Buz Yanığı Nedir Nasıl Geçer?
Hem sıcak hem de soğuk bir insanın cildini yakabilir. Şiddetli soğuğa maruz kalma ciltte hasara neden olursa, buna buz yanığı denir. Buz yanığı halk arasında soğuk ısırması olarak da bilinir.
Buz Yanığı (Soğuk Isırması) Belirtileri Nelerdir?
Cildin kırmızı, beyaz, koyu renge veya gri renge dönmesi
Yanık bölgesinde ağrı görülmesi
Ciltte kabarcıklar meydana gelmesi
Yanık olan yerde uyuşma, karıncalanma yaşama
Yanık bölgesinde kaşıntı görülmesi
Cildin sertleşmesi (balmumu cilt)
Buz Yanığı (Soğuk Isırması) Neden Olur?
Buz yanığına yol açan başlıca durumlar şunlardır; donma sıcaklığı kadar düşük ısıya maruz kalmak, cilde uzun süreli buz uygulama, çok soğuk havada dolaşmaktır. Soğuk ısırması yani buz yanığı buza doğrudan uzun süre temas etmekle yahut uzun süre soğuk olan başka bir cisme maruz kaldığımızda da meydana gelebilir.
Buz yanığının başlıca nedenleri şunlardır:
- Donma derecesindeki ısıya uzun süre maruz kalmak
- Uzun süre şiddetli esen rüzgara maruz kalmak
- Uzun süre havası soğuk olan yüksek bir alanda bulunmak
- Buz torbası gibi soğuk cisimleri uzun süre cilde tutmak
- Islak elbiselerle uzun süre çok soğuk ortamlarda bulunmak
Buz yanıkları İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Soğuk havada veya yüksek hızla esen rüzgarda çok fazla zaman geçirirseniz ve bu şartlar için uygun şekilde giyinmezseniz buz yanığı sorunu yaşayabilirsiniz.
Buz Yanığı (Soğuk Isırması) Nasıl Teşhis Edilir?
Cildinizde buz yanığı olabileceğini düşünüyorsanız, hemen soğuğun kaynağını giderin ve cildinizi yavaş yavaş ısıtmak için gerekli adımları izleyin. Aşağıdakilerden herhangi birini yaşarsanız derhal tıbbi yardım isteyin:
- Cildinizde uyuşma varsa ve ısınırken ciltte yanma hissi veya karıncalanma görülmezse
- Cilt beyaz görünüyorsa ve ısınırken pembemsi bir renk almazsa.
- Cildinize dokunduğunuzda cilt beyaz, soğuk ve sert ise.
Bunlar tedavi gerektiren ciddi doku hasarının belirtileri olabilir. Ayrıca ciltte geniş bir alanda kabarcıklar yani ciltte su toplaması varsa, tıbbi yardıma ihtiyacınız olabilir. Doktorunuz uygun bir tedavi planı belirlemek için etkilenen bölgeyi inceleyecektir.
Buz Yanığı (Soğuk Isırması) Nasıl Tedavi Edilir?
Buz yanığını tedavi etmek için, soğuk ısırmasına neden olan bölgeden uzaklaşın ve cildinizi normal sıcaklığına getirmek için yavaşça ısıtın. Cildinizi ısıtmak için:
Etkilenen bölgeyi 20 dakika boyunca ılık suya batırın. Suyun sıcaklığı ortalama 40˚C civarında olmalı, 42.2˚C’den fazla olmamalıdır.
Gerekirse, her bir ıslatma arasında 20 dakikalık aralar vererek ıslatma işlemini tekrarlayın.
Sıcak su uygulamalarına ek olarak sıcak kompres veya battaniye kullanıp soğuk ısırması olan alanı ısıtabilirsin.
Çok fazla ısı kullanmamaya dikkat edin. Bu, yanığı daha da kötüleştirebilir.
Ciltte kabarcıklar veya açık bir yara meydana geldiyse, alanı temizleyin ve onu kir veya mikroplardan uzak tutmak için bandajlayın . Cildinize yapışmayacak gazlı bez kullanın . Aynı zamanda etkilenen bölgeye yatıştırıcı bir merhem de kullanabilirsiniz.
Ağrıyı gidermek için, reçetesiz satılan bir ağrı kesici kullanabilirsiniz. Cildiniz iyileşmeye başladığında, rahatsızlığı geçirmek için aloe vera veya diğer topikal jeller kullanabilirsiniz.
Cildinizi yukarıda bildirdiğimiz gibi ısıtmaya çalıştıktan sonra cildinizde beyazlık, uyuşma, soğuk veya sert kalan cilt gibi ciddi doku hasarı belirtileri görürseniz tıbbi yardım isteyin. Doktorunuz ilaç yazabilir, hasarlı dokuyu çıkarabilir veya başka tedavi seçenekleri önerebilir.
Ayrıca, yanık rengindeki değişiklikler, irin veya yeşilimsi akıntı veya ateş gibi bir enfeksiyon belirtileri yaşarsanız, doktorunuzla da görüşmelisiniz. Doktorunuz antibiyotik veya diğer tedavileri yazabilir.
Buz Yanığı Sırasında Ciltte Ne Olur?
- Cilt hücrelerinde bulunan su donmaya başlar.
- Cilt içinde donmuş su, cilt hücrelerine zarar veren buz kristalleri meydana getirir
- Soğuk ısırması kan damarlarının daralmasına neden olur ve donma olan bölgeye oksijen gideri azalır.
- Ciltte kan pıhtıları oluşabilir, bu durum da cilde giden kan akışını ve oksijeni daha da kısıtlar.
- Soğuk kanın pıhtılaşmasına neden olan proteinleri etkilerse kanama oluşabilir.
- Kar, soğuk hava veya yüksek hızlı rüzgarlarla uzun süreli temas da buz yanıklarına neden olabilir.
- Buz yanığı sonucunda, cildinizin hücrelerinde bulunan su donar. Cilt hücrelerinin yapısına zarar verebilecek keskin buz kristalleri oluşturur. Cildinize yakın kan damarları da daralmaya başlar. Bu durum da etkilenen bölgelere kan akışını azaltır ve daha fazla hasara neden olur.