Likefaksiyon Nedir, Likefaksiyon Süresi Ne Kadar Olmalı?
Tüp bebek tedavisine başlanmadan önce erkekte kısırlık ya da herhangi bir üreme problemi olup olmadığını tespit etmek amacıyla uygulanan çeşitli testlerden biri olan spermioagram testi adı verilen sperm testi spermlerin sayısını, şeklini, kalitesini ve kanallarda düzgün bir şekilde ilerleyip ilerleyemediğini ortaya çıkarmak için kullanılmaktadır.
Likefaksiyon Nedir?
Sperm testi içinde yer alan spermle ilgili ölçülen şeylerden biri de likefaksiyondur. Lifeaksiyon sperm dışarıya çıktıktan sonraki eriyerek sıvılaşma süresine denir. Bu süre normalde 30-60 dk sürer. 1 saati geçen likefaksiyon süresi istenmeyen bir durumdur.
Boşalma gerçekleştikten 60 dakika içerisinde spermin sıvılaşması beklenir. Şayet sıvılaşma süresi 1 saati aşarsa sperm testi yapılan merkezde bu spermlerin mekanik ve ya kimyasal yöntemlerle sıvılaşması sağlanır. Spermin lifeaksiyon süresi ortalama 20 dakika sürüyor diyebiliriz.
Likefaksiyon yani spermin erime, sıvılaşma süresinin uzaması semen viskozitesinin (kıvamının) arttığını gösterir ki bu da çocuk sahibi olma yolunda istenmeyen bir durumdur; bu durum prostat bezinin fonksiyonlarındaki değişiklikten veya prostat enfeksiyonundan kaynaklanabilir.
Eğer likefaksiyon yani spermin sıvılaşması hiç olmuyorsa veya 30 dakikadan uzun sürüyorsa, bu muhtemel geçirilmiş prostatite bağlı prostatın normal işlev görmediğinin bir işareti olabilir.
Semen Analizi (Sperm Testi) Ne İşe Yarar?
Bebek sahibi olamayan çiftlerde yapılan incelemeler, bu duruma sahip çiftlerin yarısının bebek sahibi olamamasının nedeninin erkekte var olan üreme problemlerinden kaynaklandığını göstermektedir. En sık görülen üreme problemlerinin başında sperm kalitesinin ya da sperm sayısının yetersiz olması gelmektedir. Erkeklerin doğurganlığını etkileyen en önemli faktörlerden birisi erkeğin sahip olduğu sağlıklı sperm sayısıdır.
Erkeğin üreme potansiyelinin tespit edilmesi için uygulanan testlerin en başında Semen Analizi testi gelmektedir. Bu test sayesinde erkeğin sahip olduğu üreme problemi tespit edilerek buna bağlı olarak bir nasıl bir tedavi şekli izlenmesi gerektiği saptanır.
Sperm Testi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Düzenli olarak bir yıl boyunca haftada yaklaşık 2-3 kez korunmasız olarak girilen cinsel ilişkiye rağmen bebek sahibi olunamadığında erkeğin yaşı da dikkate alınarak bir sperm testi yapılmaktadır. Yapılan bu testin sonucuna göre erkeğin üremeye olan yatkınlığı ve çocuk sahibi olma potansiyeli saptanmaktadır.
Sperm Testi Nasıl Yapılıyor?
Sperm testi yapılmadan 72 saat yani yaklaşık 3 gün önce erkeğin tabiri caizse cinsel diyete girmesi gerekmektedir. Cinsel diyet erkeğin 72 saat boyunca kesinlikle boşalmaması anlamına gelmektedir. Bu diyetin 4. ve 5. günü sperm örneği vermek için sabah 9 akşam 5 saatleri arasında randevu alınarak bir hastaneye müracaat edilir. Sperm örneği verilmeden önce erkeğin aç ya da tok olması testin sonucunu etkilememektedir.
Sperm Testi Normal Değerleri Nasıl Olmalıdır?
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO) 2010 kriterlerine göre spermiyogramdaki normal değerler aşağıdaki gibi olmalıdır:
Hacim: Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre semenin hacmi 2 ml ila 6 ml arasında olmalıdır.
Likefaksiyon (Semenin Çözünürlüğü): Ejakülasyon yani meninin boşaltılması esnasında yapışkan bir yapıya sahip olan semen 10 ila 20 dakika içerisinde kendiliğinden eriyebilme yani likefiye olma özelliğine sahip olmalıdır. Likefaksiyon süresinin uzaması durumu semen viskozitesinin yani kıvamının arttığının bir göstergesi olup bu durum erkekte dölleme özelliğinin azalmasına sebep olmaktadır.
Viskozite: Normal şartlarda semenin yapısı hafif kıvamlı yani visközdür. Kıvamda yani viskozede meydana gelen artış spermin serbestleşmesine yol açarak erkeğin dölleme özelliğini azaltmaktadır.
Sperm konsantrasyonu: 15 milyon/ml ve üzeri olmalıdır.
Sperm ileri hareketlilik yüzdesi (progresifmotil): Spermlerin hareket yüzdesi en az %35 olmalıdır. Hızlı-orta-yavaş olarak alt gruplara ayrılan bu parametrede hızlı spermlerin varlığı erkeğin döllenmeye yatkınlığı açısından olumlu bir göstergedir.
Sperm yapısı (morfoloji): %4 ve üzeri normal yapıda (Krugerkriterlerine göre) olmalıdır. Sperm yapısını değerlendirmek için özel bir boyama tekniği kullanılmaktadır.
Lökosit varlığı: Semende görülen yuvarlak hücrelerin varlığı her zaman lökosit oluşumunun bir göstergesi olmasada bu durum dolaylı olarak bir iltihap oluşumuna işaret edebilir.