Skolyoz Nedir?
Omurga arkadan bakıldığında düz görünmektedir. Skolyoz ise omurga eğriliği demektir. Omurganın, sağ ya da sol yana doğru eğrilmesine denir. Hastanın gelişmesi tamamlanıncaya kadar bu eğrilik sürer.
Skolyoz Belirtileri Nelerdir?
- Arkadan “S” veya “C” gibi görünen eğri bir omurga
- Bir kalçanın diğerinden daha yüksekte olması
- Omuzların eşit olmaması
- Belin dengesiz olması
- Gövdenin bir tarafa kaymış görüntüsü
- Göğüs kafesinin belirgin olması
- Bacak boylarının farklı olması
- Asimetrik görünümlü omurga
- Başı vücudunun ortasında değil(ortalanmış değil)
- Çocuk öne doğru eğildiğinde kaburgalar bir tarafta daha yüksek olur
- Bel ağrısı ve sertliği
- Ayaklarda uyuşma, kramp ve ağrı
- Halsizlik
Skolyoz Dereceleri Nelerdir?
Omurganın 10 dereceden fazla eğri olması skolyoz olarak değerlendirilir. Skolyoz tedavisinde temel genel kural, eğriliğin 20 dereceden az olması durumunda sorunun seyrini izlemektir.
Hafif eğim 20 dereceden azdır. 20 dereceden fazla olması tedavinin gerekli olduğu anlamına gelir. 20 derece skolyoza sahip kişilerde genellikle şu belirtiler görünür:
- Omuz ve kalçanın eşit durmaması
- Kafanın ilerde veya eğri duruşu
- Bacakların eşit uzunlukta olmaması
- Hafif ağrı
Skolyoz; ergenlik çağındaki gençlerden yetişkinlere kadar her iki cinsi etkilemesine rağmen, ergenlik çağındaki kadınlarda yaygın olarak görülmektedir. Hafif skolyozlu genç hastalarda genellikle bir sırt desteği takılması önerilir.
Orta eğrilik ise 25 derece ile 40 derece arasındadır. Omurga eğrisi 25 ila 40 derece arasındaysa, tedavi için destek kullanılır.
İleri eğrilik ise 50 dereceden fazladır. Açı 45 ila 50 dereceyi geçtiğinde, cerrahi müdahale ile düzeltme gerekli olabilir.
Skolyoz Sebepleri Nelerdir?
Her 10 skolyoz vakasının yaklaşık olarak 8’inin sebebi bilinmemektedir. Bu durum idiyopatik skolyoz olarak bilinir.
Skolyoz genel sebepleri şunlardır:
- Serebral palsi veya musküler distrofi gibi hastalıklar
- Doğum omurga gelişimini etkileyen problemler
- Omurga yaralanmaları
- Omurga enfeksiyonları
- Spinal tümörler
- Artrit (yaşlı yetişkinlerde)
- Müsküler (kas) distrofisi: Müsküler distrofi, zamanla kasları zayıflatan bir grup kalıtsal hastalıktır. Bu durum; normal kas fonksiyonu için gerekli olan distrofin adı verilen bir proteinin eksik olmasından kaynaklanır. Distrofin protein eksikliği; yürüme, yutma ve kas koordinasyonunda problemlere neden olabilir.
- Serebral palsi: Serebral palsi; çoğu zaman doğmadan önce gelişmekte olan beyinde meydana gelen hasarın neden olduğu bir hareket, kas veya duruş bozukluğu rahatsızlığıdır.
- Dejeneratif disk hastalığı: Dejeneratif disk hastalığı, omurgadaki bir veya daha fazla disk bozulduğunda ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu diskler omurga için çok önemlidir.
- Kadın olmak
- Osteoporoz (kemiklerin incelmesi ve zayıflaması)
- Çocuk felci(polio): Polio (aynı zamanda poliomyelit olarak da bilinir) sinir sistemine saldıran bir virüsün neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır.
- Spina bifida (belkemiği ve spinal kanalın eksik oluşumu ile sonuçlanan doğum kusuru)
- Spondiloz (spinal dejenerasyon): Spondiloz; omurganın herhangi bir kısmında kıkırdak ve disklerde yaşa bağlı değişiklikler, bozulmalar olduğu anlamına gelmektedir.
Skolyoz Nasıl Teşhis Edilir?
Röntgen: Skolyoz için kullanılan röntgen yöntemi; doktorların omurga eğriliği türlerini ve açılarını tanımlamasına yardımcı olur. 20 dereceden daha büyük olan eğriler için tedavi gereklidir.
Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Bu test tek başına bir röntgenden daha fazla iş yapar. Omurganın ayrıntılı bir görüntüsünü oluşturmak için manyetik alanlar ve radyofrekans dalgaları kullanır. Doktor bu testi; altta yatan bir nedenden (idiyopatik olmayan) skolyozdan şüphelenirse kullanılabilir.
Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması: Bu test, omurganın üç boyutlu görüntüsünü üretmek için x-ışınları kullanır.
Kemik taraması: Kemik taramasında omurganın ayrıntılarını daha görünür kılmak için radyoaktif materyal (omurgaya enjekte) kullanılır.
Skolyoz Tedavisi
- Skolyoz tedavisi genellikle fizik tedavi ve ilaçlarla başlamaktadır:
- İltihap sökücü ilaçlar ve ağrı kesiciler
- Bacak ağrısını hafifletmek için epidural steroid enjeksiyonları
- Omurgayı dengelemek etmek için fizik tedavi
- Bracing (Korse tedavisi)
- Eğer omurgadaki eğim büyükse ve kişi hala gelişim çağındaysa doktor korse kullanımını önerebilir. Skolyoz korsesi kişinin vücudu için özel olarak hazırlanır ve omurgaları düz pozisyonda tutarak gelişim döneminde omurganın daha fazla eğilmesini önler. Korse; omurgayı direkt olarak düzleştirmez anca daha fazla eğilmesini önler.
- Ameliyat
- Ciddi vakalarda; skolyozun daha da ilerleyebildiği durumlarda ameliyat ile düzeltme gerekebilir. Ameliyat yöntemi eğriliğin 45 dereceden fazla olduğu durumlarda önerilir. Skolyoz ameliyatı omurgayı düzelterek gelişim çağındaki çocuklar için eğriliğin ilerlemesini engeller. Ameliyat aynı zamanda skolyoz sebepli kalp ve akciğer problemleri yaşayan kişiler için de önerilir.