşırı yağ olarak depolanırlar ve kişi kilo alır.
Troid Bezinin Çalışmasını Desteler
Tiroid bezi, çeşitli yaşam mekanizmalarının işleyişine yardımcı olan tiroksin ve triiodotironin gibi hormonları üretmek için iyotu kullanır. İyot eksikliği tiroid bezinin büyümesine neden olur ve kretizim, hipotiroidizm ve guatr gibi rahatsızlıklara yol açar. Tiroid bezinin düzgün işleyişini sağlamak için birçok besin maddesine ihtiyacı vardır ve iyot bunların en önemlisidir. İyot eksikliği, tiroid bezlerinin çalışmasını bozarak hafıza zayıflaması, saç dökülmesi ve alerjil gibi bir çok soruna sebep olur.
Üreme Sistemini Destekler
Üreme organları iyot yardımıyla doğal olarak büyür ve olgunlaşır. Ayrıca, iyot, hamileliğin sorunsuz geçmesini sağlar ve doğmamış çocuğu nörolojik problemlerden korur. Yeterli iyot alımı anne ve çocuğu, özellikle de doğmamış çocuğu sağlıklı tutar, zihinsel ve fiziksel sağlığının belirleyici bir faktörüdür. İyotun dikkatli ve doğru bir miktarda alınması, düşük doğum ağırlığı, erken doğum, ölü doğum, otizm ve diğer gebelikle ilgili birçok komplikasyon riskini azaltır.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir
Bakteri ve virüsler iyot bakımından zengin bir ortamda üreyemez. Bu nedenle, iyot vücudunuzu hastalıklardan korur. Antioksidanları aktive ederek ve kalp rahatsızlıkları ve kanser gibi hayatı tehdit eden sorunları vücudunuzdan koruyarak güçlü bir savunma oluşturur. İyot yetersizliği bağışıklığın bozulmasına neden olabilir, bu nedenle güçlü bir bağışıklık sistemi için yeterli miktarda iyot alımı şarttır.
Hormonların Çalışmasını Düzenler
Tiroid bezi, vücudunuzdaki birçok hormonu üretir ve düzenler. İyot, tiroid bezinin işleyişinde hayati bir rol oynar, böylece hormonlarınızı kontrol altında tutar ve dalgalanmalarını önler.
Kansere Karşı Koruma Sağlar
İyot, kansere neden olan hücrelerin öldürülmesine yardımcı olur. İyot özellikle tiroid, meme, prostat ve mide kanserlerinin önlenmesinde önemli rol oynar.
Hipotiroidizmi Önler
Troid bezinin yetersiz çalışmasına Hipotiroidizm denir. Yeterli iyot alımı vücudunuzu hipotiroidizmden korur.
Enerjik Kalmanıza Yardımcı Olur
İyot, tiroid bezinin düzgün çalışmasına yardımcı olur böylece bedeniniz çevir ve enerjik kalır.