Laktik Asidoz Nedir Belirtileri Nedenleri Tedavisi
Laktik asidoz kandaki laksik asit yüksekliğinden kaynaklanan fizyolojik bir hastalıktır. Bu durumda kanın pH’ı daha asidik hale gelmektedir.
Laktik Asidoz Nedir?
Laktik asidoz vücudun çok fazla laktik asit üretip vücutta yeterince hızlı sindirilmediği durumda ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalık bazen acil tıbbi bakım gerektirebilir. Laktk asidoz tedavi edilmediğinde çok ciddi ve hayati tehlikeye sokan komplikasyonlara sebep olabilir.
Laktik Asidoz Belirtileri Nelerdir?
Vücutta laktik asit seviyesi yükseldiğinde kalp gücü ve kaslar zor çalışmaya başlar. Bu durumda kalp çok hızlı atar, kaslar hasar görmeye başlar ve kaslarda yanma hissi görülür. Diğer laktik asidoz belirtileri şunlardır:
- Yorgunluk veya aşırı halsizlik
- Kas krampları veya ağrı
- Vücutta halsizlik
- İshal
- Baş ağrısı
- İştahsızlık
- Kusma
- Karın ağrısı
- Bulantı
- Vücutta genel bir rahatsızlık hissi
- Uyuşukluk
- Nefes almada zorlanma
- Tansiyon düşüklüğü
- Kalp atışlarında düzensizlik
Laktik Asidoz Neden Olur?
Laktik asidoz yaygın nedenleri şunlardır:
- Ciddi travma
- İleri derece kalp yetmezliği
- Böbrek hastalıkları
- Karaciğer hastalıkları
- Alkolizm
- Yoğun fiziksel egzersiz
- Kardiyojenik şok
- Hipovolemik şok
- Kan zehirlenmesi
- Şeker hastalığı
- HIV tedavisi görmek
Laktik asitoz karbonmonoksit zehirlenmesi, kolera, sıtma ve boğulma dahil birçok geniş çapta hastalık sebepli meydana gelebilir. Bu hastalıklardan bazıları ise şunlardır:
- Kalp hastalıkları: Kalp durması ve konjestif kalp yetmezliği gibi durumlar vücuttaki kan ve oksijen akışını azaltabilir ki bu yüzden vücutta laktik seviyesini yükselttiğinden laktik asitoz hastalığına sebep olabilir.
- Mitokondriyal ensefalomiyopati, glikojen depo hastalığı, fruktoz 1,6-difosfataz eksikliği, piruvat dehidrojenaz eksikliği gibi genetik bozukluklar
- Böbrek hastalıkları
- Diyabetik nefropati
- Oksijen alımında azalma gibi akciğer hastalıkları
- Fenformin, metformin gibi ilaçların kullanımı
- Kan zehirlenmesi: Her türlü ciddi virüs ve bakteriyel enfeksiyon kan zehirlenmesine sebep olabilir. Kan zehirlenmesi yaşayan kişilerin vücutların oksijen dolaşımında olan azlıktan dolayı laktik asit seviyelerinde yükselme meydana gelir.
- HIV: Nükleosid ters transkriptaz inhibitörleri gibi HIV ilaçları vücuttaki laktik asit seviyesini yükseltebilir. Bu da karaciğere zarar verebilir ki bu da vücutta laktat işlenmesini zorlaştırır.
- Kanser: Kanser hücreleri vücutta laktik asit üretebilir. Laktik asit birikimi vücutta kilo vermesine sebep olur ve hastalığa sebep olabilir.
- Kısa bağırsak sendromu: Nadirde olsa laktik asitoz hastalığı (yani laktik asit birikimi) kısa bağırsakta meydana gelen aşırı bakteriyel büyümeden kaynaklanır. Gastrit bypass ameliyatı geçiren kişilerde de laksitk asidoz hastalığı meydana gelebilir.
- Kronik alkolizm: Uzun süre aşırı alkol tüketimi laktik asidoz ve alkolik ketoasidoza yol açabilir.
- Asetaminofen kullanımı: Asetaminofen’in (Tylenol) düzenli ve sık kullanımı, doğru dozajda alındığında bile laktik asidoza neden olabilir. Bunun nedeni kanda pirolutamik asit birikmesine neden olmasıdır.
- Aşırı egzersiz yapmak veya fiziksel aktivite: Vücuttaki laktik asit birikimi yoğun egzersizden kaynaklanabilir.
- Diğer nedenler arasında hipoksi, kanama, karaciğer hastalığı, şok, sepsis, non-hodgkin ve Burkitt lenfoma bulunur. Bazı insanlarda kanama, etanol toksisitesi, şok, diyabetik ketoasidoz, kan zehirlenmesi (sepsis) de buna yol açabilir. Laklik asitoz vücuttaki B1 vitamini (tiamin) eksikliği nedeniyle bile oluşabilir.
- Tip 2 diyabetli kişiler için metformin hidroklorür ilacı verilmektedir. Glucophage olarak adlandırılan bu ilaç kandaki şeker seviyesini kontrol altına almak için oral olarak kullanılır. Gıda ve İlaç İdaresi’ne (FDA) göre, bu ilacı reçete edilen her 100.000 kişiden 3’ü bir yıllık bir süre içinde laktik asidoz gelişme riski altındadır.
Laktik Asidoz Nasıl Teşhis Edilir?
Laktik asidoz aç karnına olarak alınan kan tahlili ile teşhis edilir. Doktor bu tahlil için hastanın tahlil öncesinde hastanın 8 ila 10 saat öncesinde bir şey yememesini ve içmemesini söyler. Ayrıca bu zaman dilimi içerisinde hasta vücutta laktik asit seviyesini yükseltmekten kaçınmalıdır.
Laktik Asidoz Nasıl Tedavi Edilir?
Laktik asidoz hastalığını teşhis etmek için ilk yapılması gereken şey altta yatan asıl sebebi tedavi etmektir. Bu yüzden de tedavi yöntemleri değişiklik göstermektedir:
Doktor laktik asidozun altta yatan nedenini bulmaya çalışırken kesin nedeni hemen bulamazsa, oksijen iletimi ve dolaşımını desteklemek için tedavi uygulanır.
Tedavi yöntemleri arasında şunlar vardır:
- Kan dolaşımını teşvik etmek için intravenöz sıvı
- Yüz maskesi olarak veya başka bir şekilde oksijen verilmesi
- Akciğerlere oksijen vermek için pozitif basınçlı ventilasyon
- Vitamin tedavisi
- Bikarbonat ile hemodiyaliz