Aort Darlığı (Aort Koarktasyonu) Ne Demek Neden Olur Nasıl Tedavi Edilir?
Vücudumuzda bulunan aort damarı; kalbin pompaladığı kanı tüm vücuda taşır. Eğer aort damarının bir kısmı çeşitli nedenlerden dolayı daralırsa; kanın damarlara geçişi zorlanır. Bu durum aort koarktasyonu olarak adlandırılır ve doğuştan gelen bir hastalıktır.
Aort koarktasyonu, kanı kalpten vücuda taşıyan başlıca kan damarı olan aortun daraldığı bir tür doğuştan kalp hastalığıdır. Bu daralma, kalbin aort boyunca kan pompalamak için daha fazla çalışmasına neden olur.
Aort damarı; kalbin pompaladığı temiz kanı vücut boyunca taşıyan bir ana damardır. Aort koarktasyonu ise; doğuştan bir problem olup; vücutta kalpten bacağa herhangi bir yerinde aort damarında darlık olması durumudur. Bu her 1000 doğumda %0.2 ila 0.6 arasında görülmektedir. Görülen her doğuştan kalp hastalığın %6 veya %8’inde aort koarktasyonu vardır. Bu durumun erkeklerde görülme oranı kadınların 2 katıdır.
Aort Koarktasyonu Sebepleri Nelerdir?
Doğumsal bir problem olan aort koarktasyonunun nedeni hala bilinmemektedir. Bu hastalığın erkeklerde olma ihtimali kadınlarınkinden 2 kat daha çoktur. Çoğu kişide bu hastalık; ventriküler septal defekt (kalbin sol ve sağ ventrikülleri arasındaki duvardaki bir delik) gibi diğer doğum problemleriyle birlikte ortaya çıkar. Aort koarktasyonu da kadınlarda; iki X kromozomundan birinin eksik olduğu genetik bir bozukluk olan turner sendromu ile doğan oldukça yaygın bir problemdir.
Aort koarktasyonu çoğunlukla bebeklik veya gençlik döneminde teşhis edilir. Ama bazı kişilerde genç hatta yetişkin oluncaya kadar teşhis edilmez. Geç yaşa kadar teşhis edilemeyen kişiler de bu genellikle o zamana kadar aort darlığının ciddi bir belirtiye sebep olmamasından kaynaklanır. Ancak aort koarktasyonu olan kişilerde belirti yaşanmasa bile tedavi edilmesi gereklidir çünkü ilerde ciddi problemlere yol açabilir. Bu durum kendi kendine geçecek bir hastalık değildir.
Aort Koarktasyonu Belirtileri Nelerdir?
Aort koarktasyonu belirtileri; arterlere ne kadar kan aktığın bağlı olarak değişmektedir. Aort koarktasyonu ile doğan bebeklerin yaklaşık yarısında yaşamlarının ilk birkaç gününde belirti görülür. Bu belirtiler arasında; hızlı nefes alma, yemek yeme sorunları,uyku hali ya da kötü tepkiler verme sayılabilir.
Hafif vakalarda ise; belirtiler kişi yetişkin oluncaya dek görülmez. Aort koarktasyonu belirtileri şunlar olabilir:
- Göğüs ağrısı
- Ayak ve bacaklarda soğukluk
- Baş dönmesi veya bayılma
- Bacak egzersiz durumunda kramp
- Burun kanaması
- Büyüme geriliği
- Baş ağrısı
- Nefes darlığı
Aort koarktasyonunun yaygın ilk belirtisi kan basıncındaki anormalliklerdik. Fiziksel muayene esnasında doktor; aort koarktasyonu olan kişinin kollarındaki kan basıncının ayaklarına göre daha çok olduğunu fark edebilir. Doktor ayrıca bir kalp atışında anormallik duyabilir ya da kasıktaki nabzın zayıf ya da hissedilmesi zor olduğunu fark edebilir. Yüksek tansiyon teşhisi konulan kişi aort koarktasyonu kontrolü yapılmalıdır. Bu durum herhangi bir belirti göstermeyebilir
Aort Koarktasyonu Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorlar aort koarktasyonu belirtileri olan kişiyi Kardiyologa (kalp sorunlarının teşhisi ve tedavisi konusunda uzmanlaşmış bir doktora) yönlendirebilir. Kardiyolog kalbi ve nabzı dinler ve kan basıncını kontrol eder.
Kardiyolog bir ekokardiyogram (kalpte kan dolaşımın bir görüntüsünü oluşturmak için ses dalgalarını kullanan bir test) ve bir kalp röntgeni, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) testi veya bilgisayarlı tomografi (CT) taraması gibi kalbin görüntülerini çeken diğer testlerin yapılmasını isteyebilir.
Aort Koarktasyonu Nasıl Tedavi Edilir?
Aort koarktasyonu çeşitli şekillerde tedavi edilebilir. Genellikle daralan kısmın alınması ve kalan iki kısmın bağlanması suretiyle yapılacak ameliyat aort koarktasyonu tedavisinde etkili olmaktadır.
Bazı vakalarda; doktorlar balon genişleme stent (balon anjiyoplasti olarak da adlandırılır) olarak bilinen bir prosedür uygulayabilir. Bu prosedürde, bacağın içindeki bir kan damarı içine küçük bir balon sokulur ve dar alana doğru çok ince bir tel geçirilir. Balon şişirildiğinde, dar alan genişletilir. Ardından balon çıkarılır. Kardiyolog ayrıca bu prosedürden sonra alanı açık tutmak için bir stent implante edebilir.
Aort Koarktasyonu Ameliyatında Yaşanabilecek Problemler Nelerdir?
Ameliyattan öncesinde, sırasında veya ameliyattan sonra ortaya çıkabilecek komplikasyonlar şunlardır:
- Aortun bir bölgesi çok büyür ya da dışarı doğru şişer
- Aorta duvarında yırtılma
- Aort yırtığı
- Beyin kanaması
- Koroner arter hastalığının erken gelişimi (CAD)
- Endokardit (kalpte enfeksiyon)
- Kalp yetmezliği
- Ses kısıklığı
- Böbrek sorunları
- Vücudun alt yarısının felç geçirmesi (koarktasyonun ameliyatı sonrası nadir bir komplikasyon)
- Şiddetli yüksek tansiyon
- Felç
- Uzun süreli komplikasyonlar şunlardır:
- Aortun sürekli veya tekrarlı daralması
- Endokardit
- Yüksek tansiyon