Plevral Effüzyon (Akciğerde Su Toplanması) Nedir?
Akciğerde su birikmesi olarak da adlandırılan plevral effüzyon, akciğerler ve göğüs duvarı arasındaki boşlukta aşırı sıvı birikmesidir. Tedavi genelde 3-6 hafta sürer.
Plevral Effüzyon Belirtileri
Kişi ilk kez plevral effüzyon yaşadığında, herhangi bir belirti yaşamayabilir. Bununla birlikte, akciğerindeki sıvı miktarı 500 mL’ye yükselirse, nefes darlığı, göğüs hareketlerinde azalma ve daha sessiz solunum gibi belirtiler fark edilebilir hale gelebilir. Bazı insanlar plevral efgüzyon belirtileri göstermezler. Bu insanlar genellikle akciğer röntgenleri veya başka bir nedenden dolayı yapılan fizik muayenelerden geçtiklerinde bu hastalığa sahip olduklarını öğrenirler.
Plevral effüzyonun yaygın belirtileri şunlardır:
- Göğüs ağrısı, genellikle öksürük veya derin nefesler
- Kuru öksürük
- Ateş
- Yatar pozisyonda nefes alma zorluğu
- Nefes darlığı
- Derin nefes almakta zorluk
- Sürekli hıçkırıklar
- Fiziksel aktivitelerle ilgili zorluk
Plevral Effüzyonun Nedenleri Nelerdir?
Plevral effüzyonun birçok nedeni vardır. Başlıcaları şunlardır:
- Konjestif kalp yetmezliği: Konjestif kalp yetmezliği, kalbin vücudun dokularına yeterince kan ve oksijen pompalayamadığı bir durumdur.
- Böbrek yetmezliği: Böbrek yetmezliği, böbreklerin kandan yeterli miktarda kanı filtre etme yeteneğini kaybettiğinde ortaya çıkan bir durumdur.
- Pnömoni gibi enfeksiyonlar
- Malignite: Malignite, yakın dokuları istila edip yok edebilen ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilen (metastaz) malign (kanserli) bir tümördür.
- Pulmoner embolizm: Pulmoner embolizm, akciğerlerde meydana gelen bir kan pıhtısıdır. Kan akışını kısıtlaması, kandaki oksijen seviyelerini azaltması ve diğer organları da etkilemesi nedeniyle akciğerin bir kısmına zarar verebilir.
- Hipoalbüminemi: Hipoalbüminemi, kan dolaşımında yeterli miktarda protein albümine sahip olunmadığında ortaya çıkar. Albumin, kanın plazmasıda önemli role sahip karaciğerde bulunan bir proteindir. Kişinin yaşına bağlı olarak, vücutta desilitre başına 3.5 ila 5.9 gram albumin olması gereklidir. Yeterli albümin olmazsa, vücut sıvının kan damarlarından sızmasını engelleyemez.
- Siroz: Siroz, uzun süreli (kronik) karaciğer hastalığının neden olduğu karaciğer hasarının sonucudur. ABD’de kronik karaciğer hastalığının yaygın nedenleri şunlardır: Hepatit B veya hepatit C enfeksiyonu, alkol kullanımı ve karaciğerde yağ birikmesi.
- Travma: Travma, dış kuvvetin neden olduğu ani fiziksel yaralanmadır.
- Pnömoni ve tüberküloz gibi bakteriyel enfeksiyonlar
- Sistemik lupus eritematoz ve romatoid artrit gibi otoimmün bozukluklar
- Lenfoma gibi akciğer kanseri
- Sarkoidoz, asbestoz, lenfanjioleiomyomatozis ve mezotelyoma gibi diğer akciğer hastalıkları
- İltihabi bağırsak hastalığı
- Kalıtsak akdeniz ateşi (sıklıkla karında veya akciğerde ateş ve şişmeye neden olan kalıtsal bir durum)
- Mantar veya parazit enfeksiyonu
- Kalp ameliyatı (özellikle koroner arter baypas)
- Böbrek yetmezliği
- Karaciğer hastalığı
- Kanda protein düşüklüğü
- Büyük bir kan damarının tıkanması
- Kanser
- Göğüs yaralanması
Plevral Effüzyon Teşhisi
Plevral effüzyonu teşhis etmek için doktorunuz göğsünüzü inceleyecek ve aşağıdaki gibi testler yapacaktır:
- Kan testleri
- Röntgen
- Ultrason taraması
- Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması
- Akciğerlerden ince bir iğne ile alınan bir sıvı alınıp test edilmesi gerekebilir
- Bazı durumlarda, doktorunuz torakoskopi (ince bir tüpün göğse yerleştirilen özel bir kamera ile pleura ve akciğerleri inceleyen bir cerrahi uygulama) önerebilir.
Plevral Effüzyon Komplikasyonları
Plevral effüzyon ile ilişkili olası komplikasyonlar:
- Akciğer yaralanması,
- Torasentez komplikasyonu olarak pnömotoraks (akciğerin çökmesi)
- Ampiyem (plevral boşluk içindeki irin topluluğu)
- Bazen ölümle sonuçlanan sepsis (kan enfeksiyonu)
Plevral Effüzyon Tedavisi
Uygulanacak tedavi plevral effüzyonun nedenine ve şiddetine bağlıdır. Altta yatan neden başarılı bir şekilde tedavi edilebilirse, o zaman plevral effüzyonun kaybolma ihtimali yükselir. Altta yatan neden tedavi edilemezse ya da sadece kısmen tedavi edilebilirse, temizlenirse bile effüzyon yeniden oluşabilir.
Göğüs Drenajı Değil: Göğüsten Sıvı Boşaltımı
Göğüsten sıvı boşaltma işleminde, plevral boşluğa bir iğne veya tüp yerleştirilerek sıvının vücuttan dışarı alınması sağlanır. Bu işlem genel anestezi gerektirmez.
Çoğu insanın uyuşukluktan sonra hissetme eğiliminde olduğu kesimin ağrısını dindirmek için lokal anestezi verilir.
Eğer sıvı, plevral boşlukta toplanmaya devam ederse göğüsten sıvı boşaltma işleminin bir kereden fazla yapılması gerekebilir.
Göğüsten sıvı boşaltma durumunda ciddi komplikasyon riski vardır. Bu komplikasyonlar arasında enfeksiyon, kanama veya akciğer sönmesi sayılabilir. Sıvı çok hızlı çekilirse, sıvıların akciğerlere sızması da olasıdır.