Paralitik İleus Nedir?
Paralitik ileus bağırsak kaslarındaki felç sebebiyle bağırsakta oluşan tıkanmadır. Bu durumun diğer adı ileus’dur.
Paralitik İleus Belirtileri Nelerdir?
Paralitik ileus öncelikle sindirim sistemini etkiler ve belirtileri kusma, ishal, karın şişliği, kusma, karın ağrısı ve spazmı ve kabızlıktır.
Paralitik ileus öncelikle sindirim kanalını etkiler ve bunlar:
- Karın şişliği
- Kabızlık
- İshal
- Gelip giden karın krampları
- Kötü kokulu nefes
- Gaz
- Gaz veya dışkı çıkaramama
- Bulantı, kusmalı veya kusma olmadan
- Karın ağrısı ve spazmları
Belirtiler 2-3 gün sürer. Sindirimle ilgili bu belirtilerin çoğu karında gaz birikmesinden ve gazı çıkaramamaktan kaynaklanır. Bunun sonucunda karında sıkılık ve şişkinlik hissedilir. Eğer bu belirtiler bir ameliyattan sonra hissedildiyse tıbbi yardım almak çok önemlidir.
Paralitik İleus Sebepleri
Birçok durumun paralitik ileusa neden olduğu bilinir. Bunlar:
- Bakteri ve virüsler
- Elektrolit dengesizliği (düşük potasyum gibi)
- İlaçlar (özellikle antidepresanlar)
- Bağırsaklara sağlanan kanın azalması
- Pelvik ameliyatı
- Enfeksiyonlar (apandis gibi)
- Kas ve sinir hastalıkları (Parkinson hastalığı gibi)
- Apandis
- Gıda zehirlenmesi
- Uyuşturucular ve sakinleştiriciler gibi bazı ilaçların yan etkileri
- Diabetik ketoasidoz (diyabetin hayatı tehdit edici komplikasyonu)
- Mide bağırsak iltihabı
- Neonatal nekrotize enterkolit (yeni doğanlarda bağırsak dokusunun ölmesine neden olan hastalık)
- Mezenterik arter tıkanıklığı
- Pankreas iltihabı
- Porfiri (metabolik hastalık)
- Cerrahi komplikasyonları
- Travma veya yaralanma
- Uzun süredir devam eden diyabet
- İnce bağırsağa azalan kan akışı
- Karın kan akışında yaralanma
- Karın içi ameliyatı komplikasyonları
- Potasyum seviyesinin düşmesi gibi mineral bozukluğu
- Omura ilişkin yaralanmalar
- Bağırsak kanseri
- Crohn hastalığı, otoimmün iltihaplanmadan kaynaklanan bağırsak duvarlarının kalınlaşması
- Divertikül iltihabı
- Bağırsaktaki sinirleri ve kasları etkileyen Parkinson hastalığı
- Anormal doku büyümesi
- Bağırsakları tıkayan tümörler
- Gömülü dışkı
- Bağırsakları tıkayan yabancı maddeler
Paraliktik İleus Risk Faktörleri Nelerdir?
Birtakım faktörler paralitik ileus geliştirme riskini arttırır. Bunlar:
- Karınla ilgili kanserler
- Parkinson hastalığı (hareket ve koordinasyonu bozan beyin hastalığı) gibi kas ve sinir fonksiyonlarını etkileyen durumlar
- Enfeksiyonlar
- Sakinleştiriciler veya uyuşturucular, morfin gibi ilaçların kullanımı
Paralitik İleus Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor öncelikle belirtilerinizin tarifini dinleyecektir. Size muhtemelen herhangi bir medikal durum geçmişinizin olup olmadığı, reçeteli ilaç veya ameliyat geçirip geçirmediğiniz sorulacaktır. Sonra doktorunuz şişkinlik veya gerginlik işaretleri için karnınıza bakarak fiziksel muayene yapacaktır. Aynı zamanda steteskopla bağırsak sesleri için karnınızı dinleyecektir.
Paralitik İleus Tedavisi
Paralitik ileus tedavisinde ilk adım durumun sebebini belirlemektir. Eğer sebep ilaçsa doktor bağırsak hareketliliğini canlandırmak için başka bir ilaç reçete edebilir. Metoklopramid (Reglan) buna bir örnektir. İleusa neden olan ilaçlara devam etmemek de yardımcı olabilir. Ancak doktorunuzun onayı olmadan özellikle antidepresan almayı bırakmamalısınız.
Ameliyatsız tedavisi paralitik ileusun erken aşamaları boyunca mümkündür. Ancak doku tamamen çözülene kadar doğru sıvıları almanız için hastanede kalmanız gerekebilir. Aynı zamanda doktor serumla sıvı hidrasyonuna ek nazogastrik tüp de kullanabilir. Nazogastrik decomprezyon olarak bilinen bu işlemde midenize ulaşmak için geniz boşluğuna bir tüp yerleştirilir. Bu tüp aksi takdirde kusarak çıkarabileceğiniz fazla havayı ve maddeyi dışarı çeker.
Cerrahiye ilişkin çoğu ileus ameliyattan 2-4 gün sonra çözülür. Ancak bazı insanlar durumları düzelmezse, düzeltme için ameliyata ihtiyaç duyarlar.
Bağırsak tıkanması tedavisinde kullanılan ulaşılabilir ilaçlar bağırsak hareketliliğini canlandıran cisapride ve vasopressin (Pitressin) vb.’dir.
Hangi Komplikasyonlar Paralitik İleusa Neden Olabilir?
Paralitik ileus ciddi ve hayatı tehdit eden bir duruma dönüşebilir. İki şiddetli komplikasyonu şunlardır:
Kangren
Prematüre hücre ölümü veya ölü doku olarak da bilinen kangren bağırsaklara kan akışını kesen bir tıkanma oluştuğunda meydana gelir. Kan olmadan ölüme sebep olarak oksijen dokuya ulaşamaz. Ölü doku bağırsak duvarını zayıflatır. Bu da bağırsağın ayrılmasını ve bağırsak içeriğinin sızmasını kolaylaştırır. Bu ince bağırsak delinmesi olarak bilinir.
Karınzarı İltihabı
İnce bağırsak delinmesinin kangrene neden olduğunu söylemiştik. Bu bakteri veya mantardan kaynaklanan karın boşluğundaki ciddi bir iltihaplanmadır. Bağırsağınız E. Coli gibi birçok bakteri içerir. Bunların vücut boşluğunda dolanması değil, bağırsağınızda kalması gerekir. Bakteriyel karın zarı iltihabı şok ve organ yetmezliğiyle sonuçlanan hayati tehlike durumu olan karın zarı iltihabına dönüşebilir.