Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Nedir?
Pnömotoraks olarak da bilinen akciğer sönmesi, havanın göğüs duvarı ve akciğer (plevral boşluk) arasına girmesiyle ortaya çıkan bir durumdur. Böyle bir durumda hava akciğerden sızar ve akciğere karşı basınç oluşturur. Bu basınç akciğerin sönmesine neden olabilir. Basınç, nefes almayı denediğinizde akciğerin genişlemesini önleyerek göğüs ağrısına ve nefes darlığına da yol açabilir.
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Belirtileri Nelerdir?
- Göğüs ağrısı: Bu ağrı, göğsün yanında sönmüş olan akciğer sebebiyle meydana gelir.
- Omuz ağrısı: Ağrı, omuza ve sırta yayılabilir. Öksürme anında bu ağrı daha da kötüleşebilir.
- Nefes sesinde azalma: Akciğer düzgün bir şekilde genişlemediğinden, etkilenen taraftaki akciğerlerin içinde ve dışında hava sesi duyulmaz.
- Mavimsi ten rengi: Deriye, organlara, el ve ayaklara ulaşan oksijenin eksik olması tende mavimsi bir renk oluşumuna sebep olabilir.
- Kalp atışında artış: Akciğerin sönmesi vücutta oksijen seviyelerinde düşüşe yol açabilir, bu da kalp işlevini etkileyebilir ve kalp hızının artmasına neden olabilir. Organlara daha çok kan pompalamak gerektiğinden, kalp daha hızlı çalışır)
- Sersemlik: Kanda oksijen seviyesi azalırsa, hasta sersemlik yaşayabilir.
- Diğer bir belirti ise nefes darlığıdır. Nefes darlığının şiddeti, akciğerin sönme derecesine bağlıdır.
- Halsizlik
- Hızlı solunum
- Öksürük
- Göğüste sıkışma
- Genellikle ani ve keskin göğüs ağrıları
- Sinirlilik hali
- Düşük tansiyon veya hipotansiyon
- Hafif ateş
- Karında şişlik
- Kaygı, stres ve gerginlik hissi
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Neden Olur?
Akciğer sönmesi, akciğerde gerçekleşmiş bir yaralanmadan kaynaklanabilir. Yaralanmalar; kaburga kırılmasına, silah ya da bıçak gibi aletlere ya da belirli tıbbi uygulamaya bağlı olarak oluşabilir.
Bazı durumlarda, akciğer sönmesi havadaki kabarcıklar sebepli oluşur. Bu, tüplü dalış veya yüksek rakıma seyahat ederken olduğu gibi hava basıncı değişikliklerinden de kaynaklanabilir.
Uzun boylu, zayıf insanların ve sigara içenlerde akciğer sönmesi yaşama riski daha yüksektir.
Akciğer hastalıkları da akciğer de sönme riskini artırabilir. Bu akciğer hastalıkları şunlardır:
- Astım
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
- Kistik fibroz
- Tüberküloz
- Boğmaca & öksürük
- Bazı durumlarda, akciğerde sönme herhangi bir sebep olmaksızın ortaya çıkar. Buna spontan akciğer sönmesi denir.
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Risk Faktörleri Nelerdir?
Cinsiyet: Erkekler, kadınlara göre akciğer sönmesine daha eğilimlidir.
Sigara Kullanımı: Çok sigara içen kişilerde amfizem olmasa bile akciğer sönmesi riski artmaktadır.
Yaş: Hava kabarcıklarının neden olduğu akciğer sönmesi çoğunlukla 20 ila 40 yaşlarındaki insanları etkilemektedir. Bunlar genellikle çok uzun ve zayıf olan kişilerdir.
Genetik: Kimi vakalarda, akciğer sönmesi genetik sebepli olabilir.
KOAH: KOAH akciğer sönmesi riskini arttırır.
Mekanik Ventilasyon: Solunum için mekanik destek olan kişilerde akciğer sönmesi riski yüksektir.
Önceden akciğer sönmesi yaşamış olmak: Geçmişte bu durumu yaşayan kişilerde sonraki 1-2 yıl içinde bu hastalığa tekrar yakalanma eğilimi yüksektir.
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Nasıl Tedavi Edilir?
Akciğer sönmesi için uygulanacak tedavi, sönmenin boyutu ve süresine bağlıdır. Sönme küçükse veya herhangi bir belirti göstermiyorsa kendi kendine iyileşebilir.
Doktorunuz; durum hafifse gözlem ve yatak istirahati önerebilir. Bu süre 1 veya 2 hafta sürecektir.
Eğer akciğer sönmesi şiddetli ise, havayı çıkarmak için bir iğne ve göğüs tüpü gerekli olacaktır. Şırıngaya bağlanan iğne, göğüs boşluğuna yerleştirilir. Biriken fazla hava doktor tarafından çekilir. Ardından, akciğer birkaç gün boyunca yeniden şişirilmiş halde tutmak için göğüs boşluğuna bir tüp yerleştirilir.
Bir pnömotoraks(akciğer sönmesi) tedavisinde amaç, tekrar genişlemesine izin vererek akciğerindeki basıncı azaltmaktır. Sönmenin nedenine bağlı olarak, ikinci bir amaç ise sönmenin tekrarlamasını önlemek olabilir.
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Ameliyatı
Eğer uygulanan göğüs tüpü problemi çözemezse, hava kaçağını kapatmak için ameliyat olunması gerekebilir. Çoğu durumda, ameliyat küçük bir fiber optik kamera ve dar, uzun saplı cerrahi aletler kullanılarak küçük kesikler ile gerçekleştirilir. Cerrah sızan yeri bulup kapalı olarak dikecektir. Bazı durumlarda, talk pudrası gibi bir ürün tüpün içinden akciğerin etrafındaki dokuları tahriş etmek için üflenerek herhangi bir sızıntıyı birbirine yapıştıracak ve sızdırmaz hale getirecektir. Nadiren de cerrah çoklu veya daha büyük hava sızıntılarına kolay erişim sağlamak için kaburgalar arasında daha büyük bir kesi yapmak zorunda kalabilir.
Pnömotoraks (Akciğer Sönmesi) Bitkisel Tedavisi
Zencefil
Zencefil içerisinde barındırdığı güçlü iltihap sökücü ve antioksidan özellikleri sayesinde vücuttaki zararlı toksinleri atıp kan akışını canlandırarak öksürük ve halsizliği hızla geçirir.
- 1 bardak sıcak su içine 1 tatlı kaşığı toz zencefili ekleyin. Ardından birkaç dakika demleyin. Soğutun ve tüketin. Günde 3 bardak içebilirsiniz.
Hardal Yağı
Hardal yağı, sadece kan dolaşımını canlandırmakla kalmaz, aynı zamanda göğüste sertliği azaltır. Ağrıyı azaltan ısı üreten ve sürtünme özelliklerine sahiptir.
- Biraz hardal yağını ısıtın. Ardından göğsünüze ve sırtınıza bu yağla 20 dakika kadar masaj uygulayın. Bu masajı günde 2 kez tekrarlayın.