Enkoprezis (Gaita İnkontinansı Dışkı Kaçırma Fekal Anal İnkontinans) Nedir?
Enkoprezis; vücuttan istemsizce dışkı çıkması yani dışkı (kaka) kaçırmadır. Enkoprezisin diğer adları gaita inkontinansı dışkı kaçırma ve fekal anal inkontinanstır. Bu problemin en sık karşılaşılan sebepleri ise; kabızlık, yetişkinlerde anal seks yapma ve duygusal strestir.Herhangi bir sağlık problemi olmaksızın; bir çocuğun 3-4 yaşlarından itibaren dışkıyı kontrol edememesinden kaynaklı kakasını tutma yaşına gelmesine rağmen tutamamasına enkoprezis denir. Bu makalemizde; çocuk ve yetişkinlerde enkoprezis sebepleri ve tedavi yöntemlerinden bahsedeceğiz.
Enkoprezis Nedenleri:
Genetik yatkınlık: Dışkı kaçırma sebeplerinin başında genetik yatkınlık gelmektedir. Anne veya baba çocukluklarında bu problemi yaşamışlarsa, çocukların da bu problemi yaşama olasılığı yüksektir.
Anüsteki kas kontrol bozukluklarının kabızlığa yol açması
Yetersiz tuvalet eğitimi veya tuvalet eğitiminin kazanılamamış olması nedeniyle bağırsak kontrolünün henüz edinilmemesi
Dikkat eksikliği ve hipekaktivite bozukluğu
Bilişsel ve zihinsel gelişim geriliği
Tuvalet eğitimi konusunda anne-babanın aşırı katı veya aşırı disiplinsiz tutumu
Aile içi sorunlar (bozuk iletişim, boşanma, aileden birinin ciddi hastalığı, kayıp, yas süreci, taşınma gibi)
Yeni kardeş doğması, kardeş kıskançlığı
Çocuğun arkadaş veya okul sorunları
Katı anne-baba tutumları
Enkoprezis Belirtileri Nelerdir?
Çocuğunuzun kabızlık geçirebileceği veya Enkoprezis olabileceğine dair bazı işaretler:
Az ve sık sık dışkı
Klozete yapışan büyük parça dışkılar
İstemsiz bağırsak hareketleri veya tuvalete çıkmak için ani aciliyet duyma
Çamaşırda dışkı lekesi
İştah kaybı
Karın ağrısı
Yetişkinlerde Enkoprezis Sebepleri
Sindirim sistemi ile ilgili problemler:
Kabızlık: Uzun zaman devam eden kabızlık durumlarında makat bölgesinde (anorektal) sert ve katı dışkı kitlesi oluşur. Zaman içinde bunlar makat kaslarını aşırı bir şekilde gerdirerek bu kasların zayıflamasına ve güçsüzleşmesine neden olur. Bunun sonucunda kişide istemsiz dışkı kaçırma başlayabilir.
İshal: Yumuşak ve sulu dışkının makat bölgesinden çıkışı sert ve katı dışkıya göre daha kolaydır.
Anal çatlak
Gebe kadınlarda rahim basıncı
Fıtık
Safra kesesi taşları
Karın tümörü
Önceki karın cerrahi veya hastalık nedeniyle yapışıklıklar
Anüs darlığı
Sinirsel Sebepler
Çoklu skleroz
Laksatiflerin sık kullanımı nedeniyle sinir hasar
Hipotiroidi
Tiroid bezi işlevi bozukluğu
Kurşun zehirlenmesi
Lupus
Skleroderma
Müshil ilacı kullanma alışkanlığı
İlaçların Yan Etkileri
Şu ilaçların sık kullanımı:
Demir takviyeleri
Antidepresanlar
Antasitler
Antikonvülsan ilaçlar
Anti-spazmodik ilaçlar
Bağırsaklarda Tıkanıklık
Safra taşları
Bağlanan dokuların iltihaplı yapışıklıkları
Bel fıtığı
Tümör
Volvulus
Diğer sebepler:
Anal seks yapma
Yaşlanma
Fiziksel hareketin az olması
Uzun süre yatak istirahatı
Diyet, lifli gıdalardan yetersiz tüketimi
Çok fazla abur cubur yemek
Narkotik ve madde bağımlılığı
Su tüketiminin azalması
Vücudun uzun süre susuz kalması
Sevdiklerinin kaybı nedeniyle derin üzüntü
Yetişkinlerde Enkoprezis Belirtileri Nelerdir?
Katı dışkılama
Karın ağrısı
Dışkı zorluğu
Ağız kokusu
Mide bulantısı
Kusma
Gaz / aşırı gaz salınımı olmaz
Baş ağrısı
İştah kayıp
Şişkinlik
Karın ağrısı
Enkoprezis Nasıl Tedavi Edilir?
Dışkı kaçırma; ciddiye alınması gereken bir problemdir ve tedavisi mevcuttur. Enkoprezisin nedeni kabızlık ise kabızlığın önlenmesi için tıbbi tedavi gereklidir. Ancak eğer enkoprezisin nedeni psikolojik sebeplere dayanıyorsa psikolojik anlamda destek ve tedavi gereklidir.
İlaçlar: İshal karşıtı ilaçlar,laksatifler ve bağırsakların hareketini arttıran ve düzenleyen bir takım ilaçlar enkoprezisin tedavisi için kullanılabilir. Loperamid, polietilen glikol, laktüloz de önerilen tedaviler arasındadır.
Diyet: ishal ve kabızlık durumuna göre gıdalardaki sıvı ve lif oranına göre çeşitli diyet listeleri düzenlenmelidir. Örneğin kabızlık durumlarında bol sıvı içmek ve lif bakımından zengin gıdalar tüketmek tavsiye edilebilir.
Enkoprezis Doğal Tedavi Yöntemleri
Daha Çok Lifli Beslenin
Enkroprezis ile savaşmanın ilk adımı lif alımını arttırmaktır. Lİf;dışkıyı yumuşatıp geçisini kolaylaştırır. Lifi ise; tam tahıllı gevrek ve ekmek, kahverengi pirinç, bezelye, mercimek,meyve ve sebzelerden alabilirsiniz.
Sıvı Alımını Arttırın
Enkroprezis durumunda çok sıvı tüketmek oldukça önem arz etmektedir. Bağırsak hareketlerini düzenlerken hızlı sonuçlar verir. Günde en az 8 ila 10 bardak su tüketmelisiniz. Suyun yanında taze sebze ve meyve suları da faydalı olacaktır.
Düzenli Egzersiz
Düzenli egzersiz yapmak bağırsak kasılmalarını düzenler. Yürümek, yüzmek ve bisiklet sürmek bağırsak hareketlerini canlandırır.
Yoğurt Tüketin
Yoğurt; probiyotik bakteriler açısından zengin olup enkroprezis tedavisinde yardımcıdır. İçinde bulunan asidopilus bakterisi sindirim sistemini canlandırarak dışkının çıkışını kolaylaştırır.
Limonlu Su İçin
Enkroprezisi tedavi etmenin bir diğer yolu ise vücuttaki safra üretimini arttıran lmonlu sudur Limonlu su; bağırsak kaslarının kasılmasını arttırarak dışkının kolay hareket etmesini sağlar.
- Yarım limonun suyunu 1 bardak ılık su içine sıkın.
- İçine biraz bal ekleyin.
- Bunu günde 2 kez tüketin.
Tesekkurler