Folik Asit Folat Neden Yükselir Belirtileri Ne Nasıl Düşürülür?
Folik asit olarak da bilinen folat sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gerekli olan bir vitamin türüdür. Folat, esas olarak koyu yeşil yapraklı sebzelerde, baklagillerde, bezelye ve kuruyemişlerde bulunur. Folat yönünden zengin meyveler, portakal, limon, muz, kavun ve çilektir.
Yetişkinler için önerilen günlük folat miktarı 400 mikrogramdır (mcg). Gebeliği planlayan veya hamile yetişkin kadınlara günde 400 ila 800 mcg folik asit almaları önerilir.
Pek sık rastlanılmasa da folik asit yüksekliği gündelik hayatta karşılaşılabilen bir durumdur. Fakat bu durum çoğunlukla bir tehdit unsuru olarak görülmemektedir. Söz konusu folik asit yüksekliğinin temelleri folik asit bakımından zengin gıdaların çok tüketilmesi veyahut folat içeren multivitamın takviyelerinin çok alınmasına bağlı ise bu maddelerin tüketiminde yapılacak sınırlandırmalarla folik asit seviyesi doğal seviyesine düşebilir.
Folat (Folik Asit)Nedir?
Folat(folik asit) vücudun tek başına üretmesi mümkün olmayan, besinler yoluyla veya vitamin hapı olarak alınması gereken bir vitamindir.. Folik asit bilhassa hücre yenilenmesinde büyük bir paya sahiptir. Bunun yanında kalp sağlının korunması ve hücre mutasyonunun önüne geçilmesinde folik asidin katkıları olduğu ifade edilmektedir. Gebe bireylerin bu süreçte vücuduna folik asit sağlaması oldukça mühimdir. Bunun sebebi ise folik asit yetmezliği halinde doğacak çocukta spina bifida benzeri problemlerin ortaya çıkma riskinin yükselmesidir. Bunlara ek olarak folik asit beynin hafıza, düşünme gibi işlevleri, işitme yeteneği ve kemik sağlığında da önemli rol oynamaktadır.
Folat (Folik Asit)Hangi Besinlerde Bulunur?
Bilhassa lahana, kara lahana, ıspanak, maydanoz gibi yeşil yaprağı olan sebzelerde bulunan folik asit, barbunya, mercimek, ay çekirdeği, kuşkonmaz, brokoli, yumurta ve domates suyunun içerisinde de yüksek oranda bulunmaktadır.
Folat (Folik Asit)Yüksekliği Nedenleri
Bol Miktarda Folik Asit Tüketimi
Folik asidin bol bulunduğu besinler arasında baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler ve sakatat etleri bulunmaktadır. Çok sık rastlanılmasa da söz konusu besinler çok tüketilmesi halinde folik asit seviyesinin vücutta artış göstermesi gözlemlenebilmektedir. Ancak folik asit yüksekliği, çoğunlukla folik asit hapı kullanımı halinde olan kişilerde gözlenmektedir.
B12 Vitaminin Eksikliği
Folik asit fazlalığı B12 vitaminin eksik olduğuna işaret edebilir. Folik asidin vücut hücreleri üzerinde etki gösterebilmesi bakımından B12 vitamini vazgeçilmez bir unsurdur. Şayet B12 değerleri düşecek olursa folik asit tam anlamı ile işlevini gösteremeyecek ve kanda folik asit fazlalığı ortaya çıkacaktır. Ancak folik asit yüksekliğinin tek nedeni b12 eksikliği değildir.
Blind Loop Sendromu
Nadiren gözlemlenen bir haldir. Gıdaların ince bağırsaktaki geçişini engellenmesine ve buna bağlı olarak bakteri artışına sebebiyet vermektedir. Böylelikle bağırsak emilimi değişecek ve folik asit fazlalığına neden olacaktır.
Folat (Folik Asit)Yüksekliği Zararları
Folik asit yüksekliğin sık rastlanılan zararları arasında kanser hastalıkları yer almaktadır. Dengesiz bir şekilde aşırı miktarda folik asit içerikli maddelerin tüketilmesi kanser olma oranını yükseltecektir.
Folik asit yüksekliğinin bir diğer zararı ise kalp rahatsızlıklarına yakalanma riskini yükseltmesidir. Bunun yanında damar hastalıklarının oluşumuna da sebebiyet verebilmektedir.
Folat (Folik Asit)Yüksekliği Belirtileri
- Sindirim sisteminde meydana gelen aksaklıklar,
- Mide bulanması,
- Baş dönmesi
- Agresif duygu durumu,
- Kas seyirmeleri
- Farklı renkte idrar gelmesi,
- Uyku bozuklukları,
- Böbrek işlevlerinde oluşan aksaklıklar.
Folat Yüksekliğinin Tedavisi
Folat yüksekliği tespit edilen birey ilk olarak dahiliye uzmanına başvurmalıdır. Şayet beslenme alışkanlıklarına dayalı bir folat yüksekliği yaşanıyorsa, uygun bir beslenme programına başlanılabilir. Bu programda folat içeren gıdaların tüketimi gerekli olduğu kadar sınırlandırılmadır. Bahsi geçen bu yükseklik bireyde büyük problemlere sebebiyet vermemektedir.
Folat yüksekliğinin meydana gelmesinin sebeplerinden birisi olarak gösterilen B12 vitamini yetmezliği durumu söz konusu olması durumunda B12 takviye edici gıdalara başvurulmalıdır. Bu sayede vitamin emiliminde rol oynayan folik asit devreye girer, B12 vitamini yetmezliği ortadan kaldırılarak B9 vitamini dozu da düşürülür.
Folat Ne İşe Yarar, Görevleri Nelerdir?
Yaşamın her döneminde folat vitamini önemini korumaktadır. Folat ne işe yarar sorusuna aşağıdaki gibi maddeler halinde yanıt verilebilmektedir:
- Kandaki alyuvar düzeyini artırır ve yeni alyuvar üretimine katkı sağlar.
- Beyin ve sinirsel faaliyetlerin doğal işleyişini korumaya yardımcı olur.
- Doğumun ardından anne sütü gelme düzeyini artırıcı bir vitamindir.
- Alzheimer rahatsızlığına yakalanma oranının en düşük seviyeye indirilmesinde büyük bir paya sahiptir.
- Cilt sıhhati hususunda da aktif olarak işlev gösteren folat, cilde genç ve diri bir görünüm kazandırır.
- Doğum işleminin kusursuz tamamlanmasına yardımcı olmaktadır. Folat yetmezliği halinde erken doğum söz konusu olabilmektedir. Gerekli düzeyde folat vitaminin vücuda sağlanması, erken doğum vakalarının engellenmesine yardımcı olur.
- Besin yoluyla vücuda sağlanan folat vitamini, kansere yakalanma oranını en az seviyeye düşürmeye yardımcı olur.
- Kişiyi kalp rahatsızlıklarından muhafaza etmesi açısından besin yoluyla folat alınması mühim bir konudur.
- Gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların nihayetinde felç geçirme riski direkt olarak folat düzeyi ile ilişkili olduğu görülmüştür. Şayet besin programına folat bulunduran besinler ilave edilirse, felç geçirme riski en az seviyelere düşürülür.