Ürobilinojen Nedir?
Ürobilinojen, bilirubin yıkımından oluşan renksiz bir maddedir. İdrar ürobilinojen testi; kan testi ile yapılan ve kandaki ürobilinojen miktarını ölçen bir testtir. Ürobilinojen, bilirubin azaltmasıyla elde edilmektedir. Bilirubin karaciğerde bulunan ve kırmızı kan hücrelerini parçalayan sarımsı bir maddedir. Normal şartlarda idrar ürobilinojen içerir. İdrarda çok az ürobilinojen varsa veya hiç ürobilinojen yoksa karaciğer olması gerektiği gibi çalışmıyor demektir. İdrarda çok fazla ürobilinojen olması, hepatit veya siroz gibi karaciğer hastalığına işaret edebilir.
Ürobilinojen Nedir?
Ürobilinojen, bilirubin yıkımından oluşan renksiz bir maddedir. Bağırsaklarda oluşan ürobilinojenin yarısı normal kan dolaşım için geri emilir ve idrar yoluyla atılır, geriye kalanlar ise dışkıdan atılmaktadır. Ürobilin idrara açık sarı rengini vermekle sorumludur.
İdrar Ürobilinojen Testi Ne İçin Kullanılır?
Ürobilinojen testi, idrardaki farklı hücreleri, kimyasalları ve diğer maddeleri ölçen bir test olan idrar tahlilinin bir parçasıdır. Bir idrar tahlili genellikle rutin bir muayenenin parçasıdır.
İdrar Ürobilinojen Normal Değerleri
Normak ürobilinojen değerleri 17 umol/L’den daha azdır. Ancak 0 – 8 mg/dl arasındaki değerler de normal olarak kabul edilir. Bu aralığın üstünde veya altında bir ürobilinojen düzeyine sahip olmak klinik bir ortamda anormal kabul edilir. Ürobilinojen seviyesindeki yükseklik, fazla alyuvar yıkımı, karaciğerde aşırı yük, hematom, zehirlenme ve hatta karaciğer sirozu habercisi olabilir. Ürobilinojen seviyesindeki düşüşler, safra kanalı sisteminde veya safra üretiminde olan bir tıkanıklığın belirtisi olabilir.
İdrar Ürobilinojen Neden Yapılır?
Doktorunuz bu muayeneyi normal kontrolün bir parçası olarak, mevcut bir karaciğer rahatsızlığını izlemek için veya bir karaciğer hastalığı belirtileri varsa yapmak isteyebilir. Bu belirtiler ise şunlardır:
- Sarılık, cilt ve gözlerde sararma
- Bulantı veya kusma
- Koyu renkli idrar
- Karın ağrısı ve şişkinliği
- Ciltte kaşıntı
İdrar Ürobilinojen Sebepleri Nelerdir?
Karaciğer Hastalığı
Karaciğer; bilirubin yıkımı dâhil birçok metolobolik işlevi olan bir organdır. Eğer karaciğer görevini tam anlamıyla yerine getiremezse, bilirubin birikmesi oluşur ve daha sonra ürobilinojen birikimi olabilir. Bunlar, doktorunuzun daha fazla araştırmak için kullanacağı önemli ipuçlarıdır. Karaciğerleri etkileyen çeşitli hastalıklar arasında hepatit, siroz ve karaciğer kanseri bulunmaktadır.
Pernisyöz Anemi
Alyuvar üretimi için folik asit ve B12 vitaminleri gereklidir. Eğer vücudunuzda yeterli oranda folik asit ve B12 vitamini yoksa bu durum pernisyöz anemiye (vücutta yeterince kırmızı kan hücresi olmamasıdır) sebep olur. Yetersiz miktarda olan B12 vitamin, kemik iliğindeki alyuvarların yok olmasına ve dolaylı olarak bilirubin üretiminin artmasına neden olabilir.
Bazı İlaçların Yan Etkileri
Antibiyotiklerin alınması, bilirubini ürobilinojene dönüştürmeye yardımcı olan bağırsaktaki yararlı bakterileri yok edebilir. C vitamini ve amonyum klorür de yüksek miktarlarda alındığında idrarın asitlik seviyesini yükseltebilir. Asidik idrar ürobilinojen yoğunluğunu azaltacaktır.
Hemoliz (Alyuvar Yıkılması)
Hemoliz; birçok farklı tıbbi, bakteriyel ve parazit enfeksiyonlar nedeni ile oluşabilir. Hemoliz, alyuvarların çok yakında parçalandığı ve kemik iliğinin daha fazla alyuvar hücresi üretmesini gerektirecek bir süreçtir. Alyuvar bozulduğunda, içeriğini serbest bırakır ve daha sonra karaciğer tarafından işlenirler,bunun sonucunda; bilirubin ve ürobilinojen oluştururlar. Alyuvarlar genel olarak 120 gün boyunca yaşamakta ve daha sonra yeni alyuvarlara yer açmak için doğal olarak yıkılmaktadır.
Dubin-Johnson Sendromu
Dubin-johnson sendromu; bilirubin seviyesinde bir artışa yol açan nadir bir kalıtsal genetik bozukluktur. Bu kişilerde karaciğerler incelendiğinde, melanin benzeri bir pigmentin birikmesi nedeniyle karaciğer siyah görünür.
Rotor Sendromu
Nadir görülen iyi huylu olan Rotor sendromu, Dubin-Johnson sendromuna oldukça benzer olarak bilirubin seviyesinde artışa sebep olmaktadır.
Konjestif Kalp Yetmezliği
Konjestif kalp yetmezliği; kalbin yeterli perfüzyon sağlamak için ihtiyaç duyduğu kadar kan pompalanmadığı bir durum olarak tanımlanmaktadır. Bu, organ ve dokuların; vücudun ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli bir şekilde oksijen ve besinleri sağlamadığı anlamına gelir. Kalbin kan pompalama yetisinin azalması; böbreklerin vücutta sıvı tutmasına neden olur. Ne yazık ki bu; kol, bacak, ayak bilekleri ve diğer organların şişmesine neden olacaktır.
Kurşun Zehirlenmesi
Kurşun zehirlenmesi; eski binalarda kurşun bazlı boya veya kurşunla kirlenmiş tozları alırken sık karşılaşılan bir durumdur. Kurşun zehirlenmesinin diğer sebepleri arasında kirlenmiş hava, su ve toprak bulunur. Kurşun, zaman içinde vücutta birikebilen, sağlık sorunlarına ve ciddi karaciğer hasarına yol açan bir zehirdir.
Kolestazis ve Safra Kanalı Tıkanıklığı
Safrayı taşıyan kanalların tıkanması, akışı keser. Bu geçiş yolunu tıkayan safra taşlarından kaynaklanabilir ve yara dokusunun oluşumunun bir sonucu olarak daraltılır.
Crigler-Najjar Sendromu
Crigler-Najjar sendromu, bilirubin sindirimini etkileyen ve kan akışında unkonjuge bilirubin seviyesinde artışa neden olan nadir kalıtsal bir hastalıktır. Eğer bu durum yeni doğanlarda tedavi edilmezse, beyinde geri dönülmez hasarlara yol açacaktır.
İdrar Ürobilinojen Tedavisi
- Doktorunuz, kandaki anormal ürobilinojen seviyesinin sebeplerine bağlı olarak en uygun tedavi seçeneğini uygulayacaktır ve tedavinin amacı ise mümkün olduğunca ürobilinojen seviyesini düşürmektir.
- Eğer ürobilinojeninin sebebi hemolizse, kayıp kırmızı kan hücrelerinin değiştirilmesine yardımcı olmak için demir takviyesi kullanılacaktır.
- Eğer ürobilinojeninin sebebi ilaçlardan kaynaklıysa, bu ilacın alımı durdurulur veya bu ilacın yerine başka ilaç kullanılır. Karaciğer hastalığı geniş çaplı bir tedavi gerektirir ve hastanın yakından izlenilmesi gerekir. Karaciğer hastalığının durumuna bağlı olarak, kişinin karaciğerinin izlenebilmesi için hastaneye yatışı gerekebilir. Ciddi vakalarda ise karaciğer nakli mecburiyeti doğabilir.