Patent Duktus Arteriozus (PDA) Ne Demektir?
Patent duktus arteriozus (PDA) oldukça yaygın görülen doğuştan olan bir kalp problemidir. Duktus arteriozus adı verilen geçici bir kan damarı, doğumdan hemen sonra kapanmazsa bu durum ortaya çıkmaktadır. Bebek doğmadan önce, oksijen almak için ciğerleri kullanması gerekmez. Bir fetüs, kendi akciğerlerinden değil, anneden gelen oksijenli kanı alır. Duktus arteriosus, kanın akciğerlere dolaşımını atlamasına izin veren bir deliktir. Bununla birlikte, bebek doğduğunda, kan akciğerlerden oksijen almalı ve bu delik kapanmalıdır. Duktus arteriosus hala açıksa (veya patenti) kan, bu gerekli dolaşım adımını atlar. Açık olan deliğe patent duktus arteriyozus denilmektedir.
Patent Duktus Arteriozus (PDA) Belirtileri
Duktus arteriozusun açıklığı küçükten büyüğe değişiklik göstermektedir bu da demektir ki belirtiler de hafiften ciddiye değişecektir. Eğer bu açıklık küçükse belirti göstermeyebilir ve doktor sadece bir kalp hırtıltısı duyarak da durumu bulabilir.
Bazı vakalarda da şu gibi belirtiler yaşanmaktadır:
- Hızlı nefes alma
- Hızlı nabız
- Nefes darlığı
- Emzirirken bebeğin terlemesi
- Kolayca yorulma
- Gelişme yetersizliği
- Terleme
- Hızlı ve zor nefes alma
- Baygınlık
- Yavaş kilo alma
- Emmek istememesi
Nadir durumlarda patent duktus arteriozusun (PDA) saptanamaması durumunda, yetişkinlerde kalp çarpıntısı, nefes darlığı ve akciğerlerde yüksek tansiyon, kalp genişlemesi veya konjestif kalp yetmezliği gibi komplikasyonları içeren belirtiler yaşanabilir.
Patent Duktus Arteriozus (PDA) Risk Faktörleri ve Belirtileri
Patent duktus arteriyozus (PDA) dünyada oldukça yaygın bir doğumsal kalp kusurudur, ancak doktorlar durumun tam olarak neden olduğundan emin değildirler. Erken doğum bebek hayatını riske atabilir. PDA erkeklerden daha çok kızlarda yaygın görülen bir hastalıktır.
Patent duktus arteriyozus (PDA) risk faktörlerinden bazıları şunlardır:
Erken doğum: Patent duktus arteriyozus (PDA), zamanında doğmuş bebeklerden ziyade, erken doğan bebeklerde görülür.
Aile geçmişi ve diğer genetik durumlar: Kalp hastalığı ve down sendromu gibi bir aile öyküsü olan diğer genetik durumlar PDA riskini artırır.
Gebelik döneminde kızamıkçık enfeksiyonu: Gebelik sırasında kızamığa bulaşırsanız, bebeğinizin kalp kusuru olma riski artar. Kızamıkçık virüsü plasentadan geçer ve bebeğin dolaşım sistemi boyunca yayılır, kalp de dâhil olmak üzere kan damarlarına ve organlarına zarar verir.
Yüksek rakımda doğmak: 10.000 feet (3.048 metre)’in üzerinde doğan bebeklerin, düşük rakımda doğan bebeklerden daha fazla PDA riski taşıdıkları görülmüştür.
Kadın olmak: PDA’nın kız bebeklerde görülme olasılığı erkeklerin 2 katıdır.
Patent Duktus Arteriozus (PDA) Nasıl Teşhis Edilir?
Patent duktus arteriozus; doktorun bebeğin kalbini dinlemesi sonrasında teşhis edilecektir. Patent duktus arteriozus durumunda doktor stetoskopla kalbi dinlediği sırada çoğunlukla kalpte hırıltı kalp atış sesinin yanında fazladan anormal bir ses) duyar.
Bebeğin kalp ve akciğerlerin durumunun görülmesi için röntgen yapılması gerekli olabilir.
Prematüre bebekler, zamanında doğan bebeklerle aynı belirtilere sahip olmayabilir ve PDA’yı doğrulamak için ek testlerin yapılması gerekebilir.
Patent Duktus Arteriozus Tedavisi
Patent duktus arteriozus tedavisi uygulanacak kişinin yaşına bağlıdır. Tedavi yöntemleri ise ilaçla, kateterle veya ameliyatladır. Tedavinin amacı açık olan PDA’nın kapatılmasıdır. Kapanması komplikasyonları önler ve kan seviyesinin etkilerini yok eder. PDA’daki küçük açıklıklar genellikle tedavi gerektirmeksizin kendi kendine kapanır.
Yakından Takip
Prematüre bebeklerde patent duktus arteriozus (PDA) kendi kendine kapanır. Doktor, açıklığın uygun bir şekilde kapanıp kapanmadığını takip etmek için bebeği gözlem altında tutar.
Zamanında doğmuş bebek, çocuk ve yetişkinlerde eğer açıklık küçükse herhangi bir sağlık problemine sebep olmaz ve gözlem altında tutulup izlenmesi yeterli olur.
İlaç
Prematüre bebeklerde, nonsteroidal(NSAID) iltihap sökücü ilaçlar (ibuprofen, advil, motrin veya indometazin ındocin gibi) PDA’nın kapanmasına yardımcı olmak için kullanılabilir. NSAID’ler, patent duktus arteriyozusu açık tutan hormonal kimyasalları bloke eder. NSAID’ler zamanına doğan bebek, çocuk veya yetişkinlerde PDA açıklığını kapatmayacaktır.
Ameliyat
Eğer ilaçlar etkili değilse ve çocuğunuzun durumu şiddetli veya komplikasyonlara neden oluyorsa, ameliyat önerilebilir. Doktorunuz çocuğunuzun kalbine ulaşmak için kaburgalar arasında küçük bir kesim yapacak ve dikişleri veya klipsleri kullanarak açık kanalı onaracaktır.
PDA kapatma ameliyatı şu durumlarda yapılabilir:
- Prematüre veya zamanın doğan bebeğin bir PDA nedeniyle sağlık sorunları varsa ve kateter uygulaması için yaşı çok küçükse,
- Kateter uygulaması PDA açıklığını başarılı bir şekilde kapatmıyorsa,
- Konjenital kalp defektlerle ilgili tedavi planlanmışsa.
Kateter Uygulaması
Prematüre bebekler katater uygulaması için çok küçüktür. Ancak eğer bebeğiniz PDA ile ilgili sağlık problemi yaşamıyorsa, doktorunuz PDA açıklığını onarmak kateter uygulanması için bebeğin büyümesi beklenir. Katater uygulaması zamanında doğan bebek, çocuk ve yetişkinlerde kullanılır.
Katater uygulamasında kasıktaki bir kan damarına ince bir tüp (kateter) sokulur ve kalbe kadar geçirilir. Duktus arteriyozusunu kapatmak için bir tıkaç veya bobin yerleştirilir.
Eğer bu uygulama poliklinikte yapılırsa, siz ya da çocuğunuz muhtemelen hastanede bir gece kalmayacaksınızdır. Kateter uygulamasında komplikasyonlar; kanama, enfeksiyon veya kalbin içine yerleştirildiği yerdeki tıkaç veya bobinden kaynaklanabilir.