Mide Ve Bağırsak Delinmesi Nedir
Mide patlaması, bağırsak delinmesi ,gastrik perforasyon ve peptik ülser olarak da bilinen mide delinmesi mide duvarında, kalın bağırsakta, ince bağırsakta, safra duvarında, rektumda veya yemek borusunda herhangi bir nedenden dolayı delik açılmasına denir. Mide delinmesi apandisit ve kalın bağırsak fıtığı da dahil olmak üzere çeşitli hastalıklardan dolayı meydana gelebilir. Ayrıca bıçak yarası veya kurşun yarası gibi travmatik vakalar da mide delinmesine neden olabilir. Mide delinmesi sonucunda kan ve yemekler mide boşluğuna sızıp şiddetli iltihaba yol açabileceğinden mide delinmesi çok tehlikeli ve hemen tıbbi yardım gerektiren bir durumdur. Mide ile beraber safra kesesinde de bir delik oluşabilir. Gastrointestinal sisteminizde, midenizde veya safra kesesinde bir delik varsa bu durum peritonite neden olabilir. Peritonit karın zarının iltihaplanması neticesinde oluşan bir hastalıktır.
Mide Ve Bağırsak Delinmesi Neden Olur?
Mide ve bağırsak delinmesini tetikleyen durumlar ve sağlık sorunları şunlardır;
- Aspirin gibi ilaçların yüksek dozlarda ve düzenli alınması
- Helicobacter pylori enfeksiyonunun neden olduğu bakteriyel enfeksiyon
- Apandisit. Apandisit, vücuttaki apandis organın iltihaplanmasına denir. Apandisit mide delinmesine yol açabilir. Apandisite bağlı mide delinmesine genellikle yaşlılarda rastlanır.
- Bağırsağın şeklinin doğuştan anormal olması
- Kalın bağırsak fıtığı
- Mide ülseri
- Çeşitli kanser türleri de mide delinmesini tetikleyebilir
- Antienflamatuar ilaçların yoğun şekilde kullanılması
- Safra kesesi iltihabı
- Karın veya karın organlarını içeren herhangi bir ameliyat
- Dışkı veya sindirilmemiş yiyeceklerin mideye kaçması
- Sigara içme alışkanlığı
- Kolon kanseri
- Kemik parçası, balık kılçığı gibi yenilmemesi gereken yabancı cisimlerin yutulması
- Bağırsak tıkanıklığı
- Kemoterapi ilaçlarının yan etkisi olarak
- Peptik ülser (Yemek borusunun, midenin ya da oniki parmak bağırsağının iç yüzeyinde aşınma, delik ve yara oluşumu)
- Alkol kullanımı
- Gastrointestinal sistemi etkileyen bazı enfeksiyonlar
- Karın yaralanması veya karna darbe alınması
- Safra kesesinde taş olması
- Gastrointestinal sistem kanseri
- Meckel divertikülü iltihaplı
- Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi enflamatuar bağırsak hastalıkları,
Not: Halk arasında çok fazla kola içmenin mideyi deleceğine dair yaygın bir kanı vardır. Kola mide asidindeki dengeyi bozup mide delinmesini tetikleyebilir. Ancak bu durum bilimsel olarak ispatlanmamıştır.
Mide Ve Bağırsak Delinmesi Belirtileri
- Şiddetli mide ağrısı
- Göbek ve mide kemiği arasında yanma hissi
- Mide bulantısı
- Kusma
- Yüksek ateş ve titreme
- Titreme
- Karın bölgesinin çok gergin olması
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Dışkıdan kan gelmesi
- İstemsiz, açıklanamayan kilo kaybı
- Enfeksiyon tüm vücuda yayılırken ortaya çıkabilecek ölümcül bir durum olan sepsis (kan zehirlenmesi)
- Mide delinmesi ile beraber mide ve karnınız çok hassaslaşır. Birisi bölgeye dokunduğunda veya hasta hareket ettiğinde ağrı daha da şiddetlenir. Yatıp dinlenmek ağrıyı bir nebze olsun rahatlatır.
- Mide delinmesi peritonite yani karın zarının iltihaplanmasına neden olabildiğinden, peritonite belirtileri de yaşayabilirsiniz, işte o belirtiler;
- Nefes darlığı
- Daha az idrara, büyük tuvalete çıkma, daha az gaz çıkarma
- Kalp atışında hızlanma
- Baş dönmesi
- Halsizlik, yorgunluk
Mide Ve Bağırsak Delinmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Mide bağırsak delinmesini teşhis etmek için çeşitli yöntemler vardır;
- Mideye endoskopi yapılması. Endoskopi midenin kamera ile izlenmesi yöntemidir.
- Biyopsi (Mideden doku örneği alınması)
- C14 nefes testi
- Baryum sülfat testi
- Tam kan sayımı, iltihap durumunda artan beyaz kan hücresi sayısını gösterir
- Göğüs ve / veya karın grafisi
- Karın CT taraması
Mide Ve Bağırsak Delinmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Mide bağırsak delinmesi teşhisi konulduktan sonra, vakit kaybetmeden hasta operasyona yani ameliyata alınır. Operasyondan önce hastanın durumu stabilize edilir. Sıvı kaybı mevcut ise bu karşılanmalı ve geniş spektrumlu antibiyotik kullanımı başlamalıdır. Ameliyat esnasında midede delik olan bölge dikişle kapatılır ardından, karın boşluğu bol miktarda steril izotonik mayi ile yıkanır (peritoneal lavaj). Ameliyat konusunda çok farklı yöntemler mevcut olsa da asıl amaç midede delik olan yerin kapatılmasa, varsa ülseri çıkartılmasıdır. Bazı durumlarda, etkilenen bağırsağın bir kısmını çıkarmak gerekebilir. Bağırsağın bir kısmının çıkarılması gerekiyorsa, uygun drenajı sağlamak için geçici olarak bir kolostomi yapılacaktır. Kolostomi, bağırsağın bir ucunun karın duvarına açıldığı bir işlemdir.
Nadir görülen bir durum olarak mide ve bağırsak delinmesi kendi kendine kapanıp ameliyat gerekmeyebilir, yalnızca antibiyotik ile tedavi gerçekleştirilebilir.
Her ameliyatta olduğu gibi mide ameliyatında da komplikasyon yaşama riski vardır. Enfeksiyon ve kanama bu ameliyatta ortaya çıkabilecek bir komplikasyondur. Enfeksiyonlar karın içinde (abdominal apse veya peritonit) veya tüm vücutta olabilir. Vücuttaki enfeksiyon sepsis olarak adlandırılır. Sepsis çok ciddi olabilir ve ölümle sonuçlanabilir. Mide delinmesi ameliyatı çoğu zaman başarılı geçecektir. Bununla birlikte, ameliyatın sonucu midedeki deliğin ne kadar büyük olduğuna ve tedaviden önce ne kadar süredir bu sorunu yaşadığınıza göre değişecektir. Başka hastalıklarınızın varlığı da ameliyat sonucunu etkileyebilir.
Ameliyattan sonra nekahat yani iyileşme döneminde bir süre ağız yoluyla yiyip içmeniz yasaktır. Buna bağırsakların dinlendirilmesi denir ve bağırsakların, midenin düzgün şekilde iyileşmesi için yapılır. Doktorlar karnınızın içeriğini belirli bir süre boşaltmak için nazogastrik bir tüp yerleştireceklerdir. Hastanede iseniz, intravenöz antibiyotik ve tüp yoluyla beslenme birkaç gün sürebilir. Normal yiyip içme şeklinize dönmek için sabırsız olabilirsiniz ancak mide ve bağırsağınızın düzgün bir şekilde iyileşmesi için kendinize zaman vermeniz ve doktorunuzun bildirdiklerine uymanız önemlidir.
Mide kanaması ani olarak da meydana gelebilir. Aniden şiddetli karın ağrısı, kusma, mide bulantısı, yüksek ateş ve dışkıda kan gibi bulgular yaşıyorsanız 112 acili arayıp yardım talep edebilirsiniz.