Kan Üre Azotu (BUN) Nedir, Düşüklüğü, Yüksekliği Ve Normal Değeri
Kan üre azotu (BUN) testi böbreklerin fonksiyonlarını kontrol etmek için yapılan testin adıdır. Bu kontrol ise kandaki üre azotu ölçülerek yapılır. Üre azotu; vücutta proteinler yıkılırken karaciğer tarafından oluşturulan atık bir maddedir. Normal şartlarda sağlıklı bir vücutta bu atık maddeler böbrekler tarafından süzülüp idrarla vücuttan atılır.
Kan üre azat seviyesi böbrek veya karaciğer zarar gördüğünde artma eğilimindedir. Kanda üre azot seviyesi yüksek olduğunda bu durum vücutta böbrek veya karaciğer problemi belirtisi olabilir.
Kan Üre Azotu (BUN) Testi Nedir?
Kan üre azot (BUN) testi kandaki üre azat ve atık ürünlerinin miktarını ölçmek için yapılan bir testtir. BUN seviyesinin yüksek olması böbreklerin iyi çalışmadığının veya ciddi hastalık, yaralanma,vücudun susuz kalması veya aşırı protein alımının göstergesi olabilir.
Kan Üre Azotu (BUN) Testi Neden Yapılır?
BUN testi, böbrek fonksiyonunu değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan bir kan testidir. Genellikle doğru bir teşhis için kreatinin kan testi gibi diğer kan testleri ile birlikte yapılır.
BUN testi aşağıdaki durumların teşhis edilmesine yardımcı olabilir:
- Karaciğer problemi
- Yetersiz beslenme
- Zayıf kan dolaşımı
- İdrar yolu tıkanıklığı
- Konjestif kalp yetmezliği
- Sindirim sistemi kanaması
- BUN testleri ayrıca, düzenli kontrollerin bir parçası olarak, hastanede ya da diyabet gibi durumlarda tedavi sırasında ya da sonrasında yapılabilir.
- BUN testi kandaki üre azot miktarını ölçerken, ortalama üre nitrojen seviyesinin daha yüksek veya daha düşük olmasının nedenini tanımlamaz.
BUN Testi ayrıca şu durumlarda yapılır;
- Böbreklerin normal çalışıp çalışmadığını kontrol etmek
- Hastanın böbrek rahatsızlığının ilerleyip ilerlemediğini belirlemek
- Böbreğe uygulanan tedavi işe yarıyor mu öğrenmek
- Tehlikeli derecede su kaybının işaretlerini saptamak.
Kan Üre Azotu (BUN) Normal Değerleri Nedir?
Genel olarak, normal BUN seviyeleri aşağıdaki gibidir:
- Yetişkin erkeklerde: 8 ila 24 mg / dL
- Yetişkin kadınlarda: 6 ila 21 mg / dL
- 1 ila 17 yaş arası çocuklarda: 7 ila 20 mg / dL
Kan Üre Azotu (BUN) Yüksekliği Neden Olur?
Genel olarak, kan üre azotu seviyesinin yüksek olması böbreklerin iyi çalışmadığı anlamına gelir. Ancak diğer sebepler şunlar olabilir:
- İdrar yolu tıkanıklığı
- Konjestif kalp yetmezliği veya yakın zamanda kalp krizi
- Sindirim sistemi kanaması
- Yeterli sıvı içmemek
- Şok
- Şiddetli yanıklar
- Bazı antibiyotiklerin kullanımı, antibiyotiklerin yan etkisi olarak
- Yüksek proteinli bir beslenme
Kan Üre Azotu (BUN) Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
- Sık idrara çıkma
- Renksiz idrar (kanlı, koyu veya köpüklü)
- Eklem ağrısı
- Kemik ağrısı
- Sırt ağrısı
- Kas krampı
- Huzursuz bacak sendromu
- Yorgunluk
- Uyku problemi
- İştahsızlık
- Şişme (özellikle eklemlerde)
- Kaşıntı
Kan Üre Azotu (BUN) Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
BUN seviyesini düşürecek birçok yöntem vardır.
Aşağıdaki önerilerimizle BUN seviyesini düşürebilirsiniz:
Düşük Proteinle Beslenmek
Protein, her şeyin BUN için başladığı yerdir. Düzenli olarak daha az proteinle beslenirseniz, vücudunuzdaki BUN miktarını da doğal olarak azaltacaksınız. Bu nedenle, daha az et, fasulye, baklagiller ve soya bazlı ürünler tüketmelisiniz.
Su İçmek
Sıvı alımını arttırmalısınız. Vücüdun susuz kalması, vücuttaki BUN yüksekliğinin en muhtemel ve en önlenebilir sebeplerinden birisidir. Gün boyu su ve diğer sıvıları düzenli olarak tüketmelisiniz. Sporcu içecekleri ve hindistancevizi suyu da içeriğindeki şeker sayesinde vücuttaki suyun emilmesini sağlayan en iyi içecek tercihlerinden biridir.
Stres Seviyesinin Düşmesi
Vücuttaki BUN seviyesinin yükselmesini tetikleyen bir diğer sebep ise strestir. Çünkü stres anında vücutta yüksek miktarda kortizol salgılanır. Stres kontrolü için; nefes egzersizleri ve spor yapmalısınız.
Dengeli ve Sağlıklı Bir Yaşam Tarzı
BUN seviyesini düşürmenin en iyi yolu ise sağlıklı bir yaşam sürmektir. Dengeli beslenin, her gün hafif spor yapın, sakin ve pozitif kalmak için nefes egzersizleri yapın. Dikkat etmeniz gereken herhangi bir sağlık sorunu olmadığından emin olmak için düzenli kontroller için doktorunuzu ziyaret etmeniz de önemlidir.
Kan Üre Azotu (BUN) Düşüklüğü Neden Olur?
- BUN düşüklüğünün başlıca nedeni protein içeriği az olan bir beslenme düzeni izlemek olduğuna inanılmaktadır. Yetersiz beslenen insanların sıklıkla bu durumdan sıklıkla muzdarip oldukları bildirilmektedir.
- Karbonhidrat açısından yüksek bir beslenme düzeni de BUN düşüklüğünün bir nedeni olabilir.
- Karaciğer hastalığının da BUN seviyesinde düşüşe neden olduğu bilinmektedir. Karaciğer sorunları doğumsal olabilir veya daha sonradan metabolizma problemi, yetersiz beslenme, alkolizm, enfeksiyonlar vb. sebepli oluşabilir.
- Pankreas problemleri de BUN seviyesini düşürebilir.
- Anabolik steroidlerin alınması da BUN düşüklüğünden sorumlu olabilir.
- BUN seviyesinin düşüklüğü vücutta aşırı sıvı olmasından da kaynaklanabilir
Bun (Kanda Üre Azotu) Yüksekliği Veya Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
Kanda üre azotu yüksekliği veya düşüklüğünden muzdaripseniz bir Dahiliye doktoruna başvurmalısınız. Doktor size çeşitli testler uygulayacak bu durumun nedenini tespit edip gerekli tedaviyi gerçekleştirecektir.