Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri ne demek, kanser genel olarak ilk ortaya çıktığı doku veya organa göre adlandırılır. Akciğerlerde iki tür kanser gelişebilir küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) ve kücük hücreli olmayan akciğer kanseri KHDAK.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri nedir
Akciğer kanser türlerini %75 KHDAK kanseridir, mikroskop altındaki görüntülerinden dolayı bu ismi alır. Küçük hücreli dışı akciğer kanseri doğru tedavi ile hayatta kalmanın en belirgin sebebidir. Doğru tedavinin belirleyici rolü ise ise hastalığın evresinin anlaşılmasıdır. KHDAK hastaları için iyi tedavi şekli cerrahi müdahaledir, bu durum KHAK kanserinde tam tersidir.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri tedavisi
Tümör büyüklüğü için toraks, tümör lokalizasyonu için bronkoskopi , patoloji ve radyoloji raporları incelenir(TNM sistem). Daha başka bir çok test ve görüntüleme yöntemleri ile kanser tipini ve ve türünü tespit edilir.
Tümörün metastaz yapıp yapmadığını lenf bezlerine veya uzak organlara yayılmış küçük tümör varlığını kontrol edilir. Genelde hastaların % 30 ‘u akciğer kanseri ameliyatına uygundur.
Akciğer kanseri KHDAK tanısı 4 sınıfa daha ayrılır
Adenokarsinom, akciğer bezlerinden salgılanan mukus sıvısı üretildiği bezlerde birikirse tümör meydana gelir. Adenokarsinom kötü huylu tümörlerdir ve kansere dönüşebilir.
Skuamöz hücreli karsinom veya epidermoid karsinom, balık sırtı gibi düz yassı hücrelerde meydana gelen kanser tipidir. Skuamöz hücreler akciğer bronşiyollerin duvarlarına yakın bölgede meydana gelir.
Bronkoalveoler karsinom akciğerlerin hava keseciklerinin yanında gelişen, adenokarsinomun ender gelişen türüdür
Büyük hücreli kanser, geniş hücreli karsinom, mikroskop altında incelendiğinde yuvarlak ve büyük hücreler görülür. Hızlı ilerleyen KHAK kanserinden daha hızlı yayılırlar saptanması ve tedavisi zordur.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri evreleme
Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri TNM sistemi kanser evrelerini daha kolay şekilde anlamaya ve evrelemeye yardımcı olur. I ile IV, aralıklarında evreleme rakamları çıkar.
- I. evre, tümörün sadece bir akciğerde bulunduğu başlangıç evresidir.
- II. evre, kanserin tümörün meydana geldiği akciğerin çevre lenf bezlerine yayıldığını gösteren evredir.
- IIIa. evre, kanserin ortaya çıktığı akciğer ile aynı taraftaki nefes borusu, göğüs duvarı ve diyaframın etrafındaki lenf bezlerine yayıldığı anlamındadır.
- IIIb. evre, kanserin diğer akciğerdeki veya boyun çevresindeki lenf bezlerine yayıldığı evreyi gösterir.
- IV. evre, kanserin diğer akciğere, organlara, dokulara ve lenf bezlerine yayıldığını göstere evredir.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri tedavisi
Kanserin tipi, evresi, kişinin yaşı genel sağlık durumu tedavi yönteminde belirleyici olur.
Kanser hastalıkları için tek bir tedavi şekli yoktur, ameliyat, kemoterapi, ışın tedavisi ve immünterapi tedavileri mevcuttur.
Hastalar bazen tek bir tedavi bazen de çoklu tedavi alabilirler örneğin kemoterapi ve immünterapi.
Ayrıca palyatif tedavi yöntemleri ile hastayı ve hasta yakınlarını rahatlatmak hedeflenir.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri ameliyatı
Metastaz yapmamış akciğer kanseri I. veya II. evre kanserindir. Akciğer ve yanındaki lenf bezlerinden tümörün cerrahi müdahale ile temizlenmesidir.
I. veya II. KHDAK iyileşmesi tamamen mümkündür, tümörün çevresindeki doku marjı cerrah tarafından çıkarılır ve kontrol edilir.
Çevre dokularda kanser tümörüne rastlanırsa pozitif marj, tümör görülmez ise negatif marj olarak kabul edilebilir.
Akciğer kanser ameliyatları palyatif amaçlı yani bronşlardaki tıkanıklığı veya solunumu rahatlatmak içinde yapılabilir fakat kanseri tamamen yok etmez.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri radyoterapi
Akciğer kanseri ışın tedavisi tümörleri yok etmek veya küçültmek amaçlı yapılır. Işın tedavisi kanser moleküllerini öldürür.
Akciğer ışın tedavisi ameliyat sonrası kalan kanserli hücreleri veya metastaz yapmış kanser hücrelerini öldürmek için ana tedavidir.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri kemoterapi
Akciğer kemoterapi tedavileri DNA bileşiklerine zarar vererek kanserli hücre bölünmelerini etkiler.
Kemoterapi kimyasalları hızlı çoğalan bütün hücreleri hedefler, bu hücreler sadece kanser hücreleri değildir.
Protein hücre yapılarını hedef aldığı için saçlar ve vücut kıllarıda dökülür ve immün sistem düşer.
Bu esnada vücut enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir. Kemoterapi bütün vücudu dolaşan ve metastaz olan tümörleri yok eden bir tedavi yöntemidir.
Kemoterapi belli aralıklarda kürler halinde yapılır ve doz aralıklarında vücut kendini iyileştirecek zaman bulur.
Küçük hücreli akciğer kanserinde immünoterapi
Akciğer kanseri immünoterapi tedavi yöntemi bağışıklık sistemi hücrelerinin kanserli tümörlere karşı eğitilmesidir.
Bu tedavi kişiye özel yapılır immün sistem hücrelerinden T hücreleri kanser tümörleri ile savaşır.
Akciğer kanseri belirtileri kısaca
I. veya II. evre
- Geçmeyen inatcı öksürük
- Göğüste, omuzda veya sırttağrıları
- Hırıltılı veya zorlu nefes alıp verme
- Üst solunum yolları tıkanıklığı
- Yutma zorluğu ve ses kısıklığı
- Kronik bronşit veya zatürre
- Öksürükten kan veya balgam gelmesi
ileri evrelerde
- Ateş, halsizlik ve çabuk yorulma
- Açıklanmayan kilo kaybı
- Eklemlerde veya kemiklerde ağrılar
- Bilinç ve hafıza problemleri
- Boyun ve lenf dokularında şişlik
- Yüz çehresinde şişlik
- Kanama veya pıhtılaşma