Apgar Testi Nedir?
“Apgar testi, bebeğin doğumundan 1 dakika sonra yapılan ve 5 dakikalık aralarla tekrarlanan, bebeğin genel sağlık durumunu değerlendirmek amacıyla yapılan teste denir.”
Bebekler doğduktan sonra herhangi bir sağlık problemi olup olmadığını anlamak için bebeğe kilo ve boy ölçümünden daha ayrıntılı olan ‘apgar testi’ yapılır.
Çocuk hekimleri 1952 yılı itibariyle apgar testini yapmaktadır. Bu testin ismi, testi keşfeden doktorun adı olan ‘Dr. Virginia Apgar’’den gelmektedir. Ayrıca apgar testinde kullanılan 5 kriterin baş harfi de ingilizce olarak apgar şeklindedir.
Apgar değerlendirmesinde kullanılan 5 ölçüt vardır:
- Solunum tipi,
- Kalp hızı
- Cilt rengi,
- Uyarılara cevap
- Kas tonusu
Apgar skor tablosuna göre skor;
- 7-10 arasında ise bebek normal
- 4-6 arasında ise normalden düşük
- 1-3 arasında ise durum kritiktir.
Apgar Skorunu Belirleyen Faktörler
Apgar testinde her bir kriter 0 ila 2 puan arasında değerlendirilmektedir. Bu 5 kriterin 0-2 arasındaki skoru apgar testinde skrou belirler. Apgar testinde her bir kriter bebeği farklı açılardan değendirir bu yüzden de her kritere aynı önem verilmemektedir. Örnek olarak bebeğin cilt rengi ile kalp hızı aynı değere sahip olmaz.
-
Cilt rengi (Appearance)
Cilt rengi; kalp atımı ve solunum ile doğrudan ilişkilidir. Örneğin doğum anında bebeklerin vücutlarına çok az oksijen almaları sebepli ciltleri mavi renktir. Doğumdan sonra bu durum birkaç dakika devam edebilir. Puan verilirken; bebeğin el, ayak ve vücudu pembe ise 2, vücudu pembe iken sadece el ve ayakları mavi halde ise 1, bebeğin her yerinde morarma ve soluk renk mevcut ise 0 puan verilir.
-
Kalp hızı (Pulse)
Eğer bebeğin kalp atım hızı yani nabzı 100 ve üzerindeyse 2; eğer nabız 100’ün altındaysa 1 ve eğer nabız yok ise 0 puan verilmektedir. Kalp hızı (nabız) apgar testinde en önemli kriterdir. Kalp atışı bebeğin sağlıklı durumunu doğrudan etkiler.
-
Uyarılara cevap (Grimace)
Doğum sonra bebeğin burun ve ağzı temizlendikten sonra eğer bebek ağlama, öksürme,kendini geri çekme veyahut hapşırma gibi tepki gösteriyorsa 2, bebek yüz buruşturuyor veyahut sessiz ağlıyorsa 1 ve eğer bebek hiç tepki göstermiyorsa 0 puan verilmektedir.
-
Kas tonusu (Activity)
Apgar testi yapılırken; kuvvetli, kol ve bacakları kendiliğinden geren bebeklere 2, kol ve bacakları hafif kıvıranlara 1 ve hiç bir germe yapamayan bebeklere ise 0 puan verilmektedir.
-
Solunum (Respiration)
Apgar testinde doğum sonrası normal şekilde nefes alan ve kuvvetli ağlayan bebeklere, düzensiz şekilde nefes alan bebeklere 1 ve hiç nefes alamayan bebeklere ise 0 puan verilmektedir.
Apgar Testinde Düşük Sonuç Çıkma Sebepleri
Apgar test sonucunun düşük çıkmasının sebepleri şunlar olabilir:
- Plasentanın bebek doğmadan önce ayrılması
- Rahim yırtılması
- Göbek kordonu problemleri (Bebeğin boynuna kordon dolanması)
- Travma (Bebeğin anne karnından herhangi bir dış güçle çıkarılması halinde yaşanan durumlar)
- Annede yüksek tansiyonu (hipertansiyon) olması
- Aşırı vajinal kanamalar
Üstte belirttiğimiz sebeplerden ötürü apgar testi sonucu düşük çıkabilir.
Apgar testi; bazı durumlarda ise yanıltıcı olabilmektedir. Annenin kullanmakta olduğu bazı ilaçlar bebeğin kas kuvveti, nabız ve tepkilerini etkileyebilir. Doğuştan olabilecek bazı rahatsızlıklar da apgar testini etkilemektedir.
APGAR SKORUNU OLUMSUZ ETKİLEYEN NEDENLER
Anneye Ait Nedenler
- Doğumun uzaması
- Şeker hastalığı
- Daha önce ölü doğum yapmış olma
- Kan uyuşmazlığı
- İlaç kullanımı
- Uyuşturucu,sigara ve alkol kullanımı
- Zor ve aletli doğumlar
- Annede tansiyonun yüksek olması
- Suyun erken gelmesi ve kordon sarkması
- Sezaryen
- Hızlı doğum
- Rahmin doğum sırasında aşırı ve çok sık kasılması
Bebeğe Ait Nedenler
- Çoklu gebelik
- Erken doğum
- Sezaryen sırasında bebeğin çıkış süresinin uzaması,
- Kas ve sinir hastalıkları
- Sürmatürite (geç doğum, beklenen tarihten sonra doğum)
- Akciğer enfeksiyonu
- Solunum yolları tıkanıklığı
- Kalıtsal hastalıklar (özellikle kalp hastalığı)
- Kordon sıkışması, dolanması veya düğümlenmesi
- Doğum kanalında uzun süre kalma (2 saatten çok)