Kuduz Aşısı Nedir Kaç Gün İçinde Yapılmalı Yan Etkileri Kaç Gün Sürer? Kuduz Aşısı Takvimi
Kuduz, virüs sebepli oluşan ciddi bir hastalıktır. Kuduz, asıl olarak hayvanlarda gerçekleşir ancak enfeksiyon kapmış hayvan tarafından ısırılmak da insanların da kuduz olmasına sebep olur. Bu durumda ilk başta belirti göstermez ancak kuduz olunduktan birkaç hafta hatta aylar sonra ağrı, baş ağrısı, yorgunluk, tahriş, ateş, halüsinasyon, nöbet ve felç görülebilir. Kuduz hastalığı çok ciddi bir durumdur.
Eğer bir veteriner, hayvan yetiştiricisi, kuduz laboratuvar çalışanıysanız ya da virüsü taşıyabilen hayvanlarla temasa geçilmesi(kedi, köpek, tilki, kokarca, rakun, vaşak) kuduz virüsüne maruz kalma olasılığı artar. Bazı ülkelere seyahat etmek de kuduza maruz kalma riskini artırabilir.
Kuduz, hayvan (genellikle köpek) ısırdıktan 3 ila 12 hafta sonra belirtileri başlar. Ancak, belirtiler enfekte bir hayvan ısırdıktan aylar hatta yıllar sonra ortaya çıkabilir. Virüs ısırılmış deriden geçer ve sinir sistemine doğru yavaş yavaş ilerler. Belirtiler görüldükten sonra çoğu kişi 2 haftadan kısa bir sürede ölür. Yapılan araştırmalara göre kuduz aşısının koruma süresi ortalama bir yıl kadardır.
Kuduz Aşısı Nedir?
Kuduz ciddi bir hastalıktır ve virüs sebepli oluşur. Kuduz asıl olarak bir hayvan hastalığıdır. İnsanlar ise kuduz hayvan ısırdığında kuduz olabilir. Başlarda herhangi bir belirti olmaz. Ancak ısırık sonrası haftalar veya yıllar sonra kuduz ağrı, halsizlik, baş ağrısı, ateş ve tahriş yaşanır. Hatta bunları nöbet, halüsinasyon ve felç takip edebilir. Kuduz neredeyse her zaman çok tehlikelidir.
Kuduz aşısı; kuduzu önlemek için kullanılan bir aşıdır. Bu aşı hem güvenli hem de etkilidir. Bu aşıda; enjektörle kaslara ilaç verilir. Bu ilaç hastanede yapılmaktadır. Aşı, bir köpek ya da yarasa ısırığı gibi virüslere maruz kalmadan önce ve bir süre önce kuduzları önlemek için kullanılabilir. Bu aşı; insanlarda ve hayvanlarda etkilidir. Köpeklere aşılama, kuduzun insanlara yayılmasını engellemede çok etkilidir.
Kuduzun ön maruziyetini önlemek için toplam 3 iğne yapılması gerekir. İkinci atış genellikle 7 gün sonra verilir, ardından üçüncü bir atış 2 veya 3 hafta sonra yapılır.
Eğer kuduz riski devam ediyorsa, her iki yılda bir önleyici iğne yapılması gerekebilir. Bir laboratuvar veya aşı üretim alanı gibi canlı kuduz virüsü çevresinde çalışıyorsanız, her 6 ayda bir güçlendirici aşıya ihtiyaç olabilir. Önleyici aşı ihtiyacını belirlemek için sık sık kan tahlilleri yapılması gerekebilir.
Isırıldıktan sonra veya kuduza maruz kaldıktan sonrası korunma için, toplam 4 iğne yapmanız gerekebilir. İlk iğne mümkün olan en kısa sürede verilir ve geri kalanlar genellikle 3., 7. ve 14. günlerde yapılır. İlk iğnede, ayrı bir kuduz immün globulin enjeksiyonu da alabilirsiniz. Bu enjeksiyon kuduz virüsünün vücuda girmiş olması muhtemel ısırma veya yaralanmaya doğrudan veya yakın bir şekilde verilir.
Geçmişte kuduz aşısı olan kişiler için: 3 gün arayla aralıklı önleme için sadece 2 kuduz aşı enjeksiyonuna ihtiyacınız olacaktır. Bağışıklık globülin iğnesine ihtiyacınız olmayacaktır.
Kuduz Aşısı Yan Etkileri
Kuduz aşısı her yaş grubu için güvenlidir. Aşı olan insanların %35 ila %45 arası aşı bölgesinde ağrı ve kızarıklık yaşar. %5 ila %15’i ise ateş, baş ağrısı veya kusma yaşayabilir.
Aşı olunan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik veya kaşıntı (%30 ila %74)
Baş ağrısı, bulantı, karın ağrısı, kas ağrıları ve baş dönmesi (%5 ila %40)
Eklemlerde ağrı, kurdeşen ve ateş (%6)
Guillain-Barre Sendromu (GBS) gibi diğer sinir sistemi bozuklukları, kuduz aşısından sonra bildirilmiştir, ancak bu durumun aşıyla ilişkili olup olmadığı bilinmemektedir.
Kuduz aşısı yan etkileri kişileri farklı şekilde etkileyebilir. Burada belirtilen yan etkiler açık değildir, ancak aşı uygulananlar yaşayabilir. Bu yan etkileri yaygın ve çok yaygın olmayan olarak sınıflandıracağız.
Yaygın Yan Etkiler
Her 10 kişiden 1’inde görülen yan etkiler şunlardır:
- Aşı bölgesinde kızarıklık, morarma, ağrı ve kaşıntı
- Baş ağrısı, mide bulantısı, ishal ve hasta hissi
- Halsizlik, kas ve eklem ağrıları
Nadir Yan Etkiler
100 kişiden 1’inde görülen yan etkiler ise şunlardır:
- Ateş ve titreme
- Karın ağrısı ve halsizlik
- Baş dönmesi ve kusma
Yukarıda belirtilen kuduz aşısı yan etkileri ile birlikte birçok farklı sorun da yaşanabilir
Bunlar:
- Paraestezi (ciltte batma hissi)
- Hafif felç
- Konvülsiyon
- Guillain-Barre sendromu
Kuduz Hayvanlardaki Yan Etkileri
Evcil hayvanlarda görülen ve kuduz aşılarının birkaç yan etkisi vardır. Bunlar:
- Aşıdan 24 saat sonra uykulu, sıkıcı ve depresif hal
- Hayvanda hırçınlık hali
- Aşı bölgesinde deri altında sert yumru oluşumu
- Aşıdan birkaç gün sonra hapşırma, burun ve göz nezlesi
- Kusma, ishal, kanlı ishal, düşük tansiyon, yüksek nabız gibi anafilaktik reaksiyonlar
- Şiddetli şok, soluk ve beyaz diş etleri, boğaz ve yüz şişliği
Hafif veya Ciddi Reaksiyon Durumunda Ne Olur?
Şiddetli alerjik reaksiyon veya yüksek ateş gibi olağan dışı durumlar. Şiddetli bir alerjik reaksiyon meydana geldiğinde, aşıdan bir saat sonra olacaktır. Ciddi bir alerjik reaksiyonun belirtileri nefes alamama, ses kısıklığı veya hırıltı, boğazda şişlik, kurdeşen, halsizlik, hızlı kalp atışı veya baş dönmesi gibi zorluklar olabilir.
Bu gibi belirtiler olması halinde hastayı hemen bir doktora götürün.
Aşının ne zaman olduğu hakkında doktoru bilgilendirin.