Glomerülonefrit Ne Demek?
Glomerulonefrit, böbreklerdeki glomerüllerin iltihaplanmasına denir. Glomerül böbrekte bulunan idrarı süzmekle görevli kılcal damarlardır. Glomerüller böbrekte kanın süzülmesine ve vücuttan fazla sıvının atılmasına yardımcı olur. Eğer glomeruli hasar görürse böbrekler düzgün çalışmayı bırakır ve bu da böbrek yetmezliğine yol açar.
Nefrit olarak da adlandırılan glomerülonefrit hayati tehlike oluşturabilen ve acil tedavi gerektiren bir hastalıktır. Bu hastalık akut, ani, kronik veya uzun dönemli olabilir.
Glomerülonefrit Sebepleri Nelerdir?
Glomerülonefrit; böbreklerin atık madde ve sıvıları süzmesine yardımcı olan bölümünün zarar görmesi sonucu oluşan bir tür böbrek hastalığıdır. Böbreğin bu süzme işlemini gerçekleştiren bölümüne glomeruli denilmektedir. Her böbrekte binlerce glomeruli bulunur. Glomeruli; vücuttaki zararlı maddelerden kurtulmaya yardımcı olmaktadır. Glomerülonefrit; bağışıklık sisteminde oluşan problemlerden de kaynaklanabilir. Ancak kesin nedeni bilinmemektedir.
Glomerülonefrit sebepleri akut veya kronik olmasına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Akut Glomerülonefrit Nedir?
Glomerülonefrit; boğaz ağrısı veya dişte apse gibi enfeksiyona karşı vücudun verdiği bir tepki olabilir. Bağışıklık sisteminin enfeksiyona aşırı tepki vermesinden kaynaklanabilir. Bu durum tedavi olunmadan iyileşebilir. Eğer iyileşmezse, böbreklerde uzun süreli hasarı önlemek için acil tedavi gereklidir.
Akut glomerülonefriti tetiklediği bilinen bazı hastalıklar şunlardır:
- Boğaz ağrısı
- Lupus olarak da adlandırılan sistemik lupus eritematozus
- Goodpasture sendromu (antikorların böbreklere ve akciğerlere salındığı nadir bir otoimmün hastalıktır)
- Organ ve dokulara zarar verebilecek anormal proteinler oluştuğunda oluşan amiloidoz
- Poliangiitisli granülomatozis (Wegener granülomatozu olarak da bilinir), kan damarlarının iltihaplanmasına neden olan nadir görülen bir hastalıktır.
- Polyarteritis nodosa, hücrelerin atardamarlara saldırdığı bir hastalıktır.
- İbuprofen (Advil) ve naproksen (Aleve) gibi nonsteroidal iltihap sökücü ilaçların yoğun kullanımı da bir risk faktörü olabilir. Doktorunuz söylemeden tedavide kullanılan ilaçların dozunu ve kullanım süresini aşmamalısınız.
Kronik Glomerülonefrit Nedir?
Glomerülonefritin kronik şekli herhangi bir belirti göstermeden birkaç yıl içinde gelişebilir. Bu durum böbreklerde geri dönüşü olmayan hasarlara yol açıp böbrek yetmezliğine kadar gidebilir.
Kronik glomerülonefritin her zaman net bir sebebi olmaz. Bazen genetik hastalıklar da kronik glomerülonefrite sebep olabilir. Diğer sebepler ise şunlar olabilir:
- Bağışıklık sistemi hastalıkları
- Kanser öyküsü
- Hidrokarbon çözücülere maruz kalma
Glomerülonefrit Belirtileri Nelerdir?
Glomerülonefrit belirtileri bu hastalığın akut ve kronik olmasına göre değişmektedir. Akut glomerülonefritin ilk belirtileri şunlar olabilir:
- Yüzde şişlik
- Daha az idrara çıkma
- İdrarda kan
- Akciğerlerde fazla sıvı (öksürüğe neden olur)
- Yüksek tansiyon
Kronik Glomerülonefrit Belirtileri Nelerdir?
Kronik glomerülonefrit herhangi bir belirti göstermeden sinsice gelişebilir. Bu yönden akut şekline benzer belirtiler gösterebilmektedir. Bazı belirtiler şunlardır:
- İdrarda mikroskobik ve idrar testlerinde görülebilen kan veya aşırı protein
- Yüksek tansiyon
- Ayak bileklerinde ve yüzde şişme
- Gece sık sık idrara çıkma
- Karın ağrısı
- Sık sık burun kanaması
Glomerülonefrit Nasıl Tedavi Edilir?
Glomerülonefrit için uygulanacak tedavi hastalığın sebebine ve belirtilerin ciddiyetine göre değişmektedir. Uygulanacak tedavinin en önemli bölümü genellikle yüksek tansiyonun kontrol altına alınmasıdır.
Kullanılacak ilaçlar şunlar olabilir:
Tansiyon ilaçları (çoğunlukla anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri ve anjiyotensin reseptör blokerleri)
Bağışıklık sistemini baskılayan kortikosteroidler ve ilaçlar glomerulonefrit tedavisinde kullanılabilir.
Akut glomerulonefrit durumunda uygulanacak özel bir tedavi yöntemi yoktur. Akut glomerulonefrit durumunda uygulanacak ilk tedavi yönteminde amaç böbreklerin daha fazla zarar almasını engellemektir. Bazı vakalarda akut glomerulonefrit kendi kendine iyileşmektedir.
Eğer glomerülonefritin sebebi bakteriyel enfeksiyon ise; antibiyotikler reçete edilebilir. Birkaç gün tedaviden sonra enfeksiyon belirtileri ortadan kalksa bile, antibiyotikleri talimatlarına uygun kullanmak çok önemlidir.
Doktorunuz idrar sökücü ilaçlar da verebilir. İdrar sökücüler vücuttaki sıvının atılmasını sağlar.
Glomerülonefrit için özel bir tedavi olmadığından doktorunuz böbreklerin zarar görmesini en az indirmek için bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmanızı önerecektir.
Eğer kronik glomerülonefrit hastalığınız varsa, doktorunuz şunları önerebilir:
Tüketilen protein, potasyum, fosfor ve tuzu azaltmak
Tüketilen sıvı miktarını azaltmak
Kalsiyum takviyeleri almak
Sağlıklı beslenmek ve bol bol egzersiz yapmak
Bazı ilaçlar kullanmak
Glomerülonefrit Komplikasyonları Nelerdir?
Glomerülonefrit şu sağlık sorunlarına neden olabilir:
- Akut böbrek yetmezliği
- Kronik böbrek hastalığı
- Yüksek seviyelerde sodyum veya potasyum gibi elektrolit dengesizlikleri
- Kronik idrar yolu enfeksiyonları
- Sıvı birikimi veya aşırı sıvı yüklenmesinden kaynaklı konjestif kalp yetmezliği
- Pulmoner ödem
- Yüksek tansiyon
- Yüksek tansiyonu hızla artan malign hipertansiyon
- Enfeksiyon riskinin artması