Invajinasyon (Bebeklerde Bağırsak Düğümlenmesi) Ne Demek?
İnvajinasyon genellikle 6 ay ile 2 yaş arası çocuklarda meydana gelen bağırsak düğümlenmesine denir. İnvajinasyon tıp dilinde iç içe geçme demektir. Bağırsakların çeşitli nedenlerden dolayı iç içe geçmesini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu durum yetişkinlerden daha çok çocuklarda görülmektedir.
Bebek ve çocuklarda ınvajinasyon belirtileri:
- Ani ve sürekli ağlama
- Karın ağrılarından dolayı huysuzluk ve ağlama nöbetleri. Bu ağrı sancılıdır ancak sürekli olmayabilir. Bebeğiniz ağlarken dizlerini göğsüne çekebilir.
- Periyodik ağrı atakları; Genellikle her 15 ila 20 dakikada bir tekrarlar. Zaman geçtikçe, bu ağrıların süresi ve sıklığı artar.
- Dışkıda kan ve mukus olması
- Yeşil kusmak (kusmuk içinde safranın neden olduğu)
- Karında yumru hissi
- Halsizlik
- İshal
- Ateş
- Kabızlık
- Soluk ten rengi
- Alışılmadık şekilde yorgun ve çevreye ilgi duymamak (uyuşukluk)
Yetişkinlerde İnvajinasyon Belirtileri:
Yetişkinler nadiren invajinasyon yaşamaktadır. Bu sebepten ötürü de belirtiler daha geneldir ve teşhis edilmesi zor olabilir. Bebeklerin aksine yetişkinlerde küçük veya büyük bir bağırsak tıkanıklığı olarak ortaya çıkar. Yetişkinlerde görülen yaygın belirtilerden bazıları karın ağrısı, bulantı, kusmadır. Bunun yanında daha az görülen belirtiler melena, kilo kaybı, ateş ve kabızlıktır.
Bebek ve Çocuklarda İnvajinasyon Sebepleri Nelerdir?
İnvajinasyon en önemli sebepleri şunlardır:
- Gastroenterit veya mide gribi varlığı: Virüslerin nasıl yayıldığı bilinmesi zordur ancak olası sebepler kirli su tüketimi olabilir.
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarından bulaşan virüsler
- Lenf dokusunu etkileyen bakteriyel gastrointestinal enfeksiyonlar
- Tümörler, damar komplikasyonları, lenf bezlerinin şişmesi vb. gibi altta yatan sekonder durumlar (3 ay ile 5 yaş arası çocuklar için)
Yetişkinlerde İnvajinasyon Nedenleri Nelerdir?
Çoğu vakalarda, yetişkinlerde invajinasyonun spesifik bir nedeni yoktur. Bununla birlikte, yetişkinlerin % 90’ında envajinasyon var olan ikincil hastalıklardan kaynaklanmaktadır.
Yetişkinlerde, invajinasyon genellikle aşağıdakiler gibi farklı bir hastalığın veya uygulamanın sonucudur:
- Bir polip veya tümör.
- Bağırsakta yara gibi doku (yapışıklıklar)
- Kilo vermek için ameliyat (gastrik bypass) veya bağırsak yolu üzerindeki başka ameliyatlar
- Crohn hastalığı gibi hastalıklara bağlı iltihap
- Karsinom (epitelyal doku kanseri)
- Kolonik divertikül (bağırsaklardaki keselerin şişmesi)
- Meckel divertikülü (doğumda bağırsak duvarında anormal kese oluşumu)
- Neoplazmlar (anormal doku büyümesi)
İnvajinasyon Risk Faktörleri
Yaş: Çocuklar (özellikle küçük çocuklar) yetişkinlerden daha çok invajinasyon geliştirme olasılığı daha yüksektir. 6 ay ile 3 yaş arasındaki çocuklarda en sık görülen bağırsak tıkanıklığının bir sebebidir.
Cinsiyet: İnvajinasyon genellikle erkeklerde görülür.
Doğumda anormal bağırsak oluşumu: Bağırsak malrotasyonu, bağırsakların doğru şekilde gelişmediği veya dönmediği bir durumdur ve invajinasyon riskini artırır.
İnvajinasyon geçmişi: İnvajinasyon geliştirdikten sonra tekrar geliştirme riski artmış demektir.
Aile hastalık geçmişi: İnvajinasyon geçiren birinin kardeşlerinde invajinasyon riski yüksektir.
İnvajinasyon Teşhisi
Bebeğinizin doktoru, invajinasyon teşhisini doğrulamak için aşağıdaki kontrolleri yapar:
- Mide enfeksiyonlarının sıklığını öğrenmek için bebeğinizin tıbbi öyküsünü incelemek
- Bağırsak bölgesinde kitleleri hissetmek için karın kontrolü
- Kan testleri
- Dışkı testleri
- Karın röntgeni
- Ultrason (bağırsaklarda herhangi bir kitlenin varlığını veya tıkanıklıkların doğruluğunu ölçmek için)
Bebek ve Yetişkinlerde İnvajinasyon Tedavisi
İnvajinasyon hastanede tedavi edilmektedir. Bir radyolog (uzman doktor) genellikle bağırsağın katlanmış kısmını tekrar normal konumuna itmek için hava veya sıvı kullanarak invajinasyon açılmasını sağlar. Vakaların yaklaşık %30’unda ameliyat gerekir. Ameliyattan sonra bebeğin iyileşmesi için birkaç gün hastanede kalması gerekecektir.
İnvajinasyon genellikle hayatı hemen tehlikeye sokan bir durum değildir. Suda çözünür kontrast lavman veya hava kontrast lavmanı ile tedavi edilebilir. Bu hem invajinasyon tanısını doğrular, hem de çoğu zaman hastalığın başarılı bir şekilde azalmasını sağlar.
Lavman
Lavman bağırsağa küçük bir tüp yerleştirerek yapılır. Klinisyenlerin bağırsağı röntgen veya ultrason ile tıkayan invajinasyon görmelerini sağlamak için tüp içine sıvı veya hava yavaş yavaş eklenir. Sıvının veya havanın basıncı teleskopik bağırsağı tekrar normal konumuna iter ve sorunu giderir.
Ameliyat
Doktor, bağırsak cerrahisi ile sorunlu bölgeyi kesebilir ve sağlam uçları birbirine dikebilir, küçük insizyonlar ve bir kamera ile daha büyük bir insizyon (açık ameliyat ) veya laparoskopik olarak ameliyat yapmayı seçebilir. Doktorun uygulayacağı yöntem çocuğun durumuna bağlıdır.
Yetişkinlerde invajinasyon tedavisi en yaygın yöntem ameliyattır.
Çoğunlukla, invajinasyon olan yetişkinler bağırsaklarda büyük yapısal sorunlara sahiptir ve cerrahi müdahale gereklidir. Küçük çocuklarda invajinasyonun aksine, yetişkinlerde hava ve baryum lavmanları sıklıkla tedavi seçenekler olarak kullanılmaz. Bağırsaklardaki tıkanıklık açılır veyahut cerrahi müdahaleyle değiştirilir veya azaltılır.
İnvajinasyon Komplikasyonları
İnvajinasyon, bağırsağın etkilenen kısmına kan akışını kesebilir. Bu durum tedavi edilmezse, kan eksikliği bağırsak duvarının ölmesine neden olur. Doku ölümü, bağırsak duvarında, karın boşluğunun (peritonit) kaplamasına neden olabilecek bir yırtılmaya (perforasyon) yol açabilir.