Anal Dermatit Nedir?
Anal dermatit makat bölgesinde meydana gelen hafif veya şiddetli derecede iltihaba denir. Anal dermatit makat bölgesinin hafif tahrişinden, bulaşıcı hastalıklara kadar pek çok nedenden kaynaklanabilir. Öncelikle bu durumun nedeni tespit edilip gerekli tedavi uygulanmalıdır.
Makat bölgesinde en çok görülen hastalıklardan biri anal dermatittir. Bu durum hastalara genellikle hemoroidi düşündürse de hemoroidle alakası olmayan bir hastalıktır. Anal dermatit hastalığı bir kurdeşen çeşididir ve türkçesi mayasıldır. Anal dermatit makat bölgesinde yoğun kaşıntıya yol açmaktadır ancak oluşma sebebi net değildir.
Anal Dermatit Belirtileri
Anal dermatit durumunda hastanın ilk fark edeceği belirti yoğun kaşıntıdır. Bu kaşıntı kişi tuvalete çıktıktan sonra veyahut gece uyumadan yoğunlaşabilir. Anal dermatitin diğer belirtileri şunlardır:
- Anüste nem
- Makatta tahriş dolayısı ile hafif kanama
- Makat bölgesi cildinde kalınlaşma ve sertleşme
- Çamaşırı kirletecek düzeyde akıntıya benzer salgı
- Pis koku(dışkı kokusundan farklı)
- Cildin elastikiyetinin azalmasından kaynaklanan küçük çatlaklar
- Sedef ve egzama
- Kızarıklık
- Cilt döküntüsü
- Akıntı
- Islaklık
- Siğil benzeri oluşumlar
- Ciltte renk değişimleri
Anal dermatit durumunda görülen belirtiler makat bölgesi gerektiği gibi kurulanmadığında nem sebepli kaşıntı artabilir.
Anal Dermatit Nedenleri Nelerdir?
Egzama
Vücutta her yerde egzama görülebilmektedir. Makat bölgesinde egzamaya yol açan durumlar şunlardır:
- Hijyen ürünleri kullanmak (cildi koruyan tabakanın bozulmasına sebep olur.)
- Patlıcan, domates, çikolata ve karabiber gibi baharat tüketimi
- Sentetik içeren iç çamaşırları kullanmak
- Liken planus (bir tür cilt hastalığı)
- Dar kıyafet giymek
Bazı cilt problemleri de anal dermatite sebep olabilir. Bunlar:
- Sedef
- Liken skleroz
- Seboreik dermatit
Alerji ve Tahriş
Makat çevresinde oluşan anal dermatitin bir diğer nedeni alerjidir. Ciltte alerji; kullanılan banyo köpüğü, duş jeli, parfüm, krem, sabun veya tuvalet kâğıdı içerisindeki boyaya karşı oluşabilir.
Tahriş ise anüsün çok sert ve sürekli temizlenmesi dolayısı ile oluşabilir. Çok fazla temizlemek anüs çevresindeki sağlıklı ortamı bozarak anal dermatite yol açabilir.
Bulaşıcı Enfeksiyonlar
Anal dermatite yol açabilecek bulaşıcı enfeksiyonlar şunlardır:
- Candida albicans ve bazı diğer maya ve mantarlar (yaygın olarak şeker hastalarında yaşanır)
- Kıl kurdu
- Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar(kondilom, frengi vb.)
- Streptokok ve bazı diğer bakteriler
Besin Alerjisi
Sindirilmesi zor besinler kişi tuvalete çıktığında anüste tahrişe yol açtığından anal dermatite yol açabilir. Bu besinler ise şunlar olabilir:
- Üzüm
- Limon, portakal, greyfurt gibi turunçgiller
- Acı biber
- Süt
- Bira
- Domates
- Baharatlı gıdalar
- Kafeinli içecekler
Anal dermatit oluşumuna sebep olan diğer nedenler ise şunlardır:
- Gut hastalığında kullanılan kolşisin ilacı
- Nane yağı içerikli ilaçlar
- İshale neden olan bazı antibiyotikler
- Bağışıklık sistemini baskılayan steroit ilaçlar
- Basur ilaçları (anüse temas eden)
- Anüste basur ve çatlak
- Yoğun kabızlık veya ishal
Anal Dermatit Tedavisi
Anal dermatit için uygulanacak tedavideki ilk adım bu durumun nedenini tespit edilmesidir. Nedeni tespit edildikten sonra ise bu neden yok edilmeye çalışılır. Anal dermatit için kullanılan tek bir özel ilaç ise pruzon merhemidir. Bu ilaç; anüs bölgesinde kaşıntı ve ıslaklığı azaltır. Birkaç gün içinde iyileştirme etkisi vardır. Bu merhemin dışında kullanılan kortizonlu krem merhemler çok ciddi yan etki doğurabileceği için kullanımı önerilmemektedir.
Eğer anal dermatit sebebi bulunmazsa tekrarlaması kaçınılmazdır. Özellikle yaz aylarında terleme dolayısıyla cilt problemleri artmaktadır. Yaz aylarında merheme ek olarak kalçaların arasında bir peçete veya temiz bir bez konabilir. Bu peçete kalça arasında oluşan nemi alacağı için cildin tahriş olmasını engelleyecektir.
Yaz aylarında denizden çıktıktan sonra ıslak mayo-şort ile kalınmamalı, kurusu ile değiştirilmelidir.
Tahrişi Önlemek
Makatta tahriş şu şekilde önlenebilir:
- Sabun, pudra, losyon ve parfüm gibi kimyasal içeren maddeler makat çevresinde kullanılmamalıdır.
- Renksiz ve kokusuz tuvalet kâğıtları kullanılmalıdır.
- Makatta tahrişe yol açtığı bilenen besinler tüketilmemelidir.
- Aşırı kaşımadan uzak durulmalıdır.
İlaç Tedavisi
- Anal dermatitin sebebi egzama ise doktor streoit kremler reçete edecektir.
- Anal dermatit; mantar sebepli ise antifungal ilaçlar ve antibiyotikler.
- Anal dermatit; parazit sebepli ise antihelmentik ilaçlar,
- Anal dermatit ağrıya sebep oluyorsa anestezik kremler önerilmektedir.
Temizlik
Anüs bölgesinin her zaman temiz tutulması oldukça önemlidir.
- Her tuvaletten sonra makat iyice temizlenmelidir.
- İç çamaşırları günlük olarak değiştirilmelidir. (Çok sık terleyen kişiler daha sık değiştirmelidir.)
- Günlük duş alınmalı ve duş sonrası vücut sabun ve şampuandan arındırılmalıdır.
- Anüs ve çevresi kurulanırken tuvalet kâğıdı şiddetli kullanılmamalı nazikçe silinmelidir. Ayrıca makat bölgesi duş sonrası kurutma makinesi ile kurutulabilir. Cilt tamamen kurutulmadan iç çamaşırları giyilmemelidir.
Diğer Uygulamalar
- Anal dermatit sebepli kaşıntı yoğun olduğunda;
- Buz uygulaması, bunun için buz küplerini temiz bir beze sarın ve makat bölgesine tutun.
- Pamuklu iç çamaşırı seçimi,
- Anüse teri alması için pamuk yerleştirilmesi