Pnömokonyoz Nedir Belirtileri Nedenleri Tedavisi
Pnömokonyoz; aşırı toz solumanın akciğerlere zarar vermesi sonucu oluşan bir grup akciğer hastalığıdır.Bir tür meslek hastalığı olan pnömokonyoz akciğerlerde toz birikmesi sonucu dokularda meydana gelen hasar ile ortaya çıkar. Bu hastalık kişinin farklı toz ve kimyasal maddeleri uzun süre soluması sonucu meydana gelir. Pnömokonyoz hastalığı en yaygın belirtileri soluk almada güçlük ve kronik bronşittir.
Pnömokonyoz Belirtileri Nelerdir?
- Öksürük (mukuslu veya mukussuz)
- Hırıltı
- Özellikle egzersiz esnasında nefes darlığı yaşamak
- Göğüste kronik kasılma hissi
- Mukus artışı
- Göğüs ağrısı
- Ciltte mavimsi renk oluşması
- Ayak şişmesi
- Kalp yetmezliğine bağlı karaciğer genişlemesi
Pnömokonyozun akciğerlerde fibroza neden olduğu durumlarda kişide nefes alma zorluğu görülür. Bu durum meydana geldiğinde ise hastanın dudak ve tırnaklarında mavimsi bir renk oluşmaktadır.
Pnömokonyoz çok ilerlediği durumlarda akciğer kalbe doğru baskı yaptığından bacaklarda şişlik görülebilmektedir.
Pnömokonyoz Neden Olur Kimlerde Görülür?
Pnömokonyoz; aşırı toz solumanın akciğerlere zarar vermesi sonucu oluşan bir grup akciğer hastalıktır. Bu hastalık genellikle tozlu ortamlarda çalışan kişilerde görüldüğünden mesleki akciğer hastalığı olarak bilinmektedir. Pnömokonyoz hastalığının oluşması genellikle yıllar almaktadır.
Bir meslek hastalığı olan pnömokonyoz özellikle aşağıda sıraladığımız sektörlerde çalışan işçilerde görülmektedir:
- Madencilik sektöründe çalışan işçilerde
- Öğütme, kırma ve delme gibi işlerde çalışan işçilerde
- Baraj, yol ve tünel gibi yapıların inşaatında çalışan işçilerde
- Döküm işi ile uğraşan işçilerde
- Kömür ve maden ocaklarında çalışan işçilerde
- Cam, çimento, tuğla, kiremit, seramik, porselen ve asbetstli balata sanayisinde çalışan işçilerde
- Kumlama sanayisinde çalışan işçilerde (özellikle kot taşlama)
Pnömokonyoz Nasıl Teşhis Edilir?
Pnömokonyoz hastalığı teşhis yöntemleri şunlardır:
- Fiziksel muayene
- Göğüs röntgeni veya bilgisayar tomografisi
- Solunum fonksiyon testleri
Pnömokonyoz Nasıl Tedavi Edilir ?
Pnömokonyoz hastalığı; akciğer bağ dokusunda mineral birikimi sebebiyle oluşup kalıcı bir tahrişe neden olur. Uygulanacak tedavi yalnızca hastalığın ilerlemesini engellemek üzerine olmaktadır. Kısaca pnömokonyoz hastalığının tamamen geçmesi için uygulanan herhangi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bu yüzden de Pnömokonyoz olmadan alınacak önemli tedbirler büyük öneme sahiptir. Bu önlemler de düzgün ve gerektiği gibi yapılmalıdır. Eğer kişinin çalıştığı ortam çok tozlu ise mutlaka maske kullanmalı ve bunu sürekli yenilemelidir. Ayrıca bu ortamlarda çalışan kişiler 6 aylık düzenli olarak kontrollerini yaptırmalıdırlar. Eğer kişide hastalık başlangıcı varsa bu kişiler daha az tozlu ortamlarda çalışmalıdır.
Eğer sigara içiyorsanız, kesinlikle sigarayı bırakmanız önerilir. Sigarayı bırakmak akciğerlerdeki enfeksiyonun daha da ilerlemesini önlemek için büyük önem taşımaktadır.
Pnömokonyoz tedavi edilemeyen bir hastalıktır. Bu yüzden teşhis konduktan sonra yapılacak tedavide amaç belirtileri kontrol altına almak ve hastalığın ilerlemesini engellemektir. Tedavi yöntemleri arasında şunlar bulunmaktadır:
- Sigaradan kaçınmak
- Toza maruz kalmaktan kaçınmak
- Oksijen takviyesi almak
- Akciğer kanallarını açan bronkodilatör ilaçların kullanımı
- Akciğerdeki hava kanallarındaki iltihabı azaltmak ve bronşiyal tüpleri açmak için solunarak alınan bazı ilaçların kullanımı gerekebilir.
- Nadir ve ciddi vakalarda doktorunuz akciğer nakli olunmasını önerebilir. Bu durumdaki hastalara akciğer nakli geçirecek kadar sağlıklı olup olmadığının ve yaşamını iyileştirip iyileştirmeyeceğini öğrenmek için birçok test yapılmaktadır.
Pnömokonyoz Nasıl Önlenir?
Pnömokonyoz hastalığını önlemek için birden fazla tedbir vardır. Bunların başında ise toz maskesi kullanmak yer almaktadır. Piyasada satılan toz maskeleri FFP1, FFP2, FFP3 gibi sınıf sınıf bölünmüştür. Yaşanan bölgedeki tozun yoğunluğuna ve iş güvenliği uzmanının vereceği tavsiye ile bu maskeler içerisinde kişiye en uygun olan belirlenir. Özellikle de aşırı yoğun tozlu ortamlarda bu maskeler yeterli olmadığından toz filtresi veyahut yarım yüz maskesi kullanımı gerekmektedir.
Pnömokonyoz önlemek için diğer yöntemler şunlardır;
Pnömokonyoz hastalığı bazen tedavi edilemediği için önlenmesi büyük önem taşımaktadır.
- Maske giymek
- Cildin tozla temasından sonra temizlenmesi
- Düzenli olarak göğüs röntgeni çektirmek
- Düzenli olarak fiziksel muayene olmak
- Yıllık olarak grip aşısı olmak
- Pnömokokal pnömoni aşısı yaptırmak.
- Yemek yemeden, içmeden veya herhangi bir ilaç almadan önce yüzün ve ellerin iyice yıkanması.