Kreatinin Nedir, Kreatinin Düşüklüğü Yüksekliği Ne Demek?
Kreatinin kaslardaki enerji üretimi sırasında vücutta ortaya çıkan atık maddedir. Kreatinin, kaslarda enerji üretimi için büyük öneme sahip bir molekül olan kreatin tarafından üretilir. Vücutta kreatinin yaklaşık %2’si kreatinine dönüştürülür ve her gün kan dolaşımı yoluyla böbreklere taşınır. Böbrekleriniz kreatininin birçoğunu süzer ve idrar yoluyla vücudunuzdan atar.
Kreatinin Kan Testi Nedir?
Kreatinin vücutta kimyasal bir atık maddedir. Kreatinin vücudun ürettiği kaslarda enerji üretimi için üretilen bir kimyasaldır. Kreatinin seviyeleri basit bir kan testi veya idrar testi ile ölçülebilir. Kreatinin testi böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını görmek için yapılır. Kreatinin tamamı vücuttan böbrekler tarafından atılır. Böbrek fonksiyonu normal değilse kanınızdaki kreatinin düzeyi artar. Bunun sebebi ise, idrardan az oranda kreatinin atılmasıdır. Kreatinin testi kandaki kreatinin seviyesini ölçmek için yapılır. Bu test böbreklerin ne kadar çalıştığını görmek için yapılır. Kreatinin idrar testiyle de ölçülebilir.
Kreatinin Yüksekliğinin Sebepleri Nelerdir?
Böbreklerin işleyişi herhangi bir rahatsızlık ile kesintiye uğrarsa veya bozulursa, kreatinin düzeyinin yükselmesine neden olabilir. Kreatinin yüksekliğinin en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Böbrek enfeksiyonları
- Yüksek tansiyon. Kalıcı yüksek kan basıncı veya hipertansiyon, yüksek kreatinin yaygın nedenidir.
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Diyabet (Şeker hastalığı)
- Rabdomiyolizden kaynaklanan anormal kas yetmezliği
- Et tüketimi: Çok miktarda et tüketimi, kanda kreatinin yüksekliğine neden olabilir.
- Vücudun susuz kalması: Vücudun susuz kalması da kreatinin seviyesinde yükselişlere yol açabilir.
- Aşırı kan kaybı: Şoklara neden olabilecek aşırı kan kaybı, böbreklerin işlev bozukluğuna ve kreatinin seviyesinde yükselişlere neden olabilir.
- Gut: Gut, hastalığı böbreklere zarar verebilir.
- Kas hastalıkları: Rabdomiyoliz, gigantizm, musküler distrofi, myastenia gravis vb hastalıklar böbreklere zarar verebilir.
- Böbrek enfeksiyonu: Böbrek enfeksiyonu kandaki kreatinin miktarını artırabilir.
- İdrar yolu tıkanıklığı: Böbrek taşlarının oluşması idrar yolunda tıkanıklığa yol açarsa veya idrar yolu tıkanıklığında başka bir durum ortaya çıkarsa, kandaki kreatinin seviyeleri yükselebilir.
- İlaçların yan etkileri: Bazı ilaçlar, kandaki kreatinin seviyesini arttırabilir.
Kreatinin Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?
Yüksek kreatinin seviyelerinin belirtileri kişiden kişiye göre değişebilir. Bazı kişiler genellikle herhangi bir belirti yaşamadan şiddetli böbrek hastalığı ve kreatinin seviyesinde yükseklikler yaşanabilirken, diğerleri genellikle;
- Şişlik veya ödem
- Nefes darlığı
- Vücudun susuz kalması
- Yorgunluk
- Mide bulantısı ve kusma
- Zihin bulanıklığı
Kreatinin Düşüklüğünün Nedenleri Nelerdir?
Karaciğer ve Böbrek Problemleri
Karaciğer kreatinin üretiminde rol oynar. Bu nedenle, eğer karaciğeriniz sağlıklı değilse, vücudunuzdaki kreatinin seviyesinde azalmaya neden olabilir. Karaciğer hastalığı ve hepatit gibi hastalıklar kreatinin seviyelerindeki düşüklüğe yol açabilir. Bu hastalıklarla ilgili herhangi bir belirti yaşıyorsanız varsa, hemen bir doktora başvurmalısınız.
Yaşlanma
Kişinin yaşı, kreatinin düzeylerinin azalmasında etkilidir. Bunun nedeni ise; kas kütlesinin yaşla birlikte azalmasıdır. Kreatinin seviyeleri de yaş ilerledikçe azalır. Yaşla birlikte, hormonal yoğunluklardaki değişikliklere bağlı olarak metabolizma yavaşlar. Bir araştırmaya göre, her 10 yılda bir toplam vücut kütlesi 10 kilo düştüğünden kreatinin seviyesinde düşüşler yaşanır.
Gebelik
Kanda kreatininin düşüşlerine sebep olan yüksek plazma hacmi nedeniyle, hamileliğin son altı ayında kreatinin seviyeleri azalır. Ayrıca, yüksek plazma hacmi nedeniyle, daha fazla kan böbrekler tarafından süzülür ve vücuttan daha fazla kreatinin atılır. Bu durumda, doğumdan sonra kreatinin seviyeleri normale döneceğinden bu durum herhangi bir tedavi gerektirmez.
Protein Eksikliği
Kreatinin seviyelerindeki düşüklüklerin yaygın bir diğer nedeni ise protein eksikliğidir. Kreatinin üretimi, vücuttaki proteinlerin veya azotlu bileşiklerin parçalanması ve sindirilmesiyle gerçekleşir. Kreatinin seviyesindeki düşüşler protein açısından zayıf olan bir beslenme düzeni belirtisidir. Bu da, kreatinin ve azotlu atıkların az üretilmesine sebep olur.
Kreatinin Düşüklüğü Belirtileri
- Kas zayıflığı
- Yorgunluk
- Kas sertliği ve ağrı
- Hareketlerdeki sorunlar
- Karın ağrısı
- Sarılık
- Soluk veya koyu dışkı
Kreatinin Düşüklüğü Tedavi Şekilleri
Kreatinin düşüklüğünde uygulanacak tedavi şekli altta yatan sebebe bağlıdır. Bu durum protein eksikliğinden kaynaklıysa et, yumurta gibi proteinli gıdaların tüketilmesine ağırlık verilmelidir. Eğer kas hastalıkları sebebiyle bu durum oluşuyorsa öncelikle kas ağrılarını ve bozukluklarını gidermek için uygun olan tedavi yöntemine odaklanılmalıdır. Seçenekler arasında, yaşam kalitenizi arttırmak için kas gücünüzü geliştirmek için kortizon ilaçlar vardır.
Gebeliğe bağlı kreatinin düşüşlere doğumdan sonra normale döner.
Kreatinin seviyenizde düşüşe sebep olan bir ilaç kullanıyorsanız, dozunu ayarlamanız veya başka bir ilaca geçmeniz konusunda doktorunuza danışın.