Adet Dışı Vajinamdan Kan Geldi, Bu Durum Neden Olur?
Vajinal kanama; vajina duvarı dâhil vajina içerisinden gelen ayın belli dönemleri gerçekleşen kanamadır. Genellikle 3 ila 5 gün arası sürmekte olup 28-30 günde bir gerçekleşir. Çoğu zaman, adet dönemi dışında kan akışı veya lekelenme görülmez. Ancak; adet dönemi bittikten sonra kanama olabilir. Peki, bunun sebebi nedir?
Adet dönemi dışında gerçekleşen kanamaların; enfeksiyon, menopoz, vajinal yaralanma ve hormon seviyelerindeki değişimler gibi birçok sebebi olabilir. Bu tür anormal vajinal kanamayı tetikleyebilecek birkaç jinekolojik faktör vardır. Bunlardan bazıları:
Rahim Urları: Rahim uru; rahim duvarında oluşan ve adet dönemleri arasında yoğun kanamalara sebep olan kanserli olmayan tümördür. Bu durum genellikle doğurganlığın olduğu yıllarda yaşanmaktadır.
Vajinit: vajinada kanama, kaşıntı ve ağrıya sebep olan bir tür enfeksiyondur ve bakteri, virüs, parazit, alerjen, kimyasal maddeler gibi sebeplerden meydana gelebilir. Menopoz dönemindeki kadınlar vücutlarındaki östrojen düşüklüğü sebebiyle bu enfeksiyona karşı daha eğilimlidirler.
Disfonksiyonel rahim kanaması: Rahimden gelen bu kanama yumurtlama ile tetiklenmez. Aslında, kadınların yumurtlamadığı zamanlarda ortaya çıkar. Bu vajinal kanamanın asıl nedeni hormonal seviyelerdeki ani değişikliklerdir.
Ertesi gün hapları: Korunmasız cinsel ilişki sonrası alınan ertesi gün hapları vajinal kanamaya sebep olabilir.
Dış gebelik: Bu durumda yumurta rahim dışında döllenir. Bu anormal bir gebelik durumu olup son verilmelidir.
Düşük yapma: Gebeliğin 20. hafta öncesinde sona eren gebeliktir. Bu durum da birkaç gün vajinal kanamaya sebep olabilir.
Vajinal kuruluk: Menopoz sonrası yani 60 yaş üstü kadınlarda vajinal kuruluktan dolayı cinsel ilişki sonrası vajinal kanama gerçekleşebilir.
Polikistik over sendromu: (PCOS) Polikistik over sendromu; normal adet döneminde düzensizliklere yol açan hormon dengesizliği olup vajinal kanamaya sebep olabilir.
Pelvik iltihabi hastalık (PID): Pelvik iltihabi hastalık da rahim, follip tüpleri veya yumurtalıklarda iltihap veya enfeksiyona sebep olduğundan vajinal kanamalara yol açabilmektedir.
Kanser: Rahim ve rahim ağzı kanseri gibi kanser türleri de adet dışı vajinal kanamalara yol açabilir.
Aşırı duygusal stres veya aşırı spor: Aşırı spor yapmak adet olmamaya sebep olabilir. (amonera)
Vajinal enfeksiyon: Pelvik organların (vajina, rahim ağzı, rahim, fallop tüpleri veya yumurtalıklar) enfeksiyonu, özellikle de cinsel ilişki veya çiftleşme sonrası vajinal kanamaya neden olabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) genellikle enfeksiyonların sebebidir. Daha fazla bilgi için sitemizdeki, Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar makalesine bakın.
Diğer sebepler: Bazen vajinal kanamanın nedeni üreme yolunun dışında olabilir. Kan pıhtılaşma bozukluğu olan kadınlar, yumurtlama döneminde kanama yaşayabilirler. Kansızlık, lösemi, tiroid sorunu, diyabet, önemli kilo alımı veya kaybı vb. kadınlarda sıklıkla anormal vajinal kanamalar olur.
Maddeler Halinde Vajinada Kanamaya Neden Olan Durumlar Nelerdir?
Vajinal kanamanın muhtemel sebepleri şunlardır:
Kanser ve Prekanseröz Durumlar
- Rahim ağzı kanseri
- Endometrial kanser (rahim kanseri)
- Endometriyal hiperplazi
- Yumurtalık kanseri
- Uterin sarkomu
- Vajinal kanser
- Endokrin Sistem Faktörleri
- Hipertiroidizm (aşırı aktif tiroid)
- Hipotiroidizm (basitleştirici tiroid)
- Polikistik over sendromu (PCOS)
- Doğum kontrol haplarını veya menopoz hormonu tedavisini durdurmak veya değiştirmek (çekilme kanaması)
- Doğurganlık ve üreme faktörleri
- Dış gebelik
- Hormon seviyelerinde dalgalanma
- Düşük (hamileliğin 20. haftasından önce)
- Gebelik
- Rastgele adet kanamaları
- Cinsel ilişki
- Perimenopoz (menopoz öncesi geçiş süresi)
- Vajinal atrofi (menopoz genitoüriner sendromu – GSM)
- Enfeksiyon
- Servisit (serviksin iltihabı)
- Klamidya enfeksiyonları
- Endometrit
- Bel soğukluğu
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID) – dişi üreme organlarının enfeksiyonu
- Ureaplasma vajiniti
- Vajinit (bakteriyel vajinozis)
- Çölyak hastalığı
- Böbrek veya karaciğer hastalığı gibi şiddetli sistemik hastalıklar
- Trombositopeni (düşük trombosit sayısı)
- Von Willebrand hastalığı (ve diğer kan pıhtılaşma bozuklukları)
- İlaçlar ve cihazlar
- İçerde unutulan (tutulan) tampon
- Rahim içi cihaz (RİA)
- Tamoksifen yan etkisi
- Kansersiz büyüme ve diğer rahim hastalıkları
- Adenomyozis
- Servikal polipler (rahim boynu üzerinde kansersiz (benign) büyüme)
- Uterin fibroidleri
- Uterin polipler (endometriyal polipler)
- Travma
- Künt travma veya vajina veya serviks için penetran yaralanma
- Cinsel istismar
Vajinada KanamaTedavi Seçenekleri
Adet dışı kanamalar yaşadığınızda mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Doktorunuz; önce bir fiziksel muayene yapar ve tıbbi geçmişi, beslenme düzeni, kilo, yaşam tarzınızı vb. inceler. Hormon düzeylerini ve kan sayımını kontrol etmek için kan testleri yapılır. Doktorunuz gerekli görürse hamilelik testi de yapabilir. Ultrason, endometriyal biyopsi, laparoskopi, vb.,vajinal kanamın arkasındaki kesin nedenleri belirlemek için yapılan diğer laboratuvar testlerinden bazılarıdır. Vajinadaki enfeksiyon oral antibiyotikler ve anti bakteriyel kremler ile tedavi edilir. Benzer şekilde, mantar enfeksiyonları antifungal kremlerle tedavi edilebilir.
Adet kanaması dışındaki kanamaların altındaki bazı nedenler cerrahi müdahale gerektirir. Büyük boyutlu bir miyom fibroidi ameliyatla alınmalıdır. Rahimin kalın tabakasında ağır kan kaybı varsa, doktorlar cerrahi aletlerin yardımıyla rahim tabakasının tahrip edildiği endometrial ablasyonu tercih ederler. Rahim içinde kötü huylu tümör büyümesi durumunda, rahmin tamamen alınması için histerektomi gerekebilir.