Folikül Kisti Nedir?
Folikül kisti, kadınlarda yumurtalık içindeki sıvıda oluşan boyutları çoğunlukla 2-4 cm arasında olan küçük keseciklerdir. Bu durum ergenliğe girmeyen ve menopoz dönemindeki kadınlarda çok nadir rastlanan bir durumdur ve kadınlarda yumurtlama döneminde bu folikül keseciklerinin çatlamayıp içindekileri atamaması sonucu yaşanır.
Genellikle folikül kistleri kendi kendine yok olur. Bu da 2-3 ay içinde gerçekleşir. Folikül kistleri olması durumu kanser demek değildir.
Folikül Kisti Varsa Gebe Kalınır Mı?
Doğal şekilde gebe kalınmadığı durumlarda en sık karşılaşılan sebebin folikül kisti olduğu görülmüştür. Yumurtalıklarda olan folikül kisti tıkanmaya yol açtığından yumurtlamayı engelleyebilir. Genel itibariyle folikül kisti tedavi edilebilir bir durumdur. Tedavi yöntemi ise genellikle laparoskopik cerrahidir. Ancak bazı kadınlar folikül kisti bulunmasına rağmen gebe kalabilir. Folikül kisti olup da gebe kalan kadınlar da vardır.
Folikül Kisti Kimlerde Görülür?
Folikül kistleri genellikle genç ve orta yaşlarda olan kadınlarda görülmektedir. Yumurtlama ile alakalı bir durum olmasından dolayı, 40 yaşından büyük olan kadınlarda pek rastlanmamaktadır.
Folikül Kistinin Belirtileri
Bu kistler normal şartlarda herhangi bir belirti göstermeden birkaç ay içinde kendi kendilerine yok olur. Yapılan rutin bir jinekolog muayenesinde teşhis edilebilir. Ancak folikül kisti boyutu ortalamanın daha üstündeyse veya yırtılırsa şu belirtileri gösterebilir:
- Alt karında ağrı, baskı hissi veya şişlik hissedilebilir.
- Bulantı veya kusma yaşanabilir.
- Göğüslerde aşırı hassasiyet hissedilebilir.
- Adet düzeninde düzensizlik, gecikme olabilir.
- Kistin idrar torbasına veya bağırsaklara baskı yapması sonucu sık tuvalete çıkılabilir.
- Adet günlerinde folikül kistinin yırtılması ani sancılar yaşanmasına sebep olabilir.
- Folikül kisti olan kadınların yaklaşık olarak yarısında bu sancı yaşanır.
Folikül Kist Nedenleri
Folikül kisti adet döneminde yaşanır. Yumurtlayan her kadında her ay kist benzeri foliküller oluşur. Bu foliküller vücutta önemi büyük olan östrojen ve progesteron hormonları üretir. Bu foliküller yumurtlama döneminde bir yumurta bırakırlar. Eğer bu foliküller patlamaz veya yumurta bırakmazsa kist haline gelir. Bu oluşan kist ise sıvı veya kanla dolup büyümeye devam edebilir. Folikül kisti oluşma nedenleri şunlar olabilir:
Hormon Dengesizliği
Kadınlarda normal durumlarda adet dönemine girildiği zaman, olgunlaşan folikülün yırtılması için hipofiz bezi gerekli hormonları salgılar. Bu durum gecikirse folikül çatlamaz ve büyümeye devam eder. Bu duruma neden olabilecek durumlar şunlardır:
- Stres folikülün büyümesine sebep olabilir.
- Doğurganlığı artırmaya yönelik kullanılan ilaçlar folikülün büyümesine sebep olabilir.
- Beslenme faktörleri, açlık, uyku sorunları, hareketsizlik gibi yaşam tarzına bağlı etkenler de folikülün büyümesine neden olabilir.
- Hipertiroidi yani tiroidlerin çok aktif olmasi foliküllerin büyümesine sebep olabilir.
- Sigara ve alkol kullanımı da foliküllerin büyümesine neden olabilir.
Kilo
Obez yani fazla kilolu kişilerde folikül kisti oluşma riskinin daha fazla olduğu bulunmuştur. Özellikle de vücudun üst kısmına doğru yoğunlaşan yağlanma sağlık için risk teşkil etmektedir.
İlk Adet Görme Yaşı
İlk adeti ortalamadan daha küçük yaşta (11 yaş ve öncesi) gören kadınlarda folikül kistine daha sık rastlanmaktadır.
Folikül Kisti Tedavi Yöntemleri
Folikül kisti yaşandığı durumlarda normal şartlarda tedaviye ihtiyaç duyulmaz ve kendiliğinden yok olur. Üreme dönemindeki kadınlarda görülen 5 cm’den küçük kistlerin gözlem altında tutulması gereklidir. Bu durumdaki hasta bir ay sonra tekrar muayene edilir ve bu kistin 1-2 adet dönemi sonrası kendiliğinden yok olması beklenir. Bu gibi nadiren de olsa uygulanabilecek tedavi yöntemleri şunlardır:
Doğum Kontrol Hapı
Folikül kisti zamanla yok olmuyor veya büyümeye devam ediyorsa hastanın doğum kontrol hapı kullanması etkili olabilir. Bu haplar yumurtalıklarda folikül oluşumunu engellemekte ve büyüyen folikülü küçültebilmektedir.
Cerrahi Müdahale
Çapı 8 cm’yi aşan, diğer tedavilerle küçülmeyen kistler yumurtalığa girilme suretiyle alınabilmektedir. Bu yöntem, yırtıldığı için yoğun sancıya neden olan folikül kistlerinde de uygulanır.
Zor isler