Hiperglisemi (Kan Şekeri Yüksekliği) Nedir?
Hiperglisemi yüksek kan şekeri, yani kan şekerinin yükselmesi için kullanılan tıbbi bir terimdir. Hiperglisemi olarak da adlandırılan yüksek kan şekeri kan dolaşımınızda normalden fazla şekere sahip olmanız anlamına gelir.Bu durum diyabeti (Şeker hastalığı) olan kişilerde görülen yaygın bir problemdir. Amerikan Diyabet Birliği’ne göre, açlık kan şekeri 70 ve 130 mg/dL (3.9 ve 7.2 mmol) arasında olmalıdır ve yemek sonrası kan şekeri ise 180 mg/dL (10 mmol) altında olmalıdır. Normal değerler bunlardır.
Hiperglisemi (Kan Şekeri Yüksekliği) Belirtileri Nelerdir?
- Bulanık görme
- Sık idrara çıkma
- Asabiyet
- Ağız kuruluğu
- Gece idrara çıkma
- Ayaklarda uyuşukluk
- Halsizlik (yorgun ve güçsüz hissetme)
- İdrarda şeker
- Kilo kaybı
- Kan şekerinin 180 mg/dL’den fazla olması
- Vajinal ve cilt enfeksiyonları
- İştah artışı
- Yaraların yavaş iyileşmesi
- Karın ağrısı
- Nefeste meyvemsi koku
- İdrarda yüksek düzeyde şeker
- Ciltte kaşıntı ve kuruma
- Baş dönmesi
- Sık baş ağrısı
- İdrarda ketonlar (Ketonlar insülin yetersizliğinde ortaya çıkan kas ya da yağın yan ürünüdür)
- Artan susuzluk
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
- Sık oluşan enfeksiyonlar (diş eti, cilt, vajina)
Hiperglisemi (Kan Şekeri Yüksekliği) Neden Olur?
- Diyabet (Şeker hastalığı) yüksek kan şekerinin en yaygın sebebidir.
- Hareketsiz yaşam, egzersiz yapmama
- Hamilelik
- Yeterli miktarda insülin kullanmama veya ilaçları düzenli almama
- Enfeksiyon, zatürre, grip, idrar yolu iltihabı, sistit gibi enfeksiyonlar
- Çok fazla yemek yemek
- Herhangi bir stres durumu (üzüntü, sıkıntı, sinirlilik gibi)
- İnsülin yapıyorsanız kullanma tarihinin geçmiş olması veya yanlış yapılması.
- Vücutta herhangi bir enfeksiyon meydana gelmişse, hasta olduğunuz süre boyunca kan şekeriniz kısa süreli de olsa yüksek olabilmektedir
- İnsülini ya da glikoz düşürücü ilacı unutmak, atlamak
- Pankreatit (pankreas iltihabı)
- Pankreas kanseri
- Hipertiroidi (tiroit bezlerinin fazla çalışması)
- Cushing sendromu (kanda fazla kortizol)
- Glukagonom, feokromositoma ya da büyüme hormonu gibi hormonlar salgılayan alışılmadık tümörler
- Vücut üzerinde kalp krizi, travma, şiddetli hastalık gibi şiddetli baskılar geçici hipoglisemiye yol açabilir
- Prednizon, östrojen, beta blokör, glükagon, enotiazinler, oral kontraseptifler gibi bazı ilaçlar almak kan şekeri düzeyini arttırabilir.
Hiperglisemi (Kan Şekeri Yüksekliği) Nasıl Teşhis Edilir?
Farklı birçok kan testi hiperglisemiyi teşhis edebilir. Bunlar:
Random kan şekeri: Bu test verilen zaman içindeki kan şekeri düzeyini yansıtır. Normal değerler genellikle 70 ve 125 mg/dL arasındadır.
Açlık kan şekeri: Bu sabahın erke saatlerde 1 gece önceden hiçbir yemeden alınan kan şekeri ölçümüdür. Açlık kan şekerinin normal düzeyi 100mg/dL’den azdır. 100 mg/dL’nin 125 mg/dL’ye kadar üstü prediyabeti gösterirken 126 mg/dL ya da üstü diyabet teşhisidir.
Oral glikoz tolerans testi: Bu bir miktar şeker tükettikten sonra yapılan kan şekeri ölçümüdür. En yaygın şekilde gebelik şekerini teşhis etmek için kullanılır.
Glikohemoglobin A1c: Kırmızı kan hücrelerine bağlı glikoz ölçümüdür ve son 2-3 aydaki kan şekeri göstergesini sağlar.
Hiperglisemi (Kan Şekeri Yüksekliği) İçin Hangi Doktora Gidilir?
Dahiliye doktoruna gidilir.
Hiperglisemi (Kan Şekeri Yüksekliği) Nasıl Tedavi Edilir?
Hafif ya da geçici hipergliseminin sebebine bağlı olarak tedavi edilmesi gerekmeyebilir. Hafif yükselmiş glikoza sahip kişiler glikoz seviyelerini genellikle yaşam şekli değişikliği ve beslenme düzeni sağlamakla düşürebilir. Doktorunuzun verdiği ilaçları düzenli olarak kullanın.
Su için: Yeteri kadar su içmek kan şekerinizi sağlıklı sınırda tutmanıza yardım edebilir.
Stres Düzeyinizi Kontrol Edin: Glükagon ve kortizol gibi hormonlar stres anında salgılanır. Bu hormonlar kan şekeri düzeyinin yükselmesine neden olur.
Yeterli Uyku: İyi uyku kan şekeri kontrolünü korur ve sağlıklı kiloyu destekler. Yetersiz uyku önemli metabolik hormonları bozabilir.
Elma Sirkesi İçin: Elma sirkesinin sağlığınız için birçok yararı vardır. Karaciğerden üretimini azaltarak ya da hücreler tarafından kullanımını arttırarak düşük açlık kan şekeri düzeyini düzenler. Elma sirkesini beslenme düzeninize katmak için salataya ya da 2 tatlı kaşığı sirkeyi 1 bardak suya katabilirsiniz.
Tarçın Tüketin: Araştırmalar tarçının kan şekeri düzeyini %29’a kadar azalttığını göstermiştir. Etkili dozaj günde 1-6 gram ya da yarım tatlı kaşığıdır.
Zahter Tüketin: Zahter, doğu akdenize özgü bir tür kekiktir ve birçok kullanıcı şifasını onamıştır.