Kalp krizi nedir, Kalp krizi neden olur
Kalp krizi nedir neden olur Kalbe kan akışı engellendiğinde kalp krizi oluşur. Peki, kalp krizi neden olur? Çoğunlukla yağ, kolesterol ve diğer maddelerin kalbi besleyen koroner arterlerde birikimi ile plak oluşur. Plak sonunda kopar ve bir pıhtı oluşturur. Tıkanma sebebiyle kesintiye uğrayan kan akışı, kalp kasına zarar verebilir veya tamamen işlevsiz bırakabilir.
Miyokard enfarktüsü olarak da adlandırılan kalp krizi ölümcül olabilir, ancak tedavisi yıllar boyunca önemli ölçüde gelişmiştir. Kalp krizi geçireceğinizi düşünüyorsanız acil tıbbi yardım çağırmak çok önemlidir. Makalemizde kalp krizi neden olur ve kalp krizi belirtileri hakkında konuları, ayrıca kalp krizi önleme ve kalp krizi esnasında yapılması gerekleri bulacaksınız.
Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir
Kalp krizi belirtileri şunlardır:
- Basınç, daralma, ağrı, ya da boyun, çene veya sırt yayılabilir göğüs veya kollarda bir sıkma veya ağrıyan hissi
- Basınç, daralma, ağrı veya sıkma veya ağrıyan bir his
- Göğüste ve kollardan boynunuza, çenenize veya sırtınıza yayılan basınç, daralma ve ağrı veya baskı hissi
- Mide bulantısı, hazımsızlık, mide ekşimesi veya karın ağrısı
- Nefes darlığı
- Soğuk ter
- Yorgunluk
- Baş dönmesi veya ani sersemlik
Kalp krizi belirtileri kişiye göre değişebilir
Kalp krizi geçiren tüm insanlar aynı belirtilere veya aynı semptom şiddetine sahip değildir. Bazı insanlar hafif ağrıya sahipken bazıları daha şiddetli ağrıya sahip olabilir. Bazen kalp krizi aniden gelir, ancak birçok kişide saatler, günler hatta haftalar öncesinden uyarı işaretleri ve belirtileri gösterir. En erken kalp krizi uyarısı, egzersizle tetiklenen, dinlenerek rahatlayan ve tekrarlayan göğüs ağrısı veya basınç (angina) olabilir. Angina, kalbe kan akışında geçici bir azalmadan kaynaklanır.
Krizi belirtileri nelerdir Ne yapmalı Ne zaman doktora görünmeli
Yukarıdaki kalp krizi belirtilerinden bir veya birkaçını yaşıyorsanız hemen harekete geçmelisiniz. Bazı insanlar çok uzun süre beklerler çünkü kalp krizi neden olur belirtileri nelerdir bilmezler. Kalp krizi geçirdiğinizden şüpheleniyorsanız şu adımları atın:
- Tereddüt etmeyin. Hemen 112 Acil veya doktorunuzun numaransını arayın.
- Kendiniz arayamıyorsanız, birisinin sizin için aramasını veya en yakın hastaneye götürmesini sağlayın.
- Durumunuz bekledikçe kötüleşebilir, kimse yoksa kendiniz gidin fakat unutmayın bu durumda araç kullanmak kendinizi ve başkalarını tehlikeye atabilir.
- Doktor tarafından reçete edilmişse nitrogliserin, dil altı tablet alın.
- Kalp krizi sırasında aspirin kullanımı kan pıhtılaşmasını önlemeye yardımcı olarak kalp hasarını azaltabilir. Daha önce doktorunuz tarafından önerilmişse aspirin alın. Ancak aspirin diğer ilaçlarla etkileşime girebilir, doktorunuz veya acil tıbbi personeliniz tavsiye etmedikçe aspirin almayın.
Kalp krizi geçiren birini görürseniz ne yapmanız gerekir
Bilinçsiz birini görürseniz ve kalp krizi geçirdiğine inanıyorsanız, ilk önce 112 acil tıbbi yardım çağırın. Daha sonra ilk yardım sertifikanız varsa kişinin nefes alıp almadığını ve nabzı olup olmadığını kontrol edin. Kişi nefes almıyorsa veya nabız bulamazsanız, o zaman kan akışını sağlamak için CPR Kalp Masajına başlamalısınız.
Kalp masajı, kardiyopulmoner resusitasyon, kalp-akciğer canlandırması veya kısa adıyla CPR, durmuş olan dolaşım ve solunum sistemini yeniden çalışır hâle getirmek için uygulanan yöntemler bütünüdür. Vikipedia
Kalp Krizi Neden Olur?
Koroner arterlerinizin bir veya daha fazlası bloke edildiğinde kalp krizi oluşur. Zamanla, koroner arter, kolesterol (ateroskleroz) dahil olmak üzere çeşitli maddelerin birikiminden daralabilir. Koroner arter hastalığı olarak bilinen bu durum, çoğu kalp krizine neden olur.
Kalp krizi sırasında, bu plaklardan biri kopabilir ve kolesterol ve diğer maddeleri kan dolaşımına dökebilir. Rüptür yerinde bir kan pıhtısı oluşur. Yeterince büyükse, pıhtı koroner arter yoluyla kan akışını engelleyebilir, oksijen ve besin maddelerinin kalp kasını (iskemi) bloke edebilir.
Tam veya kısmi bir tıkanıklık olabilir. Tam tıkanıklık, ST yükselmesi miyokard enfarktüsü (STEMİ) yaşadığınız anlamına gelir. Kısmi tıkanıklık, ST olmayan bir miyokard enfarktüsü (NSTEMI) yaşadığınız anlamına gelir. Tanı ve tedavi yaşadığınız semptomlara bağlı olarak farklı olabilir.
Kalp krizinin bir başka nedeni, kalp kasının bir kısmına kan akışını kapatan koroner bir arterin spazmıdır. Tütün veya kokain gibi yasadışı ilaçların kullanılması hayatı tehdit eden bir spazm oluşturabilir.
Kalp Krizi Riskini Azaltmak İçin Neler Yapmalı
Bazı faktörler, vücudunuz boyunca arterleri daraltan yağ birikintilerinin (ateroskleroz) istenmeyen oluşumuna katkıda bulunur. İlk veya sonraki kalp krizi geçirme riskini azaltmak için bu risk faktörlerinin çoğunu iyileştirebilir veya ortadan kaldırabilirsiniz.
Kalp krizi risk faktörleri şunlardır:
- 45 yaş ve üstü erkekler ve 55 yaş ve üstü kadınlar daha genç erkek ve kadınlara oranla kalp krizi riski yüksektir.
- Sigara içenler ve sigara içilen ortamda uzun süreli bulunanlar
- Zamanla, yüksek tansiyon kalbinizi besleyen arterlere zarar verebilir. Obezite, yüksek kolesterol veya diyabet gibi diğer koşullarla ortaya çıkan yüksek tansiyon, riskinizi daha da arttırır.
- Yüksek düzeyde düşük yoğunluklu lipoprotein LDL kolesterol (Kötü kolesterol) arterleri daraltma olasılığı yüksektir. Yüksek düzeyde trigliserid de kalp krizi riskini artırır. Bununla birlikte, yüksek yoğunluklu lipoprotein HDL kolesterol seviyesi (iyi kolesterol) kalp krizi riskini düşürür.
- Obezite, yüksek kan kolesterol seviyeleri, yüksek trigliserid seviyeleri, yüksek tansiyon ve diyabet ile ilişkilidir. Ancak, vücut ağırlığınızın sadece yüzde 10’unu kaybetmek bu riski düşürebilir.
- Pankreasınız tarafından yeterince insülin üretilmemesi, vücudunuzun kan şekeri seviyelerinin yükselmesine ve kalp krizi riskini artırmasına neden olur.
- Metabolik sendrom obezitesi, yüksek tansiyon ve yüksek kan şekeri olduğunda ortaya çıkar. Metabolik sendroma sahip olmak, kalp hastalığınızı iki kat daha fazla geliştirmenizi sağlar.
- Kardeşleriniz, ebeveynleriniz, dedeleriniz ve neneleriniz, erkek olanlar 55 yaşına ve kadın olanlar 65 yaşına kadar erken kalp krizi geçirdilerse genetik olarak sizde risk altında olabilirsiniz.
- İnaktif olmak, yüksek kan kolesterol seviyelerine ve obeziteye katkıda bulunur. Düzenli egzersiz yapan insanlar daha düşük kan basıncına sahip olabilir.
- Stres kalp krizi riskini artırabilir
- Kokain veya amfetamin gibi yasadışı uyarıcı ilaçlar kullanmak, kalp krizine neden olabilecek koroner arterlerinizin spazmını tetikleyebilir.
- Preeklampsi gebelik sırasında ortaya çıkar ve yüksek kan basıncına yani yüksek tansiyona neden olur. Preeklampsi kalp hastalığı riskini ömür boyu arttırır.
- Otoimmün hastalıklar Romatoid artrit veya lupus gibi bir duruma sahip olmak kalp krizi riskini artırabilir.
Kalp Krizini Önleyen Faktörler
Daha önce kalp krizi geçirmiş olsanız bile, kalp krizini önlemek için yapılması gerekenler için asla geç değildir. Kalp krizini önlemenin yolları.
Kalp krizini önleyen ilaçlar
İlaç almak, daha sonraki bir kalp krizi riskini azaltabilir ve hasarlı kalp işlevinize yardımcı olabilir. Doktorunuzun reçete ettiği ilaçları almaya devam edin ve doktorunuza ne sıklıkta kontrole gitmeniz gerektiğini sorun. Randevularınızı ertelemeyin.
Kalp krizini önleyen gıdalar ve beslenme şekli
- Daha fazla sebze, meyve, kepekli tahıllar ve baklagiller tüketin
- Doymuş yağları sınırlayın (hayvan ürünlerinde bulunur).
- Yapay trans yağlardan mümkün olduğunca kaçının
- Protein açısından zengin gıdalar tüketin
- Kolesterolü sınırlayın
- Lif açısından zengin doğru karbonhidratları tüketin
- Şekerli gıdalardan kaçının.
- Düzenli olarak yiyin
- Tuzu kesin
- Susuz kalmayın
- Öğünlerinizi daha küçük tabaklar şeklinde kontrol altında tutmaya devam edin
Kalp krizini önleyen yaşam tarzı
- Yukarıda anlattığımız gibi sağlıklı gıda tüketimi ile kilonuzu kontrol altında tutmak
- Sigara içmemek
- Düzenli egzersiz
- Tansiyonunuzu normal değerlerde tutmak
- Yüksek kolesterole dikkat etmek
- Diyabete dikkat etmek
- Stresten uzak durmak