İdrarda Bakteri Bulunması Nedenleri Ve Tedavisi
İdrar; normal şartlarda bakteri içermez. İdrar içinde önemli oranda bakteri varlığına ‘’bakteriüri’’ denilmektedir. İdrarda bakteri olması idrar yollarının herhangi bir yerinde(sistit, üretrit, prostatit, piyelonefrit) enfeksiyon olduğu anlamına gelmektedir.
İdrar; kanın süzülmesi esnasında karaciğerler tarafından üretilen atık bir üründür. Böbrekler vücuttaki önemli olan gerekli tuz ve besinlerin tutulması esnasında, istenmeyen maddeleri süzmesinde rol oynamaktadır. Bu istenmeyen maddeler böbreklerden üreter olarak adlandırılan dar tüplerden geçerek idrar olarak mesanede saklanır. Mesanede biriken bu idrar üretra denilen bir borudan atılması sağlanır. İdrar doğası gereği çok temizdir ancak bakteriler bazen idrar yolunun herhangi bir bölümüne girebilir. Bu, bakterilerin aşırı üremesine yol açabilir. İdrar tahlilinde bakteriyel büyüme tespit edildiğinde kişide bakterisiüri teşhisi konur. İdrarda bulunan bakteri oranı idrarda mililitre başına 100.000’den fazla olduğunda idrar yolu enfeksiyonu (İYE) teşhisi konur.
İdrarda Bakteri Belirtileri Nelerdir?
İdrarda bakterinin en yaygın belirtileri arasında; ağrılı idrara çıkma, alt karın ağrısı, kötü kokulu idrar ve idrarda kan gelir. İdrar bulanık renkte olup hafif beyazımsı renkte olabilir.
Eğer enfeksiyon böbreklere yayıldıysa, kişide ateş yükselebilir. Eğer durum buysa, kişide sırt ağrısı, kusma ve bulantı yaşanabilir.
Çocuklarda görülen idrarda bakteri belirtilerini tanımlamak çok zordur. Bu durumda olan çocuklarda sebebi bilinmeyen ateş, iştah kaybı ve asabiyet hali görülür.
İdrarda Bakteri Normal Değerleri
İdrarda bakteri miktarı 105 CFU’dan yüksekse haddinden fazla olarak değerlendirilir. Bu durum kişide kötü belirtilerin yaşanmasına sebep olabilir.
Bu değer 103 CFU’dan düşükse kişide herhangi bir probleme sebep olmaz.
Bu normal değerler yaş, cinsiyet ve gebelik gibi durumlara göre farklılık gösterebilmektedir.
İdrarda Bakteri Sebepleri Nelerdir?
İdrar Yolu İltihabı
İdrardaki bakteri miktarı çok olursa bu durum; idrar yolu iltihap belirtisidir. Vücutta görülen üretra, idrar torbası, idrar kanalları ve böbrek iltihapları da idrarda bakteri oluşumuna yol açmaktadır.
Kadınlarda mesane enfeksiyonu geliştirme ihtimali daha yüksektir. Bunun sebebi ise üretranın boyunun kısa olmasıdır.
Bu tür iltihaplar kadınların idrar yollarının kısa olması sebebiyle kadınlarda daha sık görülür. Sadece yolların daha kısa değil, aynı zamanda anüsün, vajinaya yakın olması da riski arttıran diğer faktördür. Gebelik döneminde idrar yolu pozisyonundaki değişiklik aynı zamanda idrarda bakterilerin çoğalmasına neden olabilir. Bu sebepten ötürü kadınların gebelik döneminde sürekli idrar kültürü veya idrar tahlili yaptırmaları gerekmektedir.
Korunmasız cinsel ilişkiye girmek ve tuvalet temizliğine dikkat etmemek de idrar yolu iltihaplanmalarının en çok karşılaşılan sebepleridir.
Böbrek Taşı
Böbrekte oluşan taşlar idrar yolunda tıkanmaya neden olduğu için idrarda bakteri olmasına sebep olur. İdrar yollarında tıkanmaya sebep olan diğer durumlar şunlardır:
- Prostat bezinde büyüme
- İdrar yolundaki tümörler
Diğer Nedenler
Vücuttaki başka iltihaplanmalardan kaynaklı da kanda bakteri oluşabilir ki kandaki bu bakteriler idrara sızabilir. İdrarın yapılabilmesi için kullanılan idrar tüpleri de iltihaplanmaya yol açacağından idrarda bakteri oluşumuna sebep olur.
İdrarda Bakteri Tedavisi
Antibiyotik Tedavisi
İdrardaki bakteri oranı yüksek olan kişiler için antibiyotik kullanımı yaygındır.
Sağlıklı Yaşam Tarzı
İdrardaki bakteri oranı düşük ise şu tedbirler alınmalıdır:
- Bol bol su içilmelidir: Su bakterilerin vücuttan atılmasını kolaylaştırır.
- İdrar vücutta tutulmamalıdır: İdrar geldiğinde hemen tuvalete gidilmeli ve tüm idrar boşaltılmalıdır.
- Tuvalet temizliğine önem verilmelidir: Kadınlarda tuvalet sonrası temizlikte peçete kullanımı önden arkaya doğru olmalıdır.
- Cinsel ilişkide korunmaya önem verilmelidir.
- Cinsel ilişki öncesi ve sonrasında idrara çıkılmalıdır.
Özel Durumlar
İdrardaki bakteri oranı az olduğunda veyahut kişide herhangi bir belirtiye yol açmıyorsa tedavi gerektirmemektedir. Aşağıda sıralanan kişilerde de antibiyotik kullanımı gerekli olabilir:
- Gebelik
- Ameliyata girecek olan kişiler
- Şeker hastaları
Asemptomatik Bakteriüri Nedir?
Asemptomatik bakteriüri; mesane ve idrardaki bakteri seviyesindeki artışa işaret eden yaygın bir tıbbi problemdir. Bu durum genellikle zararsızdır ve idrar yolu enfeksiyonları ile ilişkili ağrı ve yanmalı idrara çıkma belirtilerine neden olmaz. Aslında, tipik olarak hiçbir belirtisi yoktur. Doktorlar rutin fiziksel kontroller sırasında ya da diğer hastalıklara yönelik testler sırasında bu hastalığın teşhisini koyar. Asemptomatik bakteriüri tanısı konan çoğu kişinin herhangi bir tedaviye ihtiyacı yoktur, ancak gebe kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde komplikasyon riskini azaltmak için antibiyotik reçete edilebilir.