RBC Kan Tahlili RBC Normal Değerleri, Düşüklüğü Ve Yüksekliği
Kan, vücudun iyi bir şekilde çalışması için gerekli olan; oksijen, vitamin, hormon, antibiyotikler, ısıyı ve elektrolitleri vücudun her yerine taşımasıyla sağlığımız için hayati öneme sahiptir. Kan vücutta oksijeni taşır ve yok ettiği gibi vücutta oluşan diğer atıkları de yok eder. İnsan kanının %78’si su ve %22’si katı maddeden oluşmaktadır. Kanımızın içinde; alyuvar (kırmızı kan hücreleri), beyaz kan hücreleri ve trombositler vardır. RBC (Eritrosit), kırmızı kan hücrelerinin diğer adıdır. Alyuvar olarak da bilinirler. Genellikle alyuvarların ömrü yalnızca 3 aydır. Bütün bu kanın içinde yer alan maddeler vücutta büyük öneme sahiptir ancak bu makalemizde RBC (eritrosit, alyuvarlar) hakkında bilgiler vereceğiz.
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Nedir?
RBC ve eritrositler olarak da bilinen alyuvarlar kanda yaklaşık %45 oranında bulunan bir çeşit kan hücreleridir. Bu hücrelerin içinde kana rengini veren hemoglobin maddesi vardır. RBC’nin asıl görevi ise akciğerden alınan oksijeni vücuttaki doku ve hücrelere taşımaktır. RBC vücutta akciğerden oksijen alınıp vücuda yayılmasını, vücutta oluşan karbondioksiti geri akciğere gelmesinin sağlar.
Normal RBC (Eritrosit, Alyuvar) Değerleri Nedir?
- Erkeklerde: 4.7 – 6.1 milyon hücre/mikrolitre
- Kadınlarda: 4.2 – 5.4 milyon hücre/mikrolitre
- Yeni doğanlarda: 4.8 – 7.2 milyon hücre/mikrolitre
- Çocuklarda: 4.6 – 4.8 milyon hücre/mikrolitre
- Gebelikte: Normal yetişkin hücre sayısından biraz düşük
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Testi Nedir?
Bu test kandaki RBC sayısının ölçümüdür. Kan örneği alınarak yapılır. El veya koldan iğne kullanılarak alınır. RBC vücutta akciğerlerden alınan oksijeni vücuda yayma ve vücuttaki karbondioksiti geri akciğere götürüp nefes yoluyla dışarı verilmesi yönüyle hayati öneme sahiptir. RBC testi genel olarak tam kan sayımı testinin bir parçası olarak yapılır. Bu yöntemle birçok hastalığın teşhisi yapılır. Kadınlar erkeklere oranla daha RBC oranına sahip olma eğilimindelerdir ve kadınlarda ilerleyen yaşlarda bu seviye daha da azalır.
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Düşüklüğü Nedir ve Bunun Sebepleri Nelerdir?
Kandaki RBC sayısı normal oranın altında olduğunda bu durum eritrositopeni olarak bilinir.
RBC sayısı düşüklüğü şu gibi durumlardan kaynaklı olabilir:
- Anemi (Kansızlık)
- B12 vitamini veya folat eksikliği
- Hamilelik
- Kemik iliği hastalığı
- Kemoterapi için kullanılan ilaçlar
- Kemik iliği hasarı
- Kanser ya da kan kanseri
- Plazma hücrelerinin kanseri
- Eritropoietin (Bir çeşit hormon) eksikliği
- Lösemi
- Aşırı kan kaybı
- Kan nakli sebebiyle olan alyuvar yıkımı ya da çökelme
- Kan damarı hasarı
- Yetersiz beslenme, B6, B12 vitaminleri, demir, bakır, folik asit eksikliğidir.
- Demir eksikliği ve B12, folat eksikliği anemisi
- Demir eksikliği anemisi
- Hemolitik anemi
- Kanamalı enfeksiyonlar
- Mide-bağırsak sistemi (GI) veya başka damar yataklarında kanama
- Metabolik bozukluklar
- Kronik iltihaplanma
- Aşırı sıvı tüketimi
- Kemik iliği yetmezliği
- Kronik böbrek hastalarında aneminin ilk sebebi olan eritropoietin eksikliği
- Hemoliz veya kan damarı hasarları ve kan nakli sonucunda alyuvarların yıkımı
- İç veya dış kanamalar
- Lösemi
- Gıdasızlık
- Çoklu miyelom (bir plazma hücre kanseri)
- Tiroit bozuklukları
- Bazı ilaçlar da alyuvar sayısını düşürebilir:
- Kemoterapi ilaçları
- Bakteri enfeksiyonu tedavisinde kullanılan kloramfenikol
- Düzensiz kalp atış tedavisinde kullanılan kinidin
- Epilepsi ve kas spazm tedavisinde kullanılan hidantoin.
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Düşüklüğü Belirtileri
- Halsizlik
- Güçsüzlük
- Baş dönmesi (özellikle ayakta iken)
- Nefes darlığı
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
- Soluk cilt
- Göğüs ağrısı
- El ve ayaklarda soğukluk
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Düşüklüğü Nasıl Yükseltilir?
RBC düşüklüğünden muzdaripseniz bir Dahiliye doktoruna başvurmalısınız. RBC düşüklüğü için tedavi, bu durumun nedenlerine ve belirtilerine göre değişir;
Demir eksikliği, mineral ve besleyici öğelerin bulunmadığı beslenme şekli kandaki RBC düşüklüğünün en yaygın sebebidir. Kandaki RBC sayısını yükseltecek; demir, folik asit, B12 vitamini, bakır ve A, B9, B6 ve C vitaminlerini tüketilmesi gerekir. Spor yapmak gibi yaşam düzeninde yapılacak değişikliklerle kandaki RBC sayısını yükseltebilirsiniz. Eğer beslenme ve spor da işe yaramaza, ilaçlar kullanıp veya kan nakliyle kandaki alyuvar sayısı arttırılabilir.
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Yüksekliği Nedir ve Bunun Sebepleri Nelerdir?
Kandaki alyuvar seviyesi kadınlarda 5.03 milyon hücre/ul yukarısı iken erkekle 5.72 yukarısı RBC yüksekliği olarak adlandırılır. Kandaki RBC yüksekliğinin bazı sebepleri vardır:
- Kortizon ilaçların kullanımı
- Doğumsal kalp hastalıkları
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
- Yarışmalarda sporcuların performansını arttıran eritropoetin iğnesi kullanımı
- Kalp hastalıkları
- Hemoglobinopati (hemoglobin üretiminin doğuştan bozuk olması)
- Böbrek kanseri
- Kalp yetmezliği veya bazı kalp hastalıkları
- Çeşitli akciğer hastalıkları
- Kan kanseri
- Aşırı sigara içme alışkanlığı
- Pulmoner fibroz
- Hemoglobinopati, doğumdan sonra gelişen bir durumdur (Bu sorun kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma yeteneğini sınırlar)
- Kor pulmonale
- Dehidrasyon (Yani vücudun susuz kalması, genellikle şiddetli ishal gibi durumlarda ortaya çıkar)
- Fazla RBC üretimi (polisitemi vera)
- Obstrüktif akciğer hastalığı
- Pulmoner fibroz
- Aşırı miktarda tam kan nakli
- Doku oksijeninde azalma (hipoksi)
- Yüksek rakımda yaşamak
- Böbrek oksijen yetmezliği
- Akciğer hastalıkları
- Akciğer fibrozisi
- Sigara içmek
- Polisitemi vera (kemik iliği rahatsızlığı sonucu vücudun aşırı oranda kırmızı kan hücresi üretmesi)
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Yüksekliği Belirtileri
Çok yaygın olarak görülen bazı belirtiler şunlardır:
- Baş ağrısı
- Baygınlık
- Halsizlik
- Ciltte kolay morarma
- Kaşıntı
- Baş dönmesi
- Eklem ağrıları
- Karın ağrısı
- Eklem ağrısı
- Bulanık görme
- Göğüs ağrısı
- Yüksek tansiyon
- Kulak çınlaması
- Yorgunluk
- Güçsüzlük
- Ciltte kolay morarma
- Avuç içinde veya ayakların tabanlarında hassasiyet
- Ciltte kaşıntı (Özellikle banyodan sonra)
- Uyku bozukluğu
- Baş dönmesi
RBC (Eritrosit, Alyuvar) Yüksekliği Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
RBC yüksekliğinin tedavisi için de Dahiliye doktoruna başvurmalısınız. Doktor size çeşitli testler uygulayacak, bu durumun nedenini tespit edip gerekli tedaviyi uygulayacaktır. RBC düşüren ilaçların kullanımı ve kan verme, genel tedavi yöntemlerindendir.