Diyabetik ketoasidoz vücudunuzun ketonlar adı verilen yüksek kan asitleri ürettiğinde ortaya çıkan diyabetin ciddi bir komplikasyonudur. Vücudunuz yeterli insülin üretemediğinde diyabetik ketoasidoz durumu gelişir. İnsülin, kaslar ve diğer dokular için önemli bir enerji kaynağı olan şeker yani glikozun hücrelere girmesinde kilit rol oynar. Yeterli insülin olmadan, vücudunuz yakıt olarak yağları parçalamaya başlar. Bu süreç sonunda tedavi edilmezse diyabetik ketoasidoz durumuna yol açan, ketonlar denilen kan dolaşımında asitlerin birikimini üretir. Diyabetik ketoasidoz belirtileri genelde hızla gelişir, bazende 24 içinde belirtiler kendini gösterir.
Eğer diyabet hastalığınız varsa veya diyabet riski altındaysanız, gerektiğinde acil yardım almak için diyabetik ketoasidoz belirtileri nelerdir öğrenin.
Diyabetik Ketoasidoz Belirtileri
Diyabetik ketoasidoz belirtileri genellikle hızlıca, bazende 24 saat içinde gelişir. Bazıları için, bu belirtiler ve semptomlar diyabetin ilk göstergesi olabilir. Aşağıdaki belirtileri fark edebilirsiniz:
- Aşırı susuzluk
- Sık idrara çıkma
- Bulantı ve kusma
- Karın ağrısı
- Halsizlik veya yorgunluk
- Nefes darlığı
- Meyve kokulu nefes
- Zihinde karışıklık
Evde kan ve idrar test kitleri ile tespit edilebilen diyabetik ketoasidoz belirtileri daha spesifik bulgular olarak şunları içerir:
- Yüksek kan şekeri seviyesi (Hiperglisemi)
- İdrarda yüksek keton seviyeleri
Diyabetik ketoasidoz tanı ve teşhisi
Hasta veya stresli hissediyorsanız, bir yerinizi yaraladığınızda kan şekeri seviyenizi evde kan şeker test kiti ile sık sık kontrol edin. Ayrıca eczaneden idrar keton ölçüm test kiti alarak idrarda yüksek keton seviyesi kontrolü yapabilirsiniz.
Aşağıdaki durumlarda derhal doktorunuzu arayın
- Kusuyorsanız
- Yiyecek veya sıvıya tahammül edemiyorsanız
- Kan şekeri seviyeniz normal aralıktan daha yüksekse ve ilaçla düşmüyorsa
- İdrar keton seviyeniz orta veya yüksekse
Aşağıdaki durumlarda hemen bir hastanenin aciline başvurun
- Kan şekeri seviyeniz, litre başına 300 miligramdan (mg/dL) sürekli olarak daha yüksekse
- İdrarda keton seviyeniz yüksekse ve tavsiye için doktorunuza ulaşamıyorsanız
- Aşırı susuzluk, sık idrara çıkma, mide bulantısı ve kusma, karın ağrısı, nefes darlığı, meyveli kokulu nefes, zihinde karışıklık yani diyabetik ketoasidoz belirtileri varsa
Unutmayın, tedavi edilmeden ihmal edilen diyabetik ketoasidoz ölümcül olabilir.
Diyabetik Ketoasidoz Nasıl Oluşur
Şeker, kaslar ve diğer dokuları oluşturan hücreler için ana enerji kaynağıdır. İnsülin şekerin hücrelerinize girmesine yardımcı olur. Yeterli insülin olmadan, vücudunuz enerji için şekeri düzgün kullanamaz. Bu durumda, yakıt olarak ketonlar olarak bilinen yağları parçalayan hormonların serbest bırakılmasını tetikler. Ketonların kanda aşırı birikmesi sonucu kandaki pH düzeyi asit yöne kayar ve daha sonra idrara karışır.
Diyabetik Ketoasidoz Sebepleri
Enfeksiyon veya bazı hastalıklar
Vücudunuzun adrenalin veya kortizol gibi bazı hormonları daha fazla üretmesine neden olabilir. Bu hormonlar insülin etkisini engeller, bu bazen diyabetik ketoasidoz gelişimini tetikler. Ayrıca zatürre (Pnömoni) ve idrar yolu enfeksiyonları da diyabetik ketoasidoz gelişimine neden olabilir.
İnsülin tedavisi ile ilgili bir sorunlar
Yetersiz insülin tedavisi, insülin tedavisine cevap vermeyen durumlar veya bünyenizin çok az insülin üretmesi de diyabetik ketoasidoz gelişimini tetikleyen sebepler arasındadır.
Diyabetik ketoasidoz sebepleri arasında diğer olası tetikleyiciler şunlardır:
- Fiziksel veya duygusal travma
- Kalp krizi
- Alkol veya uyuşturucu bağımlılığı, özellikle kokain
- Kortikosteroidler ve bazı diüretikler gibi bazı ilaçlar
Diyabetik Ketoasidoz Risk Faktörleri
Diyabetik ketoasidoz riski en yüksek olan durumlar aşağıdaki gibidir:
- Tip 1 diyabet
- Sıklıkla, alınması gereken insülin dozlarını ihmal etme
Tip 2 şeker hastalığınız varsa nadiren diyabetik ketoasidoz oluşabilir. Ayrıca bazı durumlarda, diyabetik ketoasidoz, kişinin diyabet hastalığının ilk belirtileri olarak ortaya çıkabilir.
Diyabetik Ketoasidoz Tedavisi ilaçları
Diyabetik ketoasidoz tedavisi, sodyum, potasyum ve klorür gibi sıvılar, elektrolitler ve insülin ile uygulanır. Diyabetik ketoasidoz tedavisi ile gelişen en yaygın komplikasyonlar şunlardır:
Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
İnsülin, kan şekeri seviyenizin düşmesine neden olan şekerin hücrelerinize girmesine izin verir. Kan şekeri seviyeniz çok hızlı düşerse, düşük kan şekeri geliştirebilirsiniz.
Düşük potasyum (hipokalemi)
Diyabetik ketoasidoz tedavisi sırasında kullanılan sıvılar ve insülin, potasyum seviyenizi çok düşürebilir. Düşük potasyum seviyesi kalp, kas ve sinir aktivitelerini bozabilir.
Beyinde şişme (serebral ödem)
Kan şekeri seviyesini çok hızlı bir şekilde ayarlamak beyinde şişme yapabilir (serebral ödem). Bu komplikasyon çocuklarda, özellikle de yeni teşhis edilen diyabetli hastalarda daha sık görülür.
Diyabetik ketoasidoz tedavisi uygulanmadığında, riskler çok daha büyüktür. Diyabetik ketoasidoz bilinç kaybına neden olabilir ve sonunda ölümcül olabilir.
Diyabetik Ketoasidoz ve Diğer Diyabet Komplikasyonları Önleme
Diyabet komplikasyonları korkutucu olabilir. Fakat korkunun kendinize iyi bakmanızı engellemesine izin vermeyin. Diyabet tedavi planınızı dikkatli bir şekilde takip edin ve ihtiyacınız olduğunda doktorunuzdan yardım isteyin. Diyabetik ketoasidoz ve diğer diyabet komplikasyonlarını önlemek için yapabileceğiniz çok şey var, bunlardan bazıları.
Diyabet yönetimi
Günlük rutin sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteleri hayatınızda yer etmesini sağlayın. Oral diyabet ilaçlarını veya insülini gerektiği gibi alın.
Kan şekeri seviyenizi izleyin
Kan şekeri seviyenizi günde en az üç ila dört kez, hasta veya stres altındaysanız daha sık kontrol etmeniz ve kaydetmeniz gerekebilir. Dikkatli izleme, kan şekeri seviyenizin hedef aralığınızda kaldığından emin olmak için tek yoldur.
İnsülin dozajınızı gerektiği gibi ayarlayın
Kan şekeri seviyenize, ne yediğinize, ne kadar aktif olduğunuza, hasta olup olmadığınıza ve diğer faktörlere bağlı olarak insülin dozajınızı nasıl ayarlayacağınız konusunda doktorunuzla konuşun. Kan şekeri seviyeniz yükselmeye başlarsa, kan şekeri seviyenizi hedef aralığınıza döndürmek için diyabet tedavi planınızı takip edin.
Keton seviyesini kontrol edin
Hasta olduğunuzda veya stres altında olduğunuzda, idrardaki keton seviyesini test edin. Keton seviyeniz orta veya yüksekse, hemen doktorunuza başvurun veya acil yardım isteyin. Düşük keton seviyeniz varsa, daha fazla insülin almanız gerekebilir.
Her zaman hızlı aksiyon almaya hazır olun
Diyabetik ketoasidoz olduğundan şüpheleniyorsanız, yani bu durumda kan şekeri seviyeniz yüksektir ve idrarda fazla keton vardır acil yardım isteyin.