Diz Burkulması Nedir?
Diz burkulması; dizdeki bir veya daha fazla bağın ani gerilmesi veya yırtılması sonucu oluşan bir durumdur. Bağlar; kemikleri bir tutan dokulardır. Dokular; dizi destekler ve eklem ve kemikleri doğru pozisyonda tutmaya yardımcı olur.
Diz Burkulması Belirtileri
Diz burkulması durumunda ilk belirti dizin hareket yetisinde azalmadır. Diz burkulması durumunda; dizde hafif sertlik oluşur ve hareket ettirme zorlanır. Bir diğer belirti ise burkulan bölgede ağrı ve hassasiyettir.
Ayrıca bazı kişilerde ağrı yürümeye çalıştıkları zaman ortaya çıkar. Burkulma sonrası eklem şişliği ve morarma ilk birkaç saat içinde ortaya çıkabilir. Bunun nedeni, burkulma durumunda bağların diz eklemine doğru kanamasıdır. Diz burkulması diğer belirtileri şunlardır:
- Diz ağrısı
- Diz şişmesi
- Eklem sertliği
Diz Burkulması Sebepleri Nelerdir?
Diz eklemlerinin ani bükülmesi veya döndürülmesi diz burkulmasına sebep olabilir. Bu ani bükülme; koşu, zıplama veya vücutta yönün ani değişmesi ile olabilir. Dizlerin normalden fazla gerildiği aktiviteler dizde burkulmaya sebep olabilir. Futbol, basketbol, beyzbol ve kayak gibi sporlarda diz burkulması riski yüksektir.
Dizdeki burkulmaların sebebi; dizin doğal olmayan hareketler de olabilir. Bazı sporlarda, sporcular ayaklarını diker ve dizine hızla dönerler. Bu; diz burkulmasıyla sonuçlanabilir.
Koşu ve ani durma dizde burkulmaya sebep olabilir. Yönün aniden değişmesi de burkulmaya yol açabilir. Zıplama ve ani yere basma da dizde burkulmaya neden olmaktadır.
Dize direkt alınan darbeler de burkulmaya neden olabilir. Dizin ön, yan veya arka taraflarına gelen darbeler burkulmaya neden olabilir.
Diz burkulmaları genellikle evde ya da işyerinde meydana gelebilecek düşme ve diğer travmalardan sonra da meydana gelebilir. Diz burkulmaları otomobil kazalarından sonra da yaygın olarak görülebilir.
Diz Burkulması Riskini Arttıran Faktörler Nelerdir?
- Doğru ayakkabı kullanmamak
- Egzersizden önce ısınmamak
- Aşırı egzersiz
- Bir önceki burkulma
Diz Burkulması Nasıl Teşhis Edilir?
Öncelikle doktor; diz burkulması durumunda kişinin yaşadığı belirtiler hakkında soru soracaktır. Doktor aynı zamanda dizin hareket yetisi ve dizdeki eklemlerin gücünü kontrol edecektir. Dizdeki burkulma ve diğer hasarların görüntülenmesi için röntgen, BT taraması veya MRI yöntemi kullanılabilir.
Diz Burkulması Nasıl Geçer?
Bol Bol Dinlenin
Diz burkulması durumunda kişinin ilk 48 saat dinlenmesi gerekmektedir. Dinlenmek bağların iyileşmesini hızlandıracaktır.
Herhangi bir yorucu aktiviteye devam etmek veya sporu sürdürmek, sadece iyileşme sürecini engellemekle kalmaz aynı zamanda bağlar ve çevre dokuya daha fazla zarar verebilir.
Soğuk Kompres Uygulayın
İlk birkaç gün, dizlerde uygulanacak buz iltihap ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olacaktır. İnce bir havlu içine bir avuç buz koyun. Bunu burkulan diz üzerinde 20 dakika bekletin. Bu uygulamayı günde 4 ila 8 kez tekrarlayın.
Elastik Band Kullanın
Sıkıştırma veya diz çevresine sarılmış elastik bir bandaj, iyileşme süresi boyunca dizin çok fazla hareket etmesini engellemeye yardımcı olur. Band; çok sıkı veya çok gevşek sarılmamalıdır. Diğer bir deyişle; band rahatça sarılmalıdır. Dizin yükseltilmiş bir platform üzerine yerleştirilmesi de şişliğin azaltılmasına yardımcı olabilir.
Dizin Kaldırılması
Dizinizi yüksek seviyede tutulması gerekmektedir. Burkulma sonrası birkaç gün boyunca bacaklarınızı mümkün olduğu sürece yüksekte tutun. Kan akışını ve dizdeki şişliği önlemek için dizinizi kalp seviyesinin üzerinde tutmaya çalışın.
İltihap Sökücü İlaçlar
Aspirin ve ibuprofen gibi ilaçlar dizdeki ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olur.
İltihap Sökücü Kremler Kullanımı
Eğer kişi oral olarak ağrı kesiciler kullanmak istemezse, dizdeki ağrıyı azaltmak için bazı kremler kullanmak faydalı olacaktır.
Hardal Yağı
Uzmanlara göre; ağrıyan dize hardal yağı ile yapılacak masaj; iltihabı azaltmaya yardımcı olur, kan dolaşımını arttırır ve ağrıyı dindirir.
- 2 yemek kaşığı hardal yağını kaynatın.
- 1 diş sarımsağı kahverengileşene dek bu yağda kızartın.
- Ardından soğumaya bırakın ve yağı süzün.
- Ilık yağı burkulan diz üzerine dairesel hareketlerle sürün.
- Sonrasında dizi plastik örtü ile örtün ve birkaç dakika ısı uygulamak için nemli sıcak havlu kullanın.