Hipovlamik Şok Nedir?
Hemorajik şok olarak da bilinen hipovolemik şok vücuttaki kan veya sıvı mevcudunun %20’den fazlasını kaybetmenizden kaynaklanan hayatı tehdit eden bir durumdur. Bu şiddetli sıvı kaybı kalbin vücuda yeterli miktarda kan pompalamasını imkansız hale getirir. Hipovolemik şok organ yetmezliğine yol açabilir. Bu durum acil müdahale gerektirir.
Hipovlamik Şokun Sebepleri
Hipovolemik şok vücuttan önemli miktarda kan veya sıvı kaybının sebep olduğu ölümcül bir durumdur. Kan, oksijen ve diğer hayati besinleri organlara, dokulara ve vücudun geri kalanına taşımaktan sorumludur. Ağır kan kaybından dolayı organlara yetersiz kan akışı olur. Organlar önemli besin maddeleri ve oksijenden mahrum kalır ve devre dışı kalmaya başlar. Kalp yetersiz hale geldiğinde ve vücuda yeterli kan pompalamadığında hasta şok veya hipovolemik şok belirtileri yaşanır. Bu tür ağır kan kayıpları şunlardan oluşabilir:
- Motor kazası gibi travmatik yaralanma kanamaları
- Nöbetten kaynaklanan düşme yaralanmaları
- Sindirim yolunda iç kanama
- Kalça etrafında kırık kemikler
- Kafada kesikler
- Karın organlarının hasarlanması
- Kalpte veya geniş kan damarlarında yırtılma
- Ülser gibi sindirim kanalınızla ilgili problemler
- Ciddi kesik veya yaralardan kanama
- Kazalardan kaynaklanan travmatik yaralanmalar
- Karın organlarından veya rüptüre ektopik gebelikten iç kanama
- Ciddi vajinal kanama
- Endometriyozis (Çikolata kisti)
Vücut sıvısının aşırı kaybı aynı zamanda kan miktarında azalmaya neden olur, hipovolemik şoka yol açarak şunlar ortaya çıkabilir:
- Aşırı ishal.
- Aşırı ve aralıksız kusma
- Aşırı terleme.
Hipovolemik Şok Belirtileri
Hipovolemik şok yaşayan kişilerde görülen belirtiler şunlardır;
- Düşük kan basıncı.
- Nemli ve soğuk deri
- Hayatı tehdit eden bir durum olan vücut sıcaklığında önemli bir düşüş
- Endişe hissi
- Hipovolemik şokta dudaklar ve tırnaklar maviye döner.
- İdrar boşaltımının olmaması veya azalması
- Fazla terleme
- Hipovolemik şokta hızlı ve sığ solunum görülür
- Baş dönmesi
- Hızlı kalp ritmi
- Bayılma
- Göğüs ağrısı
- Hipovolemik şokta bilinç kaybı vardır.
Tedavi edilmeyen hipovolemik şok ölüme yol açacaktır. Hipovolamik şok acil müdahale gerektirir. Eğer bir kişide şok belirtileri gözlemliyorsanız hemen 112’yi arayın.
Hipovolemik Şok Nasıl Teşhis Edilir?
Fiziksel muayeneye ek olarak doktorunuz hipovolemik şok yaşadığınızı onaylamak için çeşitli test yöntemleri kullanabilir. Bunlar:
- Elektrolit dengesizliği, böbrek ve karaciğer fonksiyonu kontrolü için kan testi
- Organları görüntülemek için CT taraması ve ultrason
- Kalp ultrasonu
- Kalp ritmini incelemek için elektrokardiogram
- Yemek borusunu ve diğer sindirim organlarını incelemek için endoskopi
- Kalbin ne kadar etkili pompaladığını kontrol etmek için sağ kalp kateterizasyonu
- İdrar sondası
Hipovolemik Şok Tedavisi
- Hipovolemik şok tedavisi sıvı ve kan kaybını yerine getirmek üzerine odaklanır.
- Hipovolemik şok geçiren hastaya damar yoluyla kan ve serum ile sıvı verilir.
- Dopamin, epinefrin gibi kalbin pompalama yetisini arttıracak ilaçlar verilebilir.
- Tedavinin etkililiğini belirlemek için kardiyak böbrek fonksiyonun yakın izlemesi yapılır.
- Kan miktarının %30dan fazlasını kaybeden birçok insan kan nakline de ihtiyaç duyacaktır.
Doktorlar kan dolaşımını geliştirmek için kalp pompalamasını arttıracak ilaçlar verebilir. Bunlar:
- Dopamine
- Dobutamin
- Epinefrin
- Norepinefrin
Septik şok ve bakteriyel enfeksiyonları önlemek için antibiyotiklere başvurulabilir.
Hipovolemik Şokla İlişkili Komplikasyonlar Nelerdir?
- Vücuttaki kan ve sıvı eksikliği şunlara yol açabilir:
- Böbrek veya beyin gibi organlarda hasar
- Kollarda veya bacaklarda kangren
- Kalp krizi