Kemik Sintigrafisi Nedir, Nasıl Çekilir, Neden İstenir?
Kemik Sintigrafisi düşük doz radyoaktif maddenin damardan vücuda verilmesi ile yapılan bir nükleer tıp tarama yöntemidir.
Kemik Sintigrafisi Nedir, Nasıl Çekilir?
Kemik sintigrafisi; kemiklere damar yolu ile radyoaktif madde (ajan) verilip görüntülenmenin sağlandığı bir görüntüleme yöntemidir. Kemiklerde radyoaktif ajanlarının kemik metobolizmasının arttığı veya azaldığı yerlerde tutunuşun değiştiği görülmektedir. Kemik sintigrafisi sayesinde kemikte meydana gelen kırık, spor yaralanmaları ve tümör gibi hastalıkların görüntülenmesi sağlanmaktadır.
Kemik sintigrafisi daha çok ortopedik yaralanmalar, tümörler, kırıklar ve sebebi belli olmayan ağrıları değerlendirmek için kullanılmaktadır. Bu görüntülemede tüm vücut kemiklerinin değerlendirilmesi tek bir enjeksiyon ile mümkün olmaktadır. Öncelikle damar yolu ile hastanın vücuduna verilen radyoaktif bileşik kan ile yumuşak dokuya geçmekte ve bir süre sonra da iskelet sistemi tarafından tutulur hale gelmektedir. Kemik sintigrafisinin amacı vücutta ağrı olan yerde kan akışı ve yumuşak doku bölgesinin değerlendirilmesidir.
Bunun için enjeksiyon verildikten sonra kemik dokusunun görülebilir olması için 2-3 saat beklenmektedir. Bu süre sonrasında tüm vücudun taraması 5 dakika içerisinde yapılabilmektedir. Kemik sintigrafisi öncesinde hastaların yapması gereken bir hazırlığı yoktur. Ancak kemiklerin daha rahat görüntülenebilmesi için hastanın yüksek miktarda sıvı içmesi gerekmektedir. Kemik sintigrafisinde verilen radyoaktif bileşik kemiklerin daha net görntülenmesini sağlamaktadır. Bu yüzden görüntülenme işleminden önce bu maddenin mesaneden boşatılmaması gerekmektedir.
Kemik sintigrafisi için enjeksiyon yapılmadan önce lokal enestezik krem kullanılabilir. Enjeksiyon ile damar yoluna verilen radyoaktif ajan kemikte tutulduğundan tüm iskelet sisteminin görüntülenmesini sağlamaktadır. Görüntülerin alınma süresi (özel çekim yöntemleri SPECT, tomografik çalışma) ortalama 20-40 dakika sürmektedir. Elde edilecek görüntülerin kaliteli olabilmesi için hastanın çekim esnasında mümkün olduğunda hareket etmemesi önem arz etmektedir.
Kemik Sintigrafisi Öncesi Neler Yapmalıdır?
Kemik sintigrafisi öncesinde hastanın açlık dahil herhangi bir hazırlık yapmasına gerek yoktur. Sadece hastalar çekime gelirken yanlarında 1.5 litre su getirmeleri gerekir.
Kemik sintigrafisinin çekilebilmesi için gerekli olan radyoaktif madde damardan enjeksiyon ile verilmektedir. Hastanın aksiller lenfleri alınmış meme CA’lı olgular varsa bu tür durumları mutlaka doktoruna belirtmelidir. Enjeksiyon bu tür özel durumlara göre farklı olarak yapılabilir. Hastaya enjeksiyon verildikten 2-6 saat sonra çekim yapılabilmektedir. Bu süreçte hastaların 1,5 litre suyu içip idrara çıkmaları gerekmektedir.
Kemik sintigrafisi için gelen hastalar doktorlarını önceden yapılmış tetkikleri (Sintigrafi-BT-MR-USG-Kan tahlili vb) bilgilendirmeli ve sonuçlarını yanlarında getirmelidir.
Kemik Sintigrafisi Sonuçları
Kemik sintigrafisi hastanın uygulanan tedaviye verdiği yanıtı değerlendirmek için doktorların yaygın olarak kullandığı önemli bir görüntüleme yöntemidir. Ek olarak fiyatının yüksek olmaması ve kolay uygulanması da bu görüntüleme yönteminin seçilmesinin nedenleri arasındadır.
Kemik sintigrafisi uygulanan kanser hastalarının 4’te 1’inde metastatik kemik lezyonlarının izlenmesi gerekir ki bu da kemik sintigrafisinin bu hastalar için önemine işaret etmektedir.
Kemik sintigrafisi gerçekten gerekli görülmedikçe hamile kadınlara uygulanmaması gereken bir görüntüleme yöntemidir.
Kemik Sintigrafisi Çeşitleri
- Üç Fazlı Kemik Sintigrafisi
- Bölgesel Kemik Sintigrafisi
- Tüm Vücut Kemik Sintigrafisi
Kemik Sintigrafisi Neden İstenir?
Kemik sintigrafisi şu hastalıkların teşhisi için istenir;
- 1) Neoplazik hastalıklarda kemik metastazlarının aranması
- 2) Primer kemik tümörlerinde evreleme ve takip
- 3) Stres fraktürleri ve şüpheli fraktürlerin araştırılması
- 4) Kemik ve yumuşak doku enfeksiyonlarının değerlendirilmesi
- 5) Avasküler nekroz ve travma bölgelerinin metabolik aktivitesinin belirlenmesi
- 6) Artritler
- 7) Kemoterapi ve radyoterapiye yanıtın değerlendirilmesi
- 8) Refleks sempatik distrofi
- 9) Ortopedik protezlerde gevşeme ya da enfeksiyon araştırılması
- 10) Heterotopik ossifikasyonun cerrahi öncesi matürasyonunun araştırılması
- 11) Kemik enfarktlarının değerlendirilmesi
- 12) Kemik greftlerinin canlılığının değerlendirilmesi
- 13) Uygun biyopsi alanının lokalizasyonu
- 14) Nedeni bilinmeyen kemik ağrılarının değerlendirilmesi
- 15) Direkt grafide saptanan anormal, nonspesifik kemik patolojilerinin araştırılması
- 16) Metabolik kemik hastalıklarının teşhisi
- 17) Paget hastalığının tanısı ve aktivasyonunun değerlendirilmesi
- 18) Kemik ağrılarının palyasyonunda Sr-89, Sm-153 ve Rh-186 ile yapılacak radyonüklid tedavi öncesinde osteoblastik aktivite dağılımının değerlendirilmesi
- 19) Adli vakalarda geçirilmiş kemik ve yumuşak doku travmasının gösterilmesi
- 20) Osteoid osteomanın araştırılması
- 21) Topuk dikeni, kemik zedelenmesi”bone bruise”, çocuk istismarı”child abuse”.