Ketoasidoz (Diyabetik Ketoasidoz )Ne Demektir
Diyabetik ketoasidoz; keton ve kan şekeri düzeylerinin aynı anda çok fazla artış göstermesidir. Kısaca Kısaca ketoasidoz olarak adlandırılır. Hayati tehlike meydana getiren çok ciddi bir durumdur. Bilinç bulanıklığına, ağız kuruluğuna, nefes almada güçlük çekilmesine; dehidrasyon, susuzluk ve kusma gibi şikâyetlere yol açar.
Ketoasidoz (Diyabetik Ketoasidoz) Belirtileri Nelerdir?
- Ağız kuruluğu
- Cilt kuruluğu
- Sık sık işeme ihtiyacı
- Bulantı veya kusma
- Halsizlik
- Yüzde kızarma
- Baş ağrısı
- Karın ağrısı
- Nefes darlığı
- Çok susamış hissetme
- Uyuşukluk veya uyanmada zorluk. Küçük çocuklar normal faaliyetlerine ilgi duymayabilir.
- Bulanık görme.
- Meyve kokulu nefes
- Kas sertliği veya ağrıları.
- İştahsızlık
- Derin veya hızlı nefes alma.
- Çok yorgun veya uykulu hissetmek.
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon.
Ketoasidoz (Diyabetik Ketoasidoz) Neden Olur?
İnsülin hormonu vücutta yeteri kadar üretilemediği zaman diyabetik ketoasidoz yaşanır. Hücrelerimiz enerji kaynağı olarak kan şekerini yani glikozu kullanır. Fakat bu durumda kan şekerinin hücrelere girişi mümkün olmaz ve hücreler harcayacak yakıt bulamaz. Karaciğerden aşırı kan şekeri üretilir. Yağ o kadar çabuk parçalanır ki vücudun bunu işleyebilmesi mümkün olmaz. Karaciğer, oluşan yağı keton diye isimlendirdiğimiz bir yakıt türüne çevirir. Hızla üretilen ve kanda biriken ketonlar yüzünden kan, asidik bir yapıya bürünür. Bu da toksik etki meydana getirir. İşte ketoasidoz buna denir. Kan dolaşımında birikim yapan ketonlar sebebiyle diyabetik ketoasidoz ortaya çıkar.
Vücutta enfeksiyon, insülin ilacını düzenli kullanmama, inme, kalp, krizi, alkol, uyuşturucu kullanımı, yaralanma, ameliyat geçirme gibi durumlar diyabetik ketoasidoz olarak da bilinen ketoasidoza neden olabilir.
Şeker hastalarında insülin üretimi normalden çok daha az olabilir. Yahut şeker hastaları kullanması gereken insülini unutabilir. Her iki durum diyabetik ketoasidoz gerçekleşmesine sebebiyet verir.
Çok düşük insülin seviyeleri ve çok yüksek kan şekeri Diyabetik ketoasidoz nedenidir. Buna yol açan temel faktörler şöyledir:
İnsülin dozunu yanlış ayarlamak, insülin pompasının tıkalı veya insülin iğnelerinin eksik olması buna sebep olabilir.
Hastalık: İnsan hastalanınca iştahı kapanır, eskisi gibi yemek yiyemez. Bundan dolayı kan şekeri seviyesinde dalgalanmalar gözlemlenir.
Ketoasidoz (Diyabetik Ketoasidoz) Kimlerde Görülür?
- Teşhis edilmemiş olsa bile tip 1 diyabet hastası olmak
- Gebelik
- İnsülininizi reçete edildiği şekilde almamak
- Mide hastalığı
- Enfeksiyon
- Kalp krizi gibi kalp hastalığı geçirme
- Akciğerde kan pıhtısı olması
- Ciddi hastalık veya herhangi bir travma geçirme
- Ameliyat olma
- Kortizon veya antipsikotikler gibi ilaçlar
- Kokain gibi yasa dışı uyuşturucuların kullanılması
Ketoasidoz (Diyabetik Ketoasidoz) Nasıl Teşhis Edilir?
Ketoasidoz varlığından emin olmak için laboratuar tetkikleri (idrar ve kan testleri vb.) kullanılır. Bazı keton testleri evde kullanıma da uygundur.
Ketoasidoz (Diyabetik Ketoasidoz) Nasıl Tedavi Edilir?
Diyabetik ketoasidoz tedavisi, insülin, kan şekeri, sıvı ve elektrolit seviyelerini normale döndürmekle yapılır.
Tedavide enfeksiyona veya travmaya neyin sebep olduğunu tespit etmek, bunu ortadan kaldırmak da önemlidir. Ketoasidoz tedavisi için genelde kişinin hastaneye yatması gerekir.
Durumu ağır olmayan vakalarda tedavi olarak ekstra insülin enjeksiyonu ve birkaç saat arayla sıvı takviyesi uygulanır. İdrarda bulunan ketonlar tamamen kayboluncaya veya en azından biraz azalıncaya kadar bu işlemlere devam edilir. Keton ve kan şekeri düzeyleri takip altında tutulur.
Diyabetik ketoasidoz vakalarının orta ve şiddetli olanları ise hastaneye yatış gerektirir. Hastaya elektrolit ve sıvı replasmanı yapılmalıdır. Yani serum verilmelidir. Kan şekeri seviyesinin hedef aralığa ulaşması birkaç günü bulabilir.
Şiddetli ketoasidoz çoğu zaman yoğun bakım ünitesinde tedavi edilir. Hastaya damardan sıvı ve insülin verilerek kandaki elektrolit seviyesi yakından izlenir. Su kaybını gidermek amacıyla sağlanan bu sıvı takviyesi, beyinde şişmeye yol açabilir. Bunun önüne geçmek ve acil bir durumda hemen müdahale etmek için hastanın durumu anbean gözlemlenmelidir.