Folik Asit Nelerde Bulunur Folik Asit Hamilelik Öncesi ve Bebek

Folik asit hamilelik öncesi kullanımı, hamile kalmadan üç ay evvel folik asit içeren yiyecekler tüketmesi tavsiye edilir. Folik asit eksikliği bebek embriyo gelişim döneminin 3. ve 4. haftalarında, beyin ve omurilik nöral tüpünün kapanması sırasında kusurlar meydana gelebilir. Bu duruma nöral tüp defekti hastalıkları denir. Dünyada 1000 doğumdan 0.5-2 görülen bu duruma nöral tüp defekti hastalıkları denir.

Folik asit hamilelik döneminde nöral tüp defekti 

Genetik veya çevresel faktörlere bağlı olarak gelişen folat metabolizmasındaki değişiklikler DNA sentez bozukluklarına neden olur. Annenin prentanal kan testinde ve amniyotik sıvısında alfa-fetoprotein yüksekliği nöral tüp defekti şüphelerini arttır.Fakat bu testler gebeliğin 3. ayında yapılabilir, halbuki nöral tüp defekti embriyo döneminin 3. Ve 4. haftasında kapanır.

Dolayısıyla hamilelik öncesi folik asit eksikliği giderilmelidir. Hamile kalmayı planlayan aileler öncelikli olarak kadın doğum uzmanı bir doktora müracaat etmeleri iyi olur. Hamilelikte folik asit kullanımı ile nöral tüp defekti hastalıkları risk faktörü % 70 oranında azaldığı tespit edilmiştir. Netice folak  B9 vitamin eksikliği, bebeğin fetal ve embriyonik sinir hücresi gelişimini kötü yönde etkiler, bu etkiler doğumdan uzun yıllar sonrada görülebilir.

Folik asit nedir, folik asit eksikliği hangi hastalıklara neden olur.

Folik asit hamilelik ve  folik asit ilaçları

Folat normal değeri yetişkinlerde 3.17 ng/ml düzeyinde olmalıdır, anne ve baba adayı folik asit düzeylerini ölçürmelidir. Özellikle anne adayı hamilelik döneminde artan ihtiyacı karşılamak için folik asit içeren yiyecekler tüketmeye başlaması gerekir. Hamilelik bebek ve anne organizması için hücre bölünmesi ve hücrelerin çoğalması demektir.

Hücre bölünmesi için DNA sentezi gereklidir, DNA sentezinde folik asitin çok önemli görevleri vardır, karbon atomunun geçiş iskelet yapısını oluşturmak gibi. 

Hamilelikte folik asit kullanımı, hamilelik öncesi ve ilk aylarında doktor kontrolünde folik asit ilaçları ve demir takviyesi verilir. Folik asit progesteron seviyesini düzenlemeye yardımcı olarak doğurganlığı arttırır. Hamileliğin hemen öncesinde 400 mcg (mikrogram) folik asit ihtiyacı başlar devamında ise bu ihtiyac 600 mcg (mikrogram) olabilir.

Folik asit hamilelik ve Folik asit eksikliği nasıl giderilir

Folat molekülü bitkilerde doğal olarak bulunur, dolayısıyla besin maddelerinden ve vücudumuzda doğal yollar ile gecen maddeye folat veya folasin denir.  Folik asit ise folat molekülünün sentetik formudur, folat B9 vitamini olarakta bilinir.

Sağlıklı yetişkinlerin mevsiminde yetişen besinleri tüketmeleri  folik asit ihtiyacı için yeterlidir. Hamilelik, bebeklik ve çocukluk çağlarında artan ihtiyaca karşı doktor tavsiyesi ile folik asit ilaçları veya takviyeleri alınabilir.

Demir emilim eksikliği folik asit ve vitamin B12 eksikliğine yol açacağı için kansızlık anemisi ve folat eksikliği ilişkisi risk faktörlerindendir. Fakat demir emilim eksikliğine çölyak hastalığıda yol açabilir dolayısıyla kansızlık belirtileri için uzman hekime başvurun.

Folik asit eksikliği için ne yemeli

Baklagiller

• Mercimek, bezelye barbunya gibi baklagiller familyasına ait herhangi bir besin veya tohumu folat kaynağıdır.
• Baklagiller protein, lif ve antioksidan, potasyum, magnezyum ve demir içeriği ile faydalı besin elementlerini içerir.
• 177 gr barbunya yemeği 131 mcg folat içerir günlük ihtiyacın % 33’ünü karşılar.
• 198 gr mercimek yemeği 353 mcg folat içerir günlük ihtiyacı % 90’nını karşılar.

Kuşkonmaz

• Folat dahil konsantre bir çok vitamin ve mineral içerir, A, C, K ve B vitamin içerir, kalsiyum, magnezyum bakımından en iyi bitkidir.
• Hamilelikte folik asit ve B vitamin kullanımı açısından çok faydalıdır. Antibakteriyel, antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklerine haizdir.

• 90 gr pişirilmiş kuşkonmaz 135 mcg folat içerir günlük ihtiyacın % 33’ünü karşılar

Yumurta

• Hamilelikte folak ve demir eksikliğine karşı yumurta mükemmel bir gıdadır. Bir adet yumurtada 25 mcg folak vardır ihtiyacınızın  % 8’ni karşılar.
• Yumurta ayrıca selenyum, riboflavin B2 ve B12 vitamin kaynağıdır. Vitamin B2 göz yorgunluğu ve katarak tedavisinde kullanılır.
• Yumurta karbonhidrat ve protein metabolizmanız için değerli bir besin maddesidir.

Yeşil yapraklı sebzeler

• Ispanak, semizotu, karalahana, roka benzeri özellikle koyu yeşil yapraklı sebzeler folak ve demir deposudur.
• 33 gr çiğ ıspanak ile 60 mcg ihtiva eder yani günlük folik asit ihtiyacınızın % 15’i demektir.
• Yeşil yapraklı sebzeler ayrıca lifli olması, K ve A vitamin bakımından zengin olması hem annenin hem de bebeğin sağlığı ve gelişimi bakımından çok faydalıdır.
• Yeşil yapraklı sebzeler ve turpgiller familyasında ait sebze tüketimi, vücutta enflamasyon iltihabi durumları ve kanser riskini düşürdüğü bilinmektedir.

Brüksel Lahanası

• Folak ihtiyacı için bürksel lahanası, lahana , brokoli ve alabaşlar (kohlrabi), turpgiller ailesinin çok besleyici sebzelerinden bazılarıdır.
• Lifli içeriği ve A,C ve E vitaminleri potasyum ve folik asit, karaciğer, mide, kolon kanserleri risk faktörlerini azaltır.
• Potasyum içeriği ayrıca tansiyon ve kalp hastalıklarına karşı etkilidir, lifli içeriği sayesinde ise şeker ve obezitenin hastalıklarına yakalanma risklerini azaltır.
• Folat içeriği bakımından 80 gr bir porsiyon bürüksel lahanası 50 mcg folat içerir, bu ise günlük folik asit ihtiyacınızın % 12’ ne denk gelir.

Brokoli

• Brokoli de folat, manganez, C, K ve A vitaminleri yüksek miktarda bulunur, anti-kanser etkisi  üzerinde çalışmalar yapılan bir bitkidir brokoli.
• Çiğ brokoli 90 gr / 57 mcg folat içerir, ihtiyacın %14’nü karşılar, pişmiş brokoli ise 80 gr/ 84 mcg folat içerir ihtiyacın % 21’ni karşılar .

Pancar

• Büyük bir folat kaynağıdır, 136 gr pancar 148 mcg günlük folat ihtiyacınızn % 35’lik bölümünü karşılar.
• Ayrca magnez, potasyum, C vitaminleri ve bir çok mikro besin içerikleri ve nitratları sağlık bakımından çok değerlidir.
• Pancar suyu içmenin sağlıklı yetişkinlerde geçici olarak 4-5 mmHg sistolik kan basıncını düşürdüğü bilinmektedir .

Turunçgiller

• Portakal, greyfurt, limon ve benzeri turunçgiller folat kaynağıdır, büyük bir portakal 55 mcg folat içerir bu oran günlük folat ihtiyacının %14’nü karşılar.
• Narenciye meyvelerinde, bağışıklığı artıran ve hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilecek temel bir mikro besin olan C vitamini vardır.
• Gözlemsel çalışmalar, turunçgillerin yüksek miktarda alınmasının meme, mide ve pankreatik kanser riski faktörlerini düşürdüğü yönündedir.

Muz

• Muz folat ve potasyum bakımından oldukça zengindir, lifli yapısı ile sindirim sistemi ve böbrekler üzerinde faydalı  etkileri vardır.
• Orta boy bir adet muz 25 mcg folat içerir, günlük ihtiyacınızın % 7’si, kalsiyum yapısı kemik sağlına iyi gelir, potasyum kalp ve damar dostudur.
• Tok tutucu özelliği ile kilo kontrolüne,  serotonin hormonu ile mutluluk hormonu üreten muz, kanser gelişimini önleyici etkileri vardır.

Fındık

• Protein bileşikleri bakımından çok faydalı ve doyurucu bir besindir, günlük ihtiyacınızın % 7’i 28 gr/ 24mcg folat ile karşılayabilirsiniz.
• Çiğ fındık kansere karşı etkili bileşikler içerir, immün sistemi güçlendirir, kemik sağlığı ve kas ağrılarına iyi gelir.
• Çiğ fındıl kalb ve beyin sağlığınıza katkıda bulunur, kötü kollestrolü düşürür, lifli yapısı ile şeker hastalıklarına yakalanma riskini azaltır.

Dana Ciğeri

• Pişirilmiş dana ciğeri en yoğun folat ve demir kaynaklarından biridir, 85 gr bir porsiyon ciğerde 210 mcg folat bulunur, ihtiyacınızın % 55’i.
• Doku yenilenmesi ve doku hasarlarında protein içerikli enzim ve hormonlar ciğerde yeteri kadar bulunur ayrıca böbrek ve dalakta tüketebilirsiniz.

Kemik iliği ve suyu

• Kemik suyu ve kemik iliği veya bunlardan yapılan sebze çorbaları inanılmaz lezzetli ve besleyicidir hamilelikte ihtiyacınız olan folat ve demir emilimini kolaylaştırır.
• Sığır eti demir ve folat açısından zengindir fakat pişirilme şartları ve her zaman tüketmek bazen sıkıntılı olabilir.
• Sebze yemeklerin içine biraz kuşbaşı şeklinde ilave ederek hem midenizi hemde besin değerini korur.