Kronik Böbrek Yetmezliği Ne Demek?
Kronik böbrek yetmezliği aylar veya yıllar süren zaman diliminde böbrekteki fonksiyonlarda azalmaya denir. Bu durumda böbreğin çalışmasının bozulması aniden olmaz, zaman alır. Kronik böbrek yetmezliği, kronik böbrek hastalığı olarak da bilinir.
Kronik böbrek yetmezliği zaman içinde kötüleşen bir hastalıktır. İlk evrelerinde belirti yaşanmayabilir. Hastalık ilerledikçe kişi halsizlik,genel hasta hissi, baş ağrıs, ani kilo kaybı ve bulantı gibi belirtiler yaşayabilir.
Kronik Böbrek Yetmezliği Belirtileri Nelerdir?
Kronik böbrek yetmezliği belirtileri vücuttaki atık ve aşırı suyun emilmesi durumuna bağlı olarak farklılıklar göstermektedir.
Kronik Böbrek Yetmezliği İlk Belirtileri
Kronik böbrek yetmezliği belirtileri her gün veya çok nadir yaşanabilir. Bazense bu belirtiler şiddetli olabilir:
- Ciltte kuruluk
- Halsizlik
- Genel hastalık hissi
- Baş ağrısı
- Ciltte kaşıntı
- İştahsızlık
- Bulantı
- Kusma
- Ani kilo kaybı
- Uyuşukluk
Kronik Böbrek Yetmezliği İleri Belirtileri
Kronik böbrek yetmezliği ilerledikçe varolan belirtiler ilerler veya yeni belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler şunlar olabilir:
- Amenore (adet olmama)
- Ağız kokusu
- Kemik ağrısı
- Cilt pigmentasyonundaki değişiklikler
- Ödem (şişme)
- Aşırı susuzluk
- Hıçkırık
- Kas seğirmesi, spazmlar veya nöbetler
- Uyku bozuklukları
Kronik Böbrek Yetmezliği Sebepleri Nelerdir?
Kronik böbrek yetmezliği, zamanla böbreklerde yaşanan sorunlardan kaynaklanmaktadır. Genellikle bu durum yüksek tansiyon ve şeker hastalığı sebepli ortaya çıkmaktadır . Böbreklerin zarar görmesi dolaşım sistemi problemlerinden de (böbrek taşı gibi böbrek hastalıkları, bazı ilaçlar, çevresel toksinler, yaralanma veya otoimmün bozukluklar) kaynaklanabilmektedir. Zarar gören böbrekler,vücuttaki atık ve fazla suyu süzemez ve hastalığın daha da kötüleşmesine neden olur.
Kronik böbrek yetmezliği yaygın sebepleri
- Böbrek hastalığı (böbrek taşları, böbrek yetmezliği ve böbrek anomalileri gibi her türlü böbrek problemleri )
- Diyabet yani şeker hastalığı (vücutta enerji üretimi için şekeri dönüştürme yeteneğini etkileyen kronik hastalık)
- Yüksek tansiyon
- Enfeksiyon
- Skleroderma (cilt ve kan damarı değişiklikleri ile tanımlanan bağ doku hastalığı)
- Sistemik lupus eritematozus (vücudun kendi sağlıklı hücrelerine ve dokularına saldırdığı bir hastalık)
- Arteriyel defektler
- Doğum kusurları
- Glomerülonefrit (böbrek iltihabı)
- Polikistik böbrek hastalığı (böbreklerde çok sayıda kist ile tanımlanan hastalık)
- Reflü nefropatisi (idrarın geri akışı nedeniyle böbreklere zarar verilmesi)
Kronik Böbrek Yetmezliği Nasıl Tedavi Edilir?
Kronik böbrek yetmezliği; böbreklere olan zararı en aza indirmek için üretilen ilaçlar ile tedavi edilebilir. Eğer kronik böbrek hastalığı ileri seviyelere kadar ilerlerse; kan dolaşımındaki atık ve fazla sıvının uygun şekilde atılması için diyaliz veya böbrek nakli gerekecektir.
Kronik böbrek yetmezliği tedavisi için kullanılan ilaçlar:
Kronik böbrek yetmezliği ilaçları kandaki vitamin ve mineral dengesini saplayan ve tansiyonu düşüren ilaçlardır. Doktor kronik böbrek yetmezliği durumunda şu ilaçları verebilir:
- Anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri (ACE inhibitörleri) veya anjiyotensin reseptör blokörleri (ARB’ler) gibi tansiyon düzenleyicileri
- Kalsiyum takviyeleri
- Kansızlığı önlemek için demir takviyeleri veya eritropoietin
- Kanda fosfat seviyesini dengelemek için fosfat bağlayıcılar
- D vitamini takviyeleri
Kronik böbrek yetmezliği için uygulanabilecek diğer tedavi yöntemleri:
İlaca ek olarak, doktorunuz aşağıdakileri de içeren başka tedavileri önerebilir:
- Kan nakilleri
- Diyaliz (toksinleri gidermek için kanın bir makine yardımı ile filtrelenmesi)
- Böbrek nakli
Kronik Böbrek Yetmezliği Evreleri
Kronik böbrek hastalığı; belirtilerine göre 5 evreye ayrılmaktadır. Bu evreler böbreğin işlevlerine bağlı olarak ayrılmaktadır. Kronik böbrek yetmezliği ilk evrelerinde böbrekler kandaki atık maddeleri filtreleyebiliyorken ileri evrelerde böbrek kandaki atıkları filtrelemekte zorlanır.
- 1.Evre böbrek hastalığı: eGFR ve böbrek hasarı 90’dan daha yüksek.
- 2.Evre böbrek hastalığı, eGFR ve böbrek hastalığı 60 ila 89 arasında.
- 3.Evre böbrek hastalığı eGFR 30 ile 59 arasında .
- 4.Evre böbrek hastalığı eGFR 15 ile 30 arasında .
- 5.Evre böbrek hastalığı eGFR 15 altına düşmesi
Kronik Böbrek Yetmezliği Komplikasyonları Nelerdir?
Kronik böbrek yetmezliği şu sağlık sorunlarına yol açabilir:
- Kansızlık
- Kalp-damar hastalığı
- Konjestif kalp yetmezliği
- Beyin ve sinirlerde hasar
- Bunaklık
- Hiperparatiroidizm (paratiroid hormonunun aşırı üretimi)
- İktidarsızlık, kısırlık ve düşük yapmak
- Enfeksiyon yaşanma riskinde artış
- Kemiklerde kırılma riskinde artış
- Felç
- Kalp krizi