Somatizasyon Nedir?
Ruhsal anlamda yaşanan sıkıntı ve gerilimlerin bedene yansıması durumuna Somatizasyon denir. Bu kelimenin Yunanca karşılığı ‘beden’ demektir. Özellikle de sıkıntının dile getirilemiyor olması, kişide bedensel olarak bazı belirtilere sebep olur.
Kadınlarda erkeklerden daha sık görülen somatizasyon bozukluğu, genellikle 30’lu yaşlardan önce meydana gelir. Pek çok bedensel şikayeti neden olabilen bu bozukluk yıllarca devam edebilir ve her seferinde farklı bir şikayet ile ortaya çıkabilir.
Genellikle bitkinlik, yorgunluk, cinsel organda yanma, baş ağrısı, göğüs ağrısı, adet düzensizliği, nefes darlığı, sinirlilik hali, ağlama krizleri şeklinde semptomlara neden olan somatizasyon bozuklukları aslında fiziksel bir hastalık değildir. Ancak bu hastalıkların zeminini de hazırladığından zaman zaman çok maliyetli tedavi süreçleri de gerektirebilmektedir. Yani bu ve benzer rahatsızlıklarınız ile doktora başvurduğunuzda fiziksel herhangi bir neden rastlanmıyor ise sorununuz Somatizasyon bozukluğu olabilir.
Somatizasyon Belirtileri Nelerdir?
Somatizasyon en çok aşağıdaki belirtileri vermektedir,
- İşitme kaybı, sağırlık,
- Nefes almada zorlanma,
- Kusma,
- Kol ve bacaklarda meydana gelen ağrı şikayetleri,
- Yürümede zorlanma,
- Sırtta ağrı,
- Karında ağrı,
- Karında meydana gelen şişlik hissi,
- Çarpıntı,
- İdrar yaparken güçlük çekme,
- Kaslarda ağrı,
- Görmede bulanıklık,
- Eklemlerde ağrı,
- Mide bulantısı ve sersemlik,
- Adet düzensizliği yaşama,
- Unutkanlık,
- Adet döngüsünün ağrılı geçmesi,
- Körlük durumu,
- Cinsel ilişkide yaşanan ağrı,
- Cinsel ilişkide organın yanması,
- Bedende, herhangi bir noktada ağrı hissetme,
- Baygınlık,
- Yutmada güçlük çekme,
- Değişik besinlere karşı reaksiyon gösterme,
- Seste kısıklık,
- Sara nöbeti gibi komplikasyonlar,
- Adet döngüsünün aşırı kanamalı olması,
- Eğer söz konusu kişi hamile ise gebelik sürecinde sürekli kusma,
- Cinsel isteksizlik durumu,
- Vücuttaki farklı noktalarda, dereceleri farklı ağrılar yaşama,
Bu belirtilerin çoğu hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürmektedir. Hatta hasta bu semptomlara bağlı sürekli hastaneye gider ve gerektiğinde hastanede yatar.
Somatizasyon Neden Olur?
Aslında bu bozukluğun nedeni kesin olarak bilinememektedir, ancak hastalık ilerledikçe kişide en az dört farklı ağrı, bir cinsel, bir psödonörolojik ve iki de gastrointestinal olmak üzere çeşitli semptomlar ortaya çıkıyor.
Somatizasyon Bozukluğunun Nedenleri
Aşırı stres
Stresin pek çok sağlık sorununa neden olduğu biliniyor. Dolayısıyla geçmişte çözümlenememiş, can sıkıcı olaylar üzerinde sürekli düşünmek stresi de beraberinde getirecektir. Bu komplikasyonların da stresin bir parçası olduğu bilinmektedir.
Somatizasyon semptomları ortaya çıktığında hastanın öncelikle psikolojik ve psikiyatrik tetkikleri yapılmaktadır. Genellikle bu tetkiklerin altında birikmiş stres sorunları yattığı görülür. Kişi çoğu zaman strese neden olan konusun çözülememesi, fark edilmemesi ya da görmezden gelinmesi durumlarında Somatizasyon rahatsızlığının şikâyetleri ile karşı karşıya kalır. Yani Somatizasyon tanısı konmuş hastalar için psikolojik muayene muhakkak yapılır ve altta yatan ana nedenin genellikle stres olduğu gözlemlenir. Somatizasyon bozukluğunun başlı başına bir hastalık değil, başka bir rahatsızlığın semptomudur demek doğru olacaktır.
Kaygı bozukluğu:
Kaygı bozukluğu Somatizasyon bozukluğunun bilinen en klasik belirtisidir. Bu kaygı durumunun sonucu olarak da insan vücudundaki ağrı ve sızıları takip etmeye başlayacak, olmayan bir ağrıyı hissedecek, var olan ağrıyı çok yoğun yaşayacaktır.
Depresyon:
Depresyon durumu da kaygı bozukluğu ile aynı semptomlara neden olacak ve kişi vücudunu dinlemeye başlayacaktır. Bunun sonucu olarak ağrılar daha şiddetli hissedilecektir.
Somatizasyon Nasıl Geçer?
Kronik hastalıklardan biri olan Somatizasyon bozukluğu, ne yazık ki kendiliğinden geçmeyecektir. Özellikle stres yükünün arttığı süreçlerde artarak devam edecektir.
Somatizasyon bozukluğu tedavisindeki en önemli adım, bu semptomlara neden olan, altta yatan sebebi keşfetmektir. Çünkü gerçek neden keşfedilmediği sürece Somatizasyon bozukluğu ortadan kalkmaz. Bu nedeni tedavi için genellikle bilişsel-davranışçı psikoterapi ya da ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Amaç temelde var olan travmatik ya da psikolojik durumu çözümlemek ve onu tedavi etmektir. Zaten hastalarda asıl sebep tedavi gördüğünde Somatizasyon bozukluğu da kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Özellikle de bu tedavi sürecinde, kişiyi Somatizasyon bozukluğuna sürükleyen olumsuz düşünceler ortadan kaldırılır ve daha pozitif yaklaşımların sergilenmesi hedeflenir.
Somatizasyon Tekrarlar mı?
Somatizasyon tekrarlama özelliği gösteren, sürekli bir hastalıktır. Kimi hastalarda bu ergenlik döneminde ortaya çıkarken, kimi hastalarda da 30’lu yaşlarda meydana gelir. Her stresli durumda, yeni bir komplikasyon ortaya çıkabilmektedir. Genellikle her komplikasyon süreci de 6 ile 9 ay arasında sürebilmektedir. Genellikle iyileştiğini düşünen bir hasta, 1 yıl geçmeden yeni bir durumla yeniden hastalanır. Genellikle yeniden komplikasyonun yaşanmasının ana nedeni de stresli bir dönemden geçiyor olmaktır.