Lityum Eksikliği Nedenleri, Tedavisi
Lityum vücudumuzda da bulunan ve eksikliği durumunda lityum hapı ile takviye edilen bir elementtir. Lityum eksikliği her yaşta görülebilir bir problemdir. Lityum eksikliğinin tesiri, genellikle sinir hücreleri üzerinde görülmektedir. Bu tesire bağlı olarak depresyon durumları gözlemlenebilmektedir. Vücuttaki lityum eksikliği, öncelikle sinir sistemine tesir etmektedir. Bu bağlamda çeşitli problemlere yol açmaktadır. İlk safhada yorgunluk ve bitkinlik benzeri normal belirtilerle kendini belli etmektedir. Devam eden süreçte depresyon ve bipolar bozukluğa yol açabilmektedir. Bunlar sinir sistemi rahatsızlıklarıdır. Bunların haricinde yaygın olarak eklem ağrıları da görülebilmektedir. Kilo kaybı ve alımı, bilhassa soğuğa karşı duyarlılık temel belirtilerdendir.
Lityum Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?
Rahatsızlıkların tedavisinde lityum tuzu içerikli ilaçlara başvurulmaktadır. Rahatsızlığa göre lityum tabletlerinin yaşam boyunca kullanılması gerekebilmektedir. Tedavi esnasında periyodik olarak kanda bulunan lityum düzeyi ölçülmektedir. Uzman doktorun desteğiyle tedavinin gerektirdiği miktarın kontrolü sağlanmaktadır.
Hafif biçimde lityum eksikliği bulunan bireyler günlük olarak lityum ilacı kullanmalıdır. Bu bireyler günlük minimum 900 maksimum 1800 mg dozunda lityum almalıdır. Genellikle bu doz, gün içerisinde üçe bölünerek alınmaktadır. Çeşitli hallerde yetkili hekim dozun tek bir gecede alınmasını belirtebilmektedir. Bunun sebebi kullanım kolaylığının sağlanmasıdır. Ayrıca bu şekilde böbrek hasarı minimum seviyeye çekilmektedir.
Bilhassa depresyona bağlı problemlerin tedavisinde lityum ilaçları kullanılmaktadır. Ayrıca psikolojik atakların ve problemlerin tedavisinde de kullanılmaktadır. Eczanelerden lityum tabletleri temin edilebilmektedir.
Lityum Hangi Yiyeceklerde Bulunur?
Yeşil renkli sebzelerde, maden sularında ve inek ciğerinde lityum bulunmaktadır. Ek olarak içme suyu, patates, domates, patlıcan, pırasa, kereviz, yumurta ve süt de lityum içermektedir.
Lityum Eksikliği Hangi Hastalıklara Neden Olur?
- Eklemlerde Ağrı
Lityum eksikliğine bağlı olarak eklem ağrıları görülebilmektedir.
- Saçlarda Kırılma
Lityum eksikliği saç kırıklarına yol açabilmektedir.
- Soğuğa Karşı Aşırı Duyarlılık
Soğuğa karşın azalan direnç, lityum eksikliğinin bir belirtisi olabilmektedir.
- Yorgunluk
Bazı durumlarda lityum eksikliği yorgunluğa sebebiyet verebilmektedir.
- Depresyon
Lityum eksikliği, bipolar rahatsızlığı ve benzeri psikolojik sorunlara yol açabilmektedir.
- Kilo Alma veya Zayıflama Gibi Kilo Problemleri
Anormal kilo alınması ve verilmesi, lityum eksikliğine bağlı olabilmektedir.
- Cilt Kuruluğu
Cilt kuruluğu neredeyse tüm yaş gruplarında görülebilmektedir. Lityum eksikliği cilt kuruluğuna neden olabilmektedir.
Lityum Hapları Nasıl Kullanılır? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?
Hekim müşahedesinde kullanılan lityum hapları, oral yolla alınmaktadır. Vücutta bir gün kadar kalmaktadır. Akabinde böbrekler sayesinde vücut dışına atılmaktadır. Bilhassa psikolojik problemlerin tedavisinde lityuma başvurulmaktadır. En sık kullanıldığı haller ise aşağıdaki gibidir:
- Bipolar bozukluk vakalarının önüne geçilmesi,
- Kronik depresyon durumlarının önlenmesi,
- Mani ataklarının engellenmesi,
- Depresyon, bipolar bozukluk ve şizofreni bulgularını gösteren şizoaffektif bozukluğun kontrol edilebilmesi,
- Suça eğilimli olan hırçın karekterli bireylerde,
- Madde veya alkol bağımlılığı vakalarında kullanılmaktadır.
Tedavi noktasında lityum ilaçların aksatılmadan kullanılması esastır. Kişinin ilacı aksatması, şiddetli nöbet vakalarını tetikleyebilmektedir. Kanda bulunan lityum düzeyi devamlı olarak kontrol edilmektedir. Bu sayede ilacın uzun müddet gönül rahatlığıyla kullanılması sağlanmaktadır.
1949 senesinde Avustralya uyruklu psikiyatr Jhon Cade tarafınca lityumun insan sıhhatindeki tesiri tespit edildi. Avustralyalı psikiyatr, lityum karbonat solüsyonunu deney hayvanlarına enjekte etti. Kısa bir sürenin ardından deneklerin inanılmaz bir biçimde sakinleştiğini gözlemledi. Söz konusu çalışmanın akabinde lityum bileşiklerinin beyinde sakinleştirici tesiri olduğu belgelendi. Akabinde FDA (ABD Gıda ve İlaç İdaresi) lityum karbonat ve lityum sitrit içeren ilaçları onayladı.
Lityum depresyon, bipolar bozukluk ve manik rahatsızlıklar üzerinde pozitif etki etmektedir. Zihinsel rahatsızlıklarda, şizofrenide, kan rahatsızlıklarında ve baş ağrılarında olumlu tesirleri bulunmaktadır. Ayrıca alkol tedavisinde, diyabet, böbrek ve karaciğer rahatsızlıklarında, karıncalanmalarda, hiperaktivitede ve davranış bozukluklarında da kullanılmaktadır. Ek olarak anemi, bulimia,anoreksiya, nötropeni, atrit, troid, astım, meniere ve graves vakalarında da kullanılmaktadır.
Lityum Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?
Lityum kullanan bireylerde, yaygın rastlanılan yan etkilerden birisi de susuzluk hissiyatıdır. Sıklaşan idrar ihtiyacı, diyare, istifra, yorgunluk ve bitkinlik gözlemlenebilmektedir. Bunlara ek olarak dilde hissedilen yanmalar ve bozuk para tadı, saç dökülmesi, ödem ve kilo alımı görülebilmektedir.