Dalak Nedir, Ne İşe Yarar?
Dalak vücudumuzda karnımızın sol tarafında, mide ile diyafram arasında yer alan süngerimsi yapıdaki organa verilen isimdir. Dalağın büyüklüğü, boyutu, bir yumruk büyüklüğü kadardır. Dalağın ameliyatla alınması herhangi soruna yol açmaz yani dalak olmadan da sağlıklı bir şekilde yaşamımızı sürdürebiliriz.
Dalak Nedir?
Dalak üst karın boşluğunun solunda, midenin arkasında ve sol böbreğin yakınında yer alır. Kaburga kemiği ile çevrili olduğundan dalağı göremezsiniz ya da hissedemezsiniz. Dalağın boyutu insan yumruğu büyüklüğündedir. Dalak enfeksiyonlarla savaşan lenf sisteminin önemli bir parçasıdır. Aynı zamanda mide sıvımızı dengede tutar. Dalağın önemli işlevlerinden biri de vücuttaki kan miktarını düzenlemesi ve yaşlı, hasarlı hücreleri yok etmesi, ortadan kaldırmasıdır.
Dalak neredeyse tüm omurgalılarda bulunan bağışıklık sisteminin önemli bölümlerinden biri olan bir organdır. Dalak sindirime yardım etmekten yaşlı kan hücrelerini parçalayıp dönüştürmeye kadar birçok amaca hizmet eder. Aynı zamanda ciddi bir kan kaybı durumunda kişisel kan deposu görevi görür. Eğer dalak doğru çalışmazsa obezite, kas zayıflığı, kabızlık, şişkinlik ve ishal gibi birçok rahatsızlığa neden olur.
Dalak insan vücudundaki en geniş lenfetik organdır. Birçok hayvanda bu organ mor ya da gri renge sahipken insanlarda kahverengimsi renktedir. Dalak bağışıklık sisteminin işleyişinde önemli rol oynar. Hemorajik şok durumunda taze kan yedeğine sahiptir. Dalak aynı zamanda vücutta demirin dönüştürülmesinde rol oynar. Antikor üretiminden de sorumludur.
Dalak Vücudumuzda Nerede Bulunur?
Dalağın vücudumuzdaki yeri mide ile diyafram arasındadır. Dalak karnın sol tarafında yer alır.
Dalak Ne İşe Yarar?
Yukarıda da bildirdiğimiz gibi dalaksız yaşamakta bir mahzur yoktur, dalak olmadan da gayet sağlıklı yaşanabilir. Buna rağmen dalağın vücutta çok önemli görevleri vardır.
Dalağın görevleri şunlardır;
Kanın Temizlenmesi: Damarlarımızda dolaşan kan bir çok nedenden dolayı kirlenebilir, kanımızda toksin birikimi olabilir. Dalağın önemli bir vazifesi kanın temizlenmesini sağlamaktır. Dalak atardamar aracılığı ile kanı mikroorganizma ve hastalıklardan temizler, korur. Mikroorganizmaları etkisiz hale getirir.
Bağışıklık sistemine destek olan dalak, vücudun mikroplara karşı koymasında rol oynayan hücre üretiminden de sorumludur.Ayrıca mikroorganizmalara karşı koyacak özel maddelerin, yani antikorların yapımında da dalağın vazifeleri vardır.
Kırmızı Hücre Yıkımı: Dalağın bir görevi de yaşam süresini tamamlayan kırmızı hücrelerin yok edilmesini sağlamak ve bu kan hücrelerinde bulunan demiri yeniden kullanılabilir hale getirmektir.
Kanımızda yer alan alyuvarlar yaşlandıkça şekil bozukluğuna uğrar, fonksiyonlarını yerine getiremez hale gelir. Bu tür alyuvarlar dalak tarafından emilerek kanın kirlenmesi engellenir. Yaşlanan alyuvarlar ve şekilleri normalin dışında olanlar, büyük dalak hücreleri tarafından alınır ve parçalanır.
Dalağın en önemli görevi eski kırmızı kan hücrelerini parçalamasıdır. Bu kırmızı kan hücreleri pulpada yapılır. 120 günlük ömürlerini tamamlamak üzere olan hücreler kan akışı yoluyla parçalanır. Kırmızı kan hücresinin önemli elementi olan demir dalak tarafından korunur ve yeni kırmızı kan hücresi oluşumu için kemik iliğine gönderilir.
Alyuvar Üretimi: Bağışıklık sistemimizde, alyuvarlar temel bir elemandır. Birçok çeşit alyuvar çeşidi mevcuttur. Bu alyuvarların bazıları direkt olarak mikropları yutar, bazıları da bu mikropları parçalayarak savunmaya geçer. Alyuvar hücrelerinde bulunan bazı lenfositler dalak tarafından üretilir. Dalak akyuvar yapılması ve düzenlenmesinde önemli rol oynar. Vücudun savunmasında önemli bir rol oynayan akyuvarların oluşmasına katkı sağlar.
Anne Karnındaki Fetüste Kan Üretimi: Dalağın önemli bir görevi de anne karnında bulunan fetustaki alyuvarların yapımında rol oynamaktır. Bebek anne karnındayken dalak kan oluşumundan sorumludur ancak bebek doğduğunda bu fonksiyon kemik iliğine aktarılır. Bu da dalağın işlevine dahil edilebilir.