Kolesistit Nedir?
“Kolesistit, safra kesesinde meydana gelen enfeksiyona yani iltihaba denir. Bu enfeksiyon, genellikle bir cismin –çoğu zaman safra taşı- safra kanalına yerleşerek sıvıların normal akışını engellediği zaman ortaya çıkar. Safra sıvısı, safra taşının arkasında birikir ve ağrı, şişkinlik ve muhtemel bir enfeksiyona sebep olur.
Kolesistit, safra kesesinin enfeksiyon kapmasıyla meydana gelir. Safra kesesi kısaca, karaciğerin hemen altında yer alan küçük bir organdır. Safra kesesinin normal çalışması, düzgün bir sindirim için olmazsa olmazdır. Safra kesesi, karaciğer tarafından salgılanan bir sıvı olan safrayı toplamakla görevlidir. Besin mideye alındıktan sonra, safra kesesi sindirimi hızlandırmak için safra sıvısını serbest bırakır. Safra sıvısı safra kesesinden çıktıktan sonra, tüpe benzeyen sistik kanallardan akar. Sonra da karaciğere -sindirimin büyük bir kısmının gerçekleştiği yere- doğru akmaya devam eder.
Kronik Kolesistit Ve Akut Kolesistit Nedir?
Kolesistit, akut veya kronik olarak ikiye ayrılmıştır.
Akut kolesistit, herhangi bir ön belirti olmadan, genellikle safrayı ince bağırsağa taşıyan sistik kanalın tıkanması sebebiyle birden bire ortaya çıkar.
Kronik kolestit, safra kesesinin sık sık uzun süre iltihaplanmasına kronik kolestit denir. Bu durum uzun süre şişkin kalmış bir safra kesesi yüzünden meydana gelmiş olabilir. Kronik kolestit sonucunda zaman içinde, safra kesesinin duvarları kalınlaşır ve sertleşir. Tedavi edilmemiş safra taşları, safra kesesinin uzun süre boyunca şişkin kalmasının sebeplerinden biridir.
Kronik Kolesistit Belirtileri Nelerdir?
- Karnınızın üst sol ya da üst sağ ortasında keskin, kramp şeklinde ya da donuk bir ağrı
- Yaklaşık 30 dakika boyunca süren ağrılar
- Sırtınıza ya da sağ kürek kemiğinize yayılan ağrı
- Kil renkli dışkı
- Ateş
- Mide bulantısı ve kusma
- Cildin ya da göz beyazının sarılaşması (Sarılık)
Kronik Kolesistitin Sebepleri
Çoğu zaman kronik kolesistit, devamlı gerçekleşen akut kolesistit ataklarından dolayı meydana gelir. Bu atakların birçoğu safra kesesindeki safra taşlarından dolayıdır.
Bu ataklar, safra kesesinin duvarlarının kalınlaşmasına sebep olur. Safra kesesi küçülmeye başlar. Zaman içinde safra kesesi, daha az safra konsantre edebilmeye, depolayabilmeye ve vücuda salabilmeye başlar.
Bu hastalık kadınlarda, erkeklerden çok görülür. 40 yaşından sonra daha sık rastlanır.
Kronik Kolesistitin oluşmasının risk faktörleri nelerdir?
- Fazla yağ içeren bir diyet
- 60 yaşın üzerinde olmak
- Hamile olmak ya da birkaç kere hamilelik geçirmiş olmak
- Östrojen tedavisi gören ya da doğum kontrol hapı kullananlar
- Obez kişiler
- Çok kısa zamanda fazla kilo vermiş olanlar
Kronik Kolesistit Nasıl Teşhis Edilir?
Kronik Kolesitit aşağıdaki yöntemlerle teşhis edilebilir:
- Karın CT taraması
- Safra kesesi taraması (HDA taraması)
- Oral safra kesesi ve safra kanalı taraması
- Karın ultrasonu
- Fiziksel muayene
- Kan testleri (enfeksiyon ya da herhangi bir iltihaplanma belirtisi olup olmadığını saptamak için)
Kronik Kolesistit Tedavisi
Kronik kolesistit, safra kesesinin ameliyatla alınmasını gerektirir. Ameliyat en çok başvurulan çözümdür. Ameliyatla safra kesesini almaya kolesisitektomi denir.
Laparoskopik safra kesesi ameliyatı en çok kullanılan metottur. Bu ameliyatta, çabuk iyileşebilen ufak cerrahi müdaheleler bulunur. Birçok insan, ameliyatın olduğu gün ya da ertesi günün sabahında evine dönebilmektedir.
Açık safra kesesi ameliyatı karın bölgesinin üst sağında daha büyük bir kesik açmayı gerektirir.
Eğer başka bir hastalıktan ya da durumdan dolayı ameliyat olamayacak durumda iseniz, ağızdan alınan ilaçlarla safra taşının tedavi edilmesi mümkün olabilir. Ancak bu iki sene ya da daha uzun sürebilen bir tedavidir. Taşlar tedaviden sonra tekrar oluşabilir.
Kronik Kolesistitin Yol Açabileceği Şeyler Nelerdir?
Kronik kolesistitin komplikasyonları şunları içerir:
- Safra kesesi kanseri (nadir)
- Sarılık
- Pankreatit Durumun kötüleşmesi
Kronik Kolesistit Nasıl Önlenir?
Bazı şeyler safra taşı oluşmasını ve böylece kolesistit oluşumu riskini azaltabilir:
- Doymuş yağlardan uzak durmak
- Düzenli bir şekilde kahvaltı, öğlen yemeği ve akşam yemeği yemek ve öğün atlamamak
- Haftada beş gün en az 30 dakika spor yapmak
- Obezite safra taşı riskini arttırdığı için, kilo vermek
- Safra taşı oluşumu riskini arttırdığı için ani kilo kayıplarından kaçınmak