Septik Artrit (Enfeksiyöz Artrit) Ne Demek?
Artrit, vücudumuzda bir veya daha fazla eklemde iltihaplanma olarak belirti veren eklem iltihabı hastalığına denir. Eklemler; diz veya bilek gibi iki kemiğin bağlandığı yerdeki yapılardır. Artrit durumunda yaygın görülen belirtiler arasında; eklemlerde sertlik, şişlik, ağrı ve harekette kısıtlanma bulunmaktadır. Artritin meydana geldiği yere ve enfeksiyon yayıp yaymamasına göre farklı belirtiler gösteren birçok türü vardır. Septik artritte bir tür eklem iltihaplanmasıdır. Enfeksiyöz artrit olarak da bilinen septik artrit ise bakteri, mantar veya virüs enfeksiyonun neden olduğu eklem iltihabına denir. Bu sorun genellikle vücudun bir kısmında başlayıp kan dolaşımı bile tüm vücuda yayılır. Bu enfeksiyon vücuda ameliyat, açık yara veya enjeksiyonlarla girmektedir.
Septik Artrit Belirtileri
- Eklemde yoğun ağrı
- Soğuk algınlığı ve ateş
- Ağrıyan eklem sonucu bölgeyi hareket ettirememe
- Eklem şişliği
- Etkilenen bölgede kızarıklık
- Enfekte alanın etrafındaki sıcaklık
- Yürümek istememek gibi etkilenen uzuvların sınırlı kullanımı
- Dokunulmasını önlemek için etkilenen bölgeyi koruma
- Kusma, boğaz ağrısı veya baş ağrısı gibi diğer hastalık belirtileri
- Huzursuzluk
- İştah kaybı
- Hareketle kötüleşen şiddetli ağrı
- Hızlı kalp atışı (taşikardi)
- Sinirlilik hali
Septik Artrit Sebepleri Nelerdir?
Septik artrit en yaygın olarak bakterilerin kan dolaşımı ile vücuttaki diğer bölgelere gitmesinden kaynaklanır. Bu bakteriler yara ya da ameliyattan hemen sonra vücuda girebilir ve eklemi enfekte edebilir. Septik artrit gelişme riskini artıran faktörler şunlardır:
- Diz veya kalça replasmanı dâhil olmak üzere eklem cerrahisi
- Vücudun başka yerlerinde bakteriyel enfeksiyon olması
- Diyabet veya romatoid artrit gibi uzun süreli bir rahatsızlığa sahip olmak
- Enjekte edilen ilaçları kullanma
- Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanma
- Travma ve eklemde yaralanma
- Laym hastalığı: Kenelerin insana tutunması sonucu bulaşan bir hastalıktır. Bu hastalık derhal tedavi edilmezse eklem iltihabına neden olabilir.
- Gonore: İdrar yaparken ağrıya neden olduğu bilinen cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur. Tedavi edilmediği durumda eklem iltihabına yol açabilir.
- Staphylococcus enfeksiyonu: Deride kesikler veya diğer kırılmalar yoluyla enfeksiyonlara neden olabilen yaygın bir bakteridir. Kan dolaşımına karıştığında enfeksiyona yol açıp diz ve diğer eklemlere yayılabilir.
- Tüberküloz: Yaygın olarak akciğerleri etkilediği bilinen tüberküloz, sonunda omuriliği veya vücudun büyük eklemlerini etkileyebilir.
- Virüsler: Soğuk algınlığı, üst solunum yolu enfeksiyonları ve hatta HIV’e neden olan enfeksiyonlar, viral enfeksiyonlar ile savaşmak için uygulanan tedaviyi de kısıtlayabilir.
Septik Artrit Risk Faktörleri Nelerdir?
Bazı kişilerde bulaşıcı septik artit görülme riski daha yüksektir. Bu risk grubu şunlardır:
- Artrit, gut ya da lupus gibi eklem sorunları olan kişiler
- Eklem ameliyatı geçirmiş kişiler
- Bazı cilt problemlerine sahip kişiler
- Açık yaraları olan kişiler
- Uyuşturucu veya alkol kullanan kişiler
- Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanan kişiler
- Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler
- Kanser olan kişiler
- Sigara içen kişiler
- Diyabet hastalığı olan kişiler
Septik Artrit Nasıl Teşhis Edilir?
Septik artrit durumunda erken tanı çok önemlidir. Eğer erken tanısı konulursa eklemlerde uzun süreli (kalıcı) hasar önlenir. Septik artit teşhisi için şu testler yapılabilir:
Eklem sıvısının alınması: Bu test, beyaz kan hücreleri ve bakterileri kontrol etmek için yapılır.
Kan testleri: Kan testleri vücuttaki bakterileri araştırmak için yapılır.
Balgam, omurilik sıvısı ve idrar testleri: Bu testler bakteri aramak ve enfeksiyon kaynağını bulmak için yapılır.
Röntgen: Röntgen; iç doku, kemik ve organların görüntülerini almak için az miktarda radyasyon kullanılmasıdır.
Kemik taraması: Bu görüntüleme testinde eklemlerdeki artrit değişikliklerini araştırmak için az miktarda bir radyoaktif madde kullanılmaktadır.
MR: Bu testte, organların ve diğer dokuların ayrıntılı görüntülerini yapmak için büyük mıknatıslar ve bilgisayar kullanılır.
Radyonüklid tarama: Bu taramada organ ve kan akışına bakmak için çok az miktarda bir radyoaktif madde kullanılır.
Septik Artrit Tedavisi
Septik artrit tedavisinde uygulanan yöntemler şunlardır;
Antibiyotik Kullanımı
Eğer septik artrit oluşum sebebi bakterilerse, doktorunuz antibiyotikler yazabilir. Genellikle bu antibiyotikler enfeksiyonu birkaç hafta içinde durdurur.
Eklem Sıvısının Alınması
Septik artrit tedavisinde yaygın diğer bir tedavi ise eklem sıvısındaki enfekste olan sıvının alınmasıdır. Bu işleme sinoviyal sıvı drenajı denilmektedir. Bu işlem sadece enfekte olmuş sıvıyı tahliye etmekle kalmaz, aynı zamanda ağrı ve şişliği hafifletebilir ve eklemde oluşacak daha fazla hasarı önleyebilir.
Fizik Tedavisi
Septik artrit iyileşme gösterdiğinde doktorunuz fizik tedavi de önerebilir. Fiziksel tedavi sıklıkla eklemlere zarar veren ciddi septik artrit vakalarını tedavi etmek için kullanılır.
Ağrı Kesici Kullanımı
Septik artit genellikle çok ağrılıdır. Bu durum eklemlerdeki sıvı alındıktan sonra dahi şişlik veya iltihaba sebep olabilir
Steroid yapıda olmayan iltihap sökücü ilaçlar kullanmak ağrı ve iltihabı azaltabilir. Bu ilaçlar reçeteli veyahut reçetesiz kullanılabilir. Steroid yapıda olmayan iltihap sökücü ilaçlar arasında şunlar vardır: Aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin), naproksen (Aleve) ve selekoksib (Celebrex).
Soğuk Kompres
Septik artritin tipik belirtileri ağrı ve şişliktir. İnce bir havlu içine bir avuç buzu sarın. Bunu ağrıyan eklemlerinize tutarak şişlik ve ağrıyı azaltabilirsiniz.