Anti TPO Nedir Yüksekliği Düşüklüğü Belirtileri Nedenleri Tedavisi
Anti TPO kan testi; haşimato gibi tiroid hastalıklarının belirlenmesinde kullanılan bir kan tahlilidir. Bu testin diğer adı ise Anti Tirod Peroksidaz Antikordur. Peroksidaz denilen ise bir tür enzim olup tiroid hormonlarının salgılanmasından sorumludur.
Anti TPO ise vücutta bazı hastalıklar sonucu yükselen bir tür bileşendir. Bu bileşenin seviyesi kan tahlili ile ölçülebilir. Anti TPO bileşeni; vücudun ürettiği yapıları ortadan kaldıran antikordur. Vücutta bağışıklık sistemi tiroid bezi hücre ve hormonlarını düşman olarak algılayıp saldırdığında Anti TPO seviyesinde yükselme görülür.
Genellikle tiroid hastalıkları teşhis edilirken tiroid antikorları olarak adlandırılan Anti TPO ve Anti tiroglobulin seviyeleri ölçülür. Bu bahsettiğimiz antikor seviyeleri yüksek olursa tiroidlerde otoimmün denilen bir problem olduğunun habercisidir. Otoimmün hastalığı vücudun kendi ürettiği sağlıklı dokulara saldırması hastalığıdır. Bu nedenle vücutta bağışıklık sistemi tiroid bezlerini ortadan kaldırmak için anti TPO ve Anti tiroglobulin antikorları üretir. Bu üretilen antikorlar vücutta tiroid bezlerine yapışarak hücrelere zarar vermeye başlar. Bu hastalığın sebebi, neden olduğu hala bilinmemektedir.
Anti TPO Nedir?
Vücutta bağışıklık sistemi bazen normal olmayan tepkiler göstererek hastalıklara neden olabilir. Vücudun kendi sağlıklı yapılarını yabancı ve düşman gibi sayıp saldırır. Anti TPO ise vücudun bağışıklık sisteminin sağlıklı tiroid bileşenine karşı oluşturduğu bir antikordur. Bu bahsettiğimiz antikorların seviyesine bakılarak birçok tiroid hastalığının teşhisi yapılabilir.
Normal Anti TPO Değeri Kaçtır?
Anti TPO’nun normal değer aralığı 0-9 IU/ml’dir. (1 mililitrede 0-9 uluslararası geçerlilik taşıyan birim). Bu değer aralığı laboratuvardan laboratuvara ufak farklılıklar gösterebilir. Test sonucunu inceleyecek kişi doktordur.
Anti TPO Yüksekliği Nedeni Nedir?
Anti TPO seviyesi çoğunlukla haşimato ve graves hastalığı sonucu yükselir. Anti TPO seviyesi yüksek olan kişilerde haşimato hastalığı teşhisi konulmaktadır.
Haşimato hastalığı:
Bağışıklık sisteminin anormal tepki vermesi sebebiyle oluşan tiroid bezinde iltihaplanmanın olduğu ve tiroid hormonlarının yeterince üretilemediği (hipotiroidi) bir hastalıktır. Haşimato hastalığında anti TPO seviyesi %95 yüksek (pozitif) çıkar. Doktorlar bağışıklık sisteminin bu durumunun nedenini açıklayamamaktadır. Sadece bakteri veya virüs kaynaklı iltihapların haşimato hastalığını tetikleyebileceği düşünülmektedir. Genetik faktörlerin etkisi olduğu düşünülmektedir.
Graves hastalığı:
Yine bağışıklık sisteminin anormal tepki vermesi sonucu oluşan ve tiroid bezinin aşırı hormon ürettiği (hipertiroidi) bir hastalıktır. Graves hastalığında anti TPO seviyesi %50 – 80 yüksek (pozitif) çıkmaktadır. Bağışıklık sistemi tiroid hormonlarına ve tiroid bezine saldırınca haşimatonun aksine vücut bu durumu dengelemek için aşırı miktarda tiroid salgılamaktadır. Bu durumun da neden yaşandığı bilinmemektedir.
Aşağıdaki durumlar da Anti TPO seviyesini yükseltebilir:
- Tiroid kanseri Anti TPO seviyesini yükseltebilir
- Lupus (Eklem ağrılarına, yüksek ateş ve cilt sorunlarına neden olan bir hastalık) Anti TPO seviyesini yükseltebilir
- Pernisiyoz Anemi (B12 vitamini emilim eksikliğinden meydana gelen bir çeşit kansızlık hastalığı) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Otoimmün hemolitik anemi Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Eklem iltihabı Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Granülomatöz tiroidit Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Zehirli olmayan nodüler guatr Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Sjögren hastalığı (Gözyaşı ve tükürük bezlerindeki problem sonucunda ağız ve göz kuruluğuna neden olan bir hastalık) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Sistemik Lupus Eritematozus (immün sistemin kendi doku ve organlarını hedef alarak savaştığı, kronik iltihabi bir hastalık) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- İntrauterin bebek ölümü (Anne karnında rahimde bebek ölümü) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Preeklampsi (Gebelik zehirlenmesi) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Permatüre doğum (Erken doğum) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Romatoid artrit (Eklem iltihabı) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Lupus (Eklem ağrılarına, yüksek ateşe ve cilt sorunlarına neden olan bir hastalık) Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Başarısız tüp bebek girişimi Anti TPO seviyesini yükseltebilir.
- Anti TPO seviyesi yüksek olan bireylerin %3’ünde herhangi bir hastalık belirtisine rastlanmamaktadır. Bu kişilerin yine de her 6 ayda bir doktor kontrolüne gitmesi gerekir.
Anti TPO Yüksekliği Belirtileri
Anti TPO seviyesi yükseldiğinde, antikorların tiroid bezine saldırması ile birlikte kronik iltihap ve doku hasarı oluşabilir. Bu, tiroid çalışma düzeninde problemlere yol açabilir. Bunun sonucunda ise hipotiroidi (tiroid düşülüğü) veya nadiren de olsa hipertiroidi (tiroid yüksekliği) ortaya çıkabilir. Bu durumlarda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Kısırlık
- Halsizlik, yorgunluk ve sürekli yatma hissi
- Üşüme
- Kilo alma
- Terlemede azalma
- Hafızada gerileme, unutkanlık
- Psikolojik değişiklikler, depresyon
- Şişkinlik, kabızlık
- Ciltte kuruma, saçlarda dökülme
- Vücutta ödem oluşması
- Kas, eklem ağrıları
- İşitmede azalma
- Ses kısıklığı
- Cinsel dürtüde azalma
- Adet problemleri
- Cilt sorunları
- Aşırı halsizlik
- Nedeni bilinmeyen ani kilo kaybı veya kilo artışı
- Depresyon
- Aşırı hareketlilik
- Kas problemleri
- Sıcağa veya soğuğa hassasiyet
- Tuvalet alışkanlıklarının değişmesi
- Sinirlilik hali
- Aşırı terleme
- Halsizlik ve yorgunluk
- Çarpıntı, nefes darlığı
- Yeterli yemek yenmesine rağmen kilo kaybetme
- İştah artışı
- Sık tuvalete çıkma, ishal
- Ellerde titreme
- Tiroid bezinde büyüme (guatr)
- Bacaklarda şişlik olması
- Gözlerde büyüme
- Dikkat eksikliği
- Kadınlarda adet düzensizliği
Anti TPO Yüksekliği Tedavisi
Anti TPO testinin yüksek çıkması hastalığın teşhisi için tek başına yeterli değildir.Yalnızca otoimmün tiroid hastalıklarının veya diğer otoimmün hastalıklarının teşhisinde yardımcı olabilir.
Anti TPO yüksekliği için tedavi öncellikle hastalığın teşhisi ve hormon seviyelerinin normal seviyeye getirme ile olur. Vücutta hipertiroidi hastalığına sebep olan tiroid seviyesinin normale çekilmesi için uğraşılır. Bu sebeple anti tiroid ilaçlar, beta blokerler, iltihap sökücü ve iyot tedavisi uygulanır. Vücutta hipotiroidi varsa sentetik tiroid hormonu içeren ilaçlar ile (levotiroksin) replasman (yerine koyma) tedavisi uygulanır. Ciddi vakalarsa ise anti TPO yüksekliğine sebep olan hastalığın teşhisi ve tedavisine odaklanılır.
Haşimato hastalığından kaynaklanan hipotiroidi vakalarında levotiroksin adı verilen sentetik tiroid hormonlarının ömür boyu kullanılması gerekebilir.
Graves hastalığından kaynaklanan hipertiroidi vakalarında tionamid veya beta bloker ilaçlar kullanılabilir. Radyoaktif iyot tedavisi uygulanabilir, bazı vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Anti TPO Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?
Kan tahlillerinde çıkan anti TPO değeri 9 IU/ML’den az olması normal bir durumdur. Bu durumda kişiye otoimmün tiroid hastalığı teşhisi konulması ihtimali azalır. Dolayısıyla kişide herhangi bir tiroid sorunu varsa, bu hastalığın otoimmün olmayan guatr veya diğer tiroid bezi iltihaplarından kaynaklanmış olma ihtimali yükselir.