Metatars Kırığı (Ayak Tarak Kemiği Kırığı) Nedir?
Metatars kırığı; en sık karşılaşılan ayak yaralanmalarındandır. Metatars kırığı ayak tarak kemiği kırığı demektir. Metatars; ayakta bulunan, bileği ayak parmaklarına bağlayan uzun kemiklerdir. Bu kemiklerin en büyük görevi kişinin ayakta dururken ve yürürken dengesini sağlamasıdır. Ayağa alınan ani darbe ve ciddi burkulmalar veyahut ayağın çok kullanılması ayak tarak kemiğinde kırığa neden olabilmektedir.
Metatars kırığı; ayağın ortasında bulunan uzun kemiklerden birinde çatlama veya kırılma meydana gelmesi anlamına gelmektedir. Bunun en yaygın sebepleri; ani yaralanma ve ayağa ani darbe alınmasıdır.
Ayakta beş farklı metatars kemiği vardır. Beşinci metatars kemiği; en dıştaki kemik olup küçük parmağı bileğe bağlamaktadır. Metatars kırığı da en yaygın olarak bu beşinci kemikte gerçekleşmektedir.
Metatars Kırığı (Ayak Tarak Kemiği Kırığı) Belirtileri
Metatars kırığı olan hastalarda yaşanan yoğun ve şiddetli ağrı; hastaların yürüyüşünü zorlaştırır. Ağrı özellikle kırık bölgesine dokunulduğunda artmaktadır. Bu durumda genelde kırık meydana gelen ayakta şişlik ve morarma görülmektedir.
Diğer Belirtiler:
- Zamanla artan ağrı hissi,
- Ayağın önünde veya ortasında ağrı,
- Yürürken veya ayakta dururken ağrının daha da kötüleşmesi,
- Ayakta şişme ve kızarıklık,
- Kırılan kemiğe dokulduğunda ağrı yaşamak,
Metatars Kırığı (Ayak Tarak Kemiği Kırığı) Neden Olur?
Metatars kırığının en yaygın sebepleri ayağın çok kullanılması, bilek burkulması veya darbe almadır. Bu sebeple metatars kırığı en yaygın olarak futbolcu, balerin ve asker, polis gibi kolluk kuvvetlerinde görülmektedir.
Metatars Kırığı Sebepleri Nelerdir?
Ayağa Ağır Bir Cismin Düşmesi
Akut metatars kırığı; direkt olarak ayakta oluşan hasar sonucu meydana gelebilir. Bu ise ayağa alınan darbe, ayağın üzerine bir şey düşmesi veyahut ayağın üzerine düşmek gibi durumlardan kaynaklanabilir.
Ayakta veya bilekte meydana gelen burkulma beşinci metatars kemiğin tabanında kırılmaya neden olabilir. Bu tür yaralanmalarda burkulma mekanizması; beşinci metatars kemiği tabanına bağlayan güçlü bağ dokusuna baskı yapar ve sonrasında kemikte kırılma meydan gelir.
Metatars kemiği kırığı genellikle zıplama sonucu ayağın yere basarken burkulması sonucu da meydana gelmektedir. Bu da balerinlerin en çok yaptığı hareketlerden biri olması dolayısıyla balerinlerde görülmektedir.
Kemiklerde erime sonucu yaşanan incelme nedeniye metatars kırığı çok kolayca meydana gelebilmektedir.
Metatars Kırığı (Ayak Tarak Kemiği Kırığı) Nasıl Tedavi Edilir?
Acil Bakım: Metatars kırığı meydana geldiği ilk anda ayağınızı uzatın. Sonrasında bir avuç buzu bir havluya sarın ve ayağınıza tutun. Alt bacağınızı hareket ettirmeyin ve ayaklarını yukarda tutun. Sonrasında mümkün olduğunca biran önce doktora gidin.
Metatars kırığı için kullanılacak yönteme kırığın tipine ve genişliğine bağlı olarak değişmektedir:
Doktor ağrıyı azaltmak için ağrı kesici; şişliği azaltmak için iltihap sökücü ilaçlar verecektir. Bu konuda paracetamol gibi ağrı kesici; ibuprofen non-streoid olan iltihap sökücü ilaçlar ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
Ayrıca buz uygulaması da ayaktaki ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bu kırıktan mümkün olduğunca hemen sonra 10 ila 30 dakika bekletilmelidir.
İstirahat: Metatars kemiğine alınan travmatik kırık ve baskı durumunda tedaviye yardımcı olmak için bol bol istirahat etmelidir.
Ameliyat: Eğer eklem etkilendiyse veya kırık yerinden oynamışsa ameliyat gerekli olabilir. Ameliyatta pim gibi düzeltme cihazları kullanılabilir.
Metatars kırığın çok ciddi olmadığı durumlarda kiloya dayanaklı bot veya sert bir ayakkabı ve koltuk değneği kullanımı ile tedavisi mümkün olabilir. Ayrıca postoperatif bir ayakkabı veya bot kullanımı da yarar sağlayacaktır.
Zorlayıcı hareketlerden kaçınılmalıdır: Sürekli basınç sonrası meydana gelen kırıklarda kırığı daha da kötüleştiren hareketlerden kaçınmak büyük önem taşımaktadır. İyileşme süresi boyunca tekerlekli sandalye ve değnekler kemiğe olan baskıyı azaltacağından kullanımı gerekli olabilir.
Bakım takibi: Ayak ve bileğe uygulanan ameliyat sonrasında ameliyatı yürüten doktor tedaviyi takiben bakım için talimatlar verecektir. Fizik tedavi, egzersizler ve rehabilitasyon, normal aktivitelere dönüş için bir programa dahil edilebilir.
Metatars Kırığı (Ayak Tarak Kemiği Kırığı) Ne Zaman İyileşir?
Metatars kırığının iyileşme süresi ciddi kırık meydana tekrarlanmadığı sürece 8 ila 12 haftayı bulabilir.