Kolanjit Nedir ?
Kolanjit; karaciğerdeki safrayı safra kesesi ve bağırsağa taşıyan tüp olan safra kanalında meydana gelen bir tür enfeksiyondur. Safta; besinlerin sindirilmesine yardımcı olan ve karaciğer tarafından üretilen bir tür sıvıdır. Kolanjit hastalığı çoğunlukla bakteri sebepli olarak ortaya çıkar. Kolanjit, safra kanalının safrataşı veyahut tümör tarafından tıkanması ile meydana gelir. Bu duruma sebep olan enfeksiyon, karaciğere yayılabilir. Kolanjite yakalanma risk faktörleri arasında; geçmişte safra taşı olması, sklerozan kolanjit, HIV, ortak safra kanalının daralması ve nadiren bir solucan veya parazit enfeksiyonu yakalayabileceğiniz ülkelere seyahat etmek yer alır.
Kolanjit Belirtileri
Belirtiler şunlar olabilir:
- Karın sağ üst veya üst orta kısmında ağrı. Ayrıca bu ağrı; sağ omuz bıçağının arkasında veya altında hissedilebilir. Acı verebilir ve keskin, kramp benzeri veya donuk şekilde hissedilebilir.
- Karın üst sağ çeyreğinde ağrı
- Ateş ve titreme
- İdrar renginde koyulaşma ve kil renkli dışkı
- Mide bulantısı ve kusma
- Cildin sararması (sarılık)
- Yorgunluk
- Kaşıntı
- Titreme
- Gece terlemeleri
- Karaciğer büyümesi
- Dalak büyümesi
- Kilo kaybı
- İdrarda koyulaşma
- Kil renkli dış
- Mide bulantısı
- Kusma
Kolanjit Sebepleri Nelerdir?
Kolanjit; safra kanalı sisteminde meydana gelen genellikle bakteriyel enfeksiyon kaynaklı bir tür iltihaptır. Safra kanalı sistemi safra kesesini karaciğerden ve safra kesesinden duodenum adı verilen ince bağırsağa taşıyan drenaj sistemidir. Enfeksiyon aniden ortaya çıkabilir veya kronik olabilir. Safra kanalı sisteminde enfeksiyonu tetikleyebilecek çeşitli durumlar vardır. Kolanjitin birincil nedeni, safra kanalı sisteminde bir yerdeki tıkanıklıktır. Tıkanıklık; bir taş, tümör, kan pıhtıları, cerrahi bir işlemden sonra meydana gelebilecek bir daralma, pankreasın şişmesi veya parazit istilası sebepli oluşabilmektedir. Diğer nedenler arasında ince bağırsaktan bakterinin geri akışı, bir kan enfeksiyonu (bakteriemi) veya bir endoskopik inceleme gibi teşhis uygulaması bulunmaktadır. Enfeksiyon safra kanalı sisteminde birikme baskısına neden olur.
Kolanjit Riskindekiler Kimlerdir?
Kolanjit; erkeklerden çok kadınlarda görünmektedir ve 55 yaş altında yaşanmaktadır. Önceden safra taşı problemi olan kişilerde risk daha çoktur.
Kolanjit Nasıl Teşhis Edilir?
Kolanjit ile oluşan ağrı genellikle safrataşı ağrısına benzemektedir. Tam bir tıbbi geçmişe ve fizik muayenesine ek olarak, kolanjit için teşhis yöntemleri şunlardır:
Tam kan testi (CBC): Bu test, bir enfeksiyonla yükselebilen beyaz kan hücrelerinin seviyesini ölçer.
Karaciğer fonksiyon testi: Karaciğerin düzgün çalışıp çalışmadığını belirleyen bir grup özel kan testidir.
Kan kültürü: Kan enfeksiyonu olup olmadığını belirlemek yapılan bir testtir.
Kolanjiografi: Safra yollarının biçim ve verilerininin incelenmesidir. Radyolojik olarak görüntü verilebilir bir halde (kontrast madde) doğrudan safra yollarına verilmektedir.
Perkütan transhepatik kolanjiografi (PTC): Deriden karaciğere (iğne yardımıyla)safra kanalı yapılarının X-ışını ile görülebildiği uygulamadır.
Endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP): Doktorun karaciğer, safra kesesi, safra yolları ve pankreastaki sorunları teşhis ve tedavi etmesini sağlayan bir uygulamadır.
Kolanjit Tedavisi
Kolanjit teşhisi konulduğunda, doktorunuz bu problemin tedavisi için farklı tedavi seçenekleri uygulayacaktır.
Sıvı ve Antibiyotikler
Hastanın birkaç gün hastaneye yatırılması gerekebilir ve bu süre boyunca damar yoluyla IV hattına sıvı verilir. Bakteriyel bir enfeksiyonla savaşmak için ağrı kesici ilaçların yanı sıra antibiyotik verilebilir. Hastayı tedavi etmek için kullanılan antibiyotikler şunları içerebilir:
Aminoglikozitler ve penisilinler bir arada kullanımı
Siprofloksasin: Bu ilacın bakteriyel enfeksiyondan kaynaklanan çoğu kolanjit vakasının tedavisinde oldukça etkili olduğu görülmüştür.
Anaerobik patojen tedavisinde, özellikle çok hasta olan veya anaerobik enfeksiyon riski taşıyan hastalarda tedaviye yardımcı olmak için metronidazol eklenebilir.
Tansiyon İlaçları
Tansiyonu yükseltmek için kullanılan ilaçlar, düşük tansiyon vakalarına karşı yardımcı olmak için kullanılabilir. Bu ilaçlar arasında vazopresörler sayılabilir.
Endoskopi
Hasta antibiyotik tedavisine rağmen iyileşme göstermiyorsa endoskopi yöntemi kullanılabilir. Bu tedavi seçeneğinin amacı nedensel biliyer tıkanıklığın veya altta yatan safra yolunun tıkanmasına yardımcı olmaktır.
Ameliyat
Hasta, antibiyotik kullanımı ve ERCP gibi noninvaziv prosedürler gibi diğer geleneksel tedavi yöntemlerine cevap vermiyorsa, ameliyat yöntemi tercih edilebilir.