Bilirubin Ne Demek?
Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında üretilen turuncu-sarı bir maddedir. Bilirubin karaciğerden geçer ve sonunda vücuttan atılır. Bilirubin testi kanınızdaki bilirubin miktarını ölçmek için yapılır. Bilirubin testi sarılık, anemi ve karaciğer hastalığı gibi sağlık durumlarının nedenini tespit etmeye yardımcı olmak için kullanılır.
Bilirubin Nedir?
Bilirubin, safrada bulunan kahverengimsi sarı bir maddedir . Karaciğer eski kırmızı kan hücrelerini parçaladığında bilirubin üretilir. Bilirubin daha sonra vücuttan dışkı yoluyla atılır, dışkıya normal rengini veren bilirubin maddesidir. Bilirubin karaciğer tarafından üretilen ve yağ metabolizması için gerekli olan bir sıvı olan safranın bir bileşenidir. Bilirubin, kırmızı kan hücreleri yaşlanıp hasar gördüğünde ve dalakta tahrip olduğunda karaciğer tarafından üretilir. Bilirubin, dalaktan karaciğere kanla gider ve sonra safradan ince bağırsağa geçer.
Bilirubin testi sonucudunda Bilirubin seviyesinin normalden fazla olması çeşitli sağlık sorunlarına işaret edebilir.
Aşağıdaki belirtilerle karşılaştığınızda doktor sizden Bilirubin testi isteyecektir;
İdrarın koyu renk olması
Mide bulantısı ve kusma
Karın ağrısı veya karın şişmesi
Kil rengi dışkılama
Halsizlik, yorgunluk
Ateş ve titreme gibi grip benzeri semptomlar
Bilirubin testi genellikle karaciğerinizin sağlığını kontrol etmek için yapılan test grubunun bir parçası olarak yapılır. Bilirubin testi aşağıdaki durumlarda yapılabilir:
- Sarılığı araştırmak – yüksek seviyelerde bilirubin cildinizin ve gözlerin beyazlarının sararmasına neden olabilir (sarılık). Testin yaygın bir kullanımı, yenidoğanlarda bilirubin seviyelerini ölçmektir.
- Karaciğerinizin safra kanallarında tıkanma olup olmadığını belirlemek. Bu durum, safra kesesi taşları , pankreas tümörleri veya başka koşullar mevcutsa oluşabilir .
- Hepatit gibi diğer karaciğer hastalıklarının ilerleyişini tespit etmeye veya izlemeye yardım etmek
- Kırmızı kan hücrelerinin artan yıkımını tespit etmeye yardımcı olmak
- Hastaya uygulanan tedavinin etkili olup olmadığını takip etmeye yardımcı olun
- Şüpheli ilaç toksisitesinin değerlendirilmesine yardımcı olmak
- Hemolitik anemi veya yenidoğanın hemolitik hastalığı gibi kırmızı kan hücrelerinin artmasına neden olan durumları teşhis etmek
- Karaciğer fonksiyonlarını kontrol etmek , hepatit ve siroz gibi karaciğer hastalığı belirtilerini veya karaciğere zarar verebilecek ilaçların etkilerini izlemek
- Yenidoğan sarılığı olan bebeklerin tedavi gerekip gerekmediği konusunda karar vermelerine yardımcı olmak . Bu bebeklerde şayet yenidoğan sarılığı varsa fototerapi adı verilen özel ışıklarla tedaviye ihtiyaçları olabilir. Nadir durumlarda kan nakli gerekebilir.
Normal Bilirubin Değerleri Nedir?
Yapılan kan testinde bilirubinin normal değer aralıkları şöyledir:
Direkt bilirubin normal değerleri (konjuge bilirubin): 0 – 0,3 mg/dL (miligram/desilitre)
Total bilirubin: 0,3 – 1,9 mg/dL
Normal değer laboratuvardan laboratuvara bir miktar değişebilir.
Toplam Bilirubin Düşüklüğü Nedir?
Yapılan bilirubin testinde total bilirubin oranının normalden daha düşük olmasına Total bilirubin düşüklüğü denir. Total bilirubin seviyesinin düşük olması genellikle ciddi bir sağlık sorununa işaret etmez ve yüksekliği durumundaki gibi takip edilmesi gerekliliği doğmaz.
Total bilirubin düşüklüğünün nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Kafeinli içecekleri bolca tüketmek
- Düzenli olarak C vitamini takviyesi almak.
- Etken maddesi fenobarbital ile teofilin olan ilaçlar içmek
Yapılan araştırmalar, test sonucunda bilirubin seviyesi normal aralığın altında olan kişilerin, kalp problemleri yaşama riskinin yüksek olduğunu göstermektedir. Başka bir çalışmada, kanlarında normal bilirubinden daha az olan bireylerde koroner arter hastalığının erken semptomlarının gözlendiği görülmüştür.
Toplam Bilirubin Testi ile Birlikte Hangi Testleri Yapabilirim?
Daha net bir teşhis için doktorunuz bilirubin testi ile birlikte önerebileceği başka testler de vardır. Bu testler şunlardır;
Tam Kan Sayımı : Kanın kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri, hemoglobin, trombositler ve hematokrit gibi çeşitli bileşenlerini ve özelliklerini tespit için yapılır.
Karaciğer Fonksiyon Testleri : Vücuttaki bazı enzimleri ve proteinleri ölçmek için yapılır.
Albumin ve Total Protein Testi : Vücuttaki toplam albümin ve globulin miktarını ölçer.
Protrombin Zamanı : Plazmanın pıhtılaşma zamanını belirler.