Gilbert Sendromu Neden Olur Nasıl Geçer?
Gilbert Sendromu, yaygın görülen genetik hastalıklardan birisidir. Karaciğerin bilirubin hormonunu düzgün işlemediğinde meydana gelen zararsız bir genetik durumdur. Bu hastalık zaman zaman ciltte ve gözlerde sarılığa yol açabilir. Gilbert sendromu genetik bir hastalıktır. Her 20 kişiden 1’i bu sendroma sahiptir ancak bu duruma sahip olduğunu 3 kişiden 1’i bilmemektedir. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin yıkılmasıyla üretilir. Gilbert sendromu tedavi edilmek zorunda olmayan zararsız bir durumdur.
Gilbert Sendromunun Sebepleri Nelerdir?
Gilbert sendromu aile üyelerinden gelen yani genetik olarak kişiye geçen yaygın görülen bir hastalıktır. Bu durum karaciğer tarafından üretilen bilirubin işlenişini olumsuz etkiler ve ciltte sarılığa sebep olabilir. Gilbert sendromu kandaki bilirubin seviyesinin normalden fazla olmasından kaynaklıdır. Gilbert sendromu vücutta karaciğer tarafından salgılanan bilirubin yıkan enzimlerin azalması durumunda ortaya çıkar. Sonuç olarak da, kanda fazla bilirubin birikir.
Gilbert sendromu ile doğmuş kişide bu durum genetik olarak anne ve babasından genler geçmesi durumunda olur. Kişinin hem anne hem babasından bu gen geçişi olursa Gilbert sendromu yaşama ihtimali daha da artacaktır. Bu gen, hiperbilirubinemiye veya kanda bilirubin seviyelerinde artışa neden olur.
Gilbert Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Gilbert sendromu çoğu insanda herhangi bir belirti göstermez. Yaklaşık %30u yapılan rutin testler sonucunda teşhis edilebilir. Normalde Gilbert sendromu test yapılana kadar anlaşılabilecek bir durum değildir. Gilbert sendromunda, karaciğer genetik problemlerden kaynaklı bilirubin hormonunu işleyemez. Bu da kanda seviye yükselişlerine sebep olur. Kanda çok yüksek miktarda bilirubin bulunan kişide; sarılık, göz beyazında sararma görülür. Bu seviye daha da yükselirse, ciltte de sarımsı bir renk görülebilir. Gilbert sendromunda meydana gelebilen belirtiler şunlardır;
- Yorgunluk
- Cildin ve göz beyazlarının sararması (hafif sarılık)
- Mide bulantısı ve kusma
- İştah kaybı
- Kendini iyi hissetmeme
- Baş dönmesi
- İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
- Konsantrasyon eksikliği
- Saman renkli idrar
- Günlük aktiviteleri gerçekleştirme zorluğu
- Sağ üst karında hafif ağrı
- Kaşıntı (Hiperbilirubinemi kaşıntıya neden olur)
Gilbert Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?
Gilbert sendromu kan veya idrar örneği üzerinde yapılan testlerle bilirubin seviyesi ölçülerek teşhis edilir. Gilbert sendromu, karaciğer fonksiyon seviyeleri genellikle bilirubin seviyesi dışında normal değerlerde olacaktır. Bununla birlikte, kandaki bilirubin seviyesi sıklıkla değişebileceğinden doktor birkaç kez testleri tekrarlayabilir.
Gilbert Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Gilbert sendromu herhangi bir sağlık problemine yol açmayacağından zararsızdır. Bu sebepten ötürü de tedavi gerekli değildir. Ancak her gün en az 6 ila 8 bardak su içerek, besleyici ve dengeli beslenerek (hızlı yemek yemeyin veya öğün atlamayın) ve stresten kaçınarak kandaki bilirubin artışlarını engellemeyi deneyebilirsiniz.
Gilbert sendromu karaciğere herhangi zarar vermez. Sarılık dışında bilinen bir belirtisi yoktur. Kalıtsal bir bozukluk olduğu için Gilbert sendromu önlenemez. Gilbert sendromunu kontrol altında tutmak için şunlar yapılabilir;
Spor: Egzersiz yapmak genel sağlık için iyidir. Günlük olarak yapacağınız 30 dakikalık egzersizler Gilbert sendromu dahil genel vücut sağlığı için yararlı olacaktır. İlk günlerden kendinizi çok fazla zorlamamalısınız. Yavaş yavaş hafif egzersizlerle başlamalısınız.
Uyku: Uyku bozuklukları karaciğer fonksiyonlarını kötü yönde etkileyeceği gibi Gilbert sendromunu da daha kötü hale getirebilir. Günde en az 8 saat uyumalısınız. Eğer mümkünse öğle vakti kaylule yapın.
Ceviz, avakado, karnabahar, brokoli, yaban mersini, lahana gibi yiyecekler, doğal sülfür bileşikleri ile birlikte glutatyon içerir. Glutatyon güçlü bir antioksidandır ve karaciğeri korur. Yukarıda adı geçen tüm gıdalar, Gilbert sendromu olan kişiler için iyi olan vücuttaki toksinleri parçalamaya yardımcı olur.
Devedikeni: Devedikeni, karaciğere iyi gelir ve aynı zamanda Gilbert sendromu gibi karaciğer problemlerini önlemeye yardımcı olabilir. Bu bitki; karaciğer problemleri ve depresyon için uzun yıllardır bitkisel bir tedavi olarak kullanılmaktadır. Genellikle, silimarin içeriği sağlıklı besinlerin çoğunda mevcuttur.
Gilbert Sendromu Bitkisel Tedavisi
Prof.Dr.İbrahim Saraçoğlu gilbert sendromunun bitkisel tedavisi için hibiskus bitkisini önermektedir. Günde iki kere yarım tutam hibiskus bitkisi ile çay yapılır ve içilir. Bu kür ile vücut bakır atmaya başlayacak veya bakır depolamayı bırakacaktır.
Gilbert Sendromu Askerliği Engel mi?
Gilbert sendromu olanlar askerlik yapar mı, askerden muhaf olur mu? Sorusu gençlerin en merak ettiği sorulardandır. Gilbert sendromu olanların askerliğe alınıp alınmayacağı hususunda billirubin değeriniz önemlidir. Yapılan kan testinde billirubin değeri 3 ve üzeri çıkarsa askerlikten muaf tutulursunuz. Askerlik şubesine gittiğinizde bu durumu belirtin, sizi askeri hastanelerden birine göndereceklerdir. Hastanede kan tahlili yaparlar. Kan değerinde billirubin değeri yüksek çıkarsa askerliğe 1 yıl erteleme verirler. 1 yıl sonra gittiğinizde değer yine yüksek çıkarsa askerlikten muaf olabilirsiniz. Tabi 1 yıl erteleme her hastane, doktor için geçerli olmayabilir. Hemen de askerlikten muaf edilebilirsiniz.