C Peptit Ne Demek?
C-peptit insülin hormonu üretildiğinde ve vücuda salgılandığında ortaya çıkan bir maddedir. İnsülin C peptit testi, bu maddenin kandaki miktarını ölçer.
İnsülin kandaki şeker düzeyini azaltmakla görevli hormondur.
İnsülin beta hücreleri olarak adlandırılan özelleştirilmiş hücreler tarafından üretilir. Yemek yediğimizde, vücutlarımız besinleri glükoza ve diğer besin maddelerine dönüştürür. Buna karşılık pankreas hücrelerin kandan glükozi emmesine izin veren insülin üretir.
C peptit insülin üretildiğinde ortaya çıkan ikincil maddedir. Kandaki C peptit miktarını ölçmek ne kadar insülin üretildiğini gösterir. Genellikle yüksek C peptit üretimi yüksek insülin üretimini gösterir. C peptit testi kanınızdaki ve idrarınızdaki C peptit düzeyini ölçer.
Normal C peptit düzeyi nedir?
Genellikle C peptit için kan dolaşımındaki normal sonuçlar her mililitre için 0.5 ila 2.0 nanogramdır(ng/mL).
Ancak sonuçlar laboratuvara göre çeşitlilik gösterebilir. Doktorunuz sonuçlar ve ne anlama geldikleriyle ilgili daha fazla bilgi sağlayacaktır.
C Peptit Testi Neden Yapılır?
C peptit testi vücudunuzda ne kadar insülin üretildiğini öğrenmek için uygulanan kan testidir. Bu insülin direnciniz olup olmadığını ya da tip 1 ya da tip 2 diyabetinizin olup olmadığına karar verilmesiyle ilgili yardımcı olacaktır. C peptit testi şu durumlar için yapılır;
- Tip 1 ya da tip 2 diyabetinizin bulunup bulunmadığını öğrenmek
- Tip 1’e sahip olduğunuzda doktorunuz pankreasınızın ne kadar insülin ürettiğini bilmeye ihtiyaç duyar
- Tip 2 diyabete sahip olduğunuzda kendi kendinize ne kadar insülin ürettiğinizi ölçmeye ihtiyaç duyar
- Neden düşük kan şekerine sahip olduğunuzu bulmak
- İnsulin salgılayan pankreastaki tümörü saptamak
- İnsulin direncinizin olup olmadığını araştırmak
- Düşük kan şekeri seviyesinin sebebini öğrenmek
- Pankreastaki tümörün temizlenmesinin ardından insülin üretimini görüntülemek
Kan şekeri düşüklüğüne sahipseniz de C peptit testi yaptırmanız gerekebilir. Belirtileri şunlardır:
- Terleme
- Hızlı ya da düzensiz kalp atışı
- Anormal açlık
- Bulanık görme
- Sersemlik
- Bayılma
Hangi sağlık durumları yüksek C peptit seviyesine sebep olabilir?
Eğer C peptit düzeyiniz normalden fazlaysa, bu vücudunuzun çok fazla insülin ürettiği anlamına gelebilir.
Yüksek C peptit seviyesi sebepleri:
- İnsülinom olarak bilinen tümörler
- İnsülin direnci
- Böbrek hastalığı
- Cushing sendromu, endokrin hastalığı
- Sülfonilüre olarak bilinen diyabet sınıfı ilaçlar da C peptit düzeyinizi arttırabilir.
Sülfonilüre örnekleri şunlardır:
- glimepirid (Amaryl)
- glipizid (Glucotrol, Glucotrol XL)
- gliburid (Glynase, Micronase)
- tolbutamide
Hangi sağlık durumları düşük C peptit seviyesine sebep olabilir?
Eğer C peptit düzeyiniz normalden düşükse, bu vücudunuzun yeteri kadar insülin üretmediği anlamına gelir.
Düşük C peptit seviyesi sebepleri:
- Tip 1 ve tip 2 diyabet (tip 1 diyabeti olan kişiler tip 2 diyabeti olan kişilerden daha düşük C peptit düzeyine sahiptir.)
- Pankreas işlev bozukluğu
- Uzun süre oruç tutmak insülin düzeyinizi etkiler.
C Peptit Yüksekliği Ve Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?
C peptit yüksekliği veya düşüklüğü için Dahiliye doktoruna gidilir. Doktor öncelikle bu durumun nedenini tespit edip gerekli tedaviyi uygular.
C peptit testine nasıl hazırlanılır?
- C peptit testi için gereken hazırlık kişinin yaşına ve testi yaptırma sebebine bağlıdır.
- Bazı örneklerde, testten 12 saat önce yemek yememeniz gerekir. Yalnızca su içebilirsiniz.
- Testi yapan kişiye kullandığınız tüm ilaçlardan, bitkilerden, vitaminlerden ve takviyelerden bahsedin. Buna herhangi yasa dışı ilaç kullanımı ve reçetesiz ilaçlar da dahildir.
Bu test ile birlikte hangi testleri yaptırmalıyım?
Doktorunuz şunları da talep edebilir:
Kan şekeri testi. Bu kanınızdaki şeker miktarını ölçer.
Glükagon testi. Bu pankreas tarafından salgılanan başka bir hormon seviyesini ölçer. Glükagon kan şekerini arttırabilir.
A1c test. Bu glikosile hemoglobin kan testi olarak da bilinir. Son 3 ayda kanınızdaki kan şekeri seviyesinin ölçümüdür. Diyabetinizin nasıl kontrol altına alınacağını gösterir.
İnsulin analizi. Bu doğrudan insülin seviyenizi ölçen bir testtir.