Krom Nerelerde Kullanılır Önemli Kullanım Alanları Nelerdir?
Ülkemizde yer altından birçok maden çıkarılmaktadır. Bu çıkarılan madenlerden biri de kromdur. Krom, üretim tesislerinde yaygın olarak kullanılan yüksek ısıya dayanıklı bir madendir. Kimya, metalurji, döküm kumu ve refrakter gibi sanayi alanlarında krom madeninden yararlanılmaktadır. Tencere, çatal ve bıçaklardan otomobil sanayine varana kadar pek çok ürünün imalatında krom madenine rastlamak mümkündür.
Krom Madeni Nerelerde Kullanılır?
Krom madeninin kullanım alanları oldukça geniştir. Daha çok sanayi alanında rağbet gören krom madeni aşağıdaki amaçlarla da sıklıkla tercih edilmektedir:
- Çeliğin dirençli ve sert bir yapıda olmasını sağladığı için denizaltı, mermi, gemi, silah, top ve uçaklarda kullanılır.
- Döküm ve kimya sanayinde sıkça krom maddesinden faydalanılır. Günlük hayatta kullanılan çeşitli banyo ve mutfak araç-gereçlerinin yapısında da krom bulunur.
- Bozuk paralarda, mıknatıslarda, dekoratif amaçla kullanılan gümüşlerde ve daha pek çok metal eşyanın üretiminde kullanılır.
- Krom oldukça sert bir madendir ve erime noktası 1857 °C’dir. Bu yüzden zırhlı araç yapımında ve metallerin sertleştirilmesinde çok işe yaramaktadır.
- Silah üretilirken kullanılmaktadır.
- Paslanmaz çelik yapımında krom madenine ihtiyaç duyulmaktadır. Çeliğe sertlik vermek için kullanılan bu madde alaşım eldelerinde ve paslanmaz çelik üretiminde büyük rol oynamaktadır.
- Otomobil parçalarının üretilebilmesi için gereken önemli maddelerden biri de kromdur.
- Krom, gemi ve uçak yapımında da görev almaktadır.
- Yüksek erime sıcaklığına sahip olduğundan kalıp ve tuğla yapımında da kullanılır.
- Krom bir katalizör olup zümrüt yeşiline benzer bir renk vermektedir. Zümrüt ve yakut renginin elde edilmesinde krom maddesinden yardım alınmaktadır.
- Krom elementinin süper alaşımları ile yüksek ısıdan etkilenmeyen ve maximum randıman sağlayan türbin motorları üretilmektedir.
- Kesici aletlerde ve otomobil parçalarında korozyon önleyici kaplama vazifesi görmektedir.
- Deri tabaklama ve metal kaplamada da kullanılan bu element ; boya maddelerinin (pigmentlerin) üretiminde, boyalarda, seramiklerde, konserve yapım ajanlarında, sondaj çamurunda ve organik sentetiklerde de kendine yer bulmaktadır.
- Krom madeninin kullanım alanları bunlarla sınırlı değildir. Paslanmayı engellediği için gemi ve uçak sanayinde popüler olan krom kimyasalları; kimya endüstrisinde ise boya hammaddesi, kromik asit, sodyum bikromat yapımında da kullanılmaktadır. Katalistler, parlatıcı gereçler ve su işleme de krom madeninin diğer kullanım alanlarından bazılarıdır.
- Çok yönlü bir element olan krom; çelik, demir alaşımları (alyaj), kimya sanayileri, ateşe dayanıklı malzemelerin üretimi (refrakter) için farklı şekillerde ve farklı oranlarda kullanılmaktadır.
- Nikel ile beraber paslanmaz çeliklerde kullanımı yaygındır. Metallere sertlik kazandırdığından dolayı zırhlı araç üretiminde önemli bir yer tutar. Deri tabaklama işinde krom elementinin toz formundaki hâli kullanılmakta olup derinin uzun süre dayanıklı kalmasını sağlar.
Tüm bunların yanı sıra krom; metal cilalama, kaplama, reaktörler, cam, çimento, top, mermi, çeşitli mühimmat ve silahlar ile otobüs, gemi, durakları, ağır sanayi, sokak aydınlatma sistemleri, tren vagonları, uçak, uzay sanayisi, merdiven parmaklıkları ve korkulukları, motorlar, otomotiv, bisikletler, motosikletler gibi onlarca sektörde saf olarak birçok işleme tâbi tutulduktan sonra veya alaşım halinde kullanılmaktadır.
Ülkemizde Krom Yatakları Nereden Çıkarılır?
Ülkemizdeki en önemli krom yatakları; Fethiye ve Köyceğiz (Muğla), Buldan ve Acıpayam ( Denizli ), Orhaneli (Bursa), Mihalıççık ( Eskişehir ), Pozantı ve Karsantı (Adana) , Kayseri, Guleman (Elazığ) ve Kopdağı (Erzincan)’nda bulunur. Krom madeni Antalya ve Guleman (Elazığ)’dakiferro-krom tesislerinde işlenmektedir.