Parathormon (PTH) Ne Anlama Gelir, Parathormon Testi Nasıl Yapılır?
“Parathormon (PTH) kan testi kandaki PTH seviyesini öğrenmek için yapılan bir testtir. Parathormonun (PTH) normal değer aralığı bir mililitrede 10 – 55 pikogramdır (pg/mL).”
Parathomon olarak da bilinen PTH, parathormon bezlerinin salgıladığı bir protein hormonudur. Bu bez boyunda ve tiroit bezlerinin arka tarafında yer alır. Parathormon; kemik ve kandaki kalsiyum, fosfor ve D vitaminini kontrol etmekle görevlidir. PTH salınımı ile kandaki kalsiyum seviyesi ile kontrol edilir. Düşük kalsiyum seviyeleri yüksek PTH salınımına neden olurken, yüksek kalsiyum seviyesi PTH salınımını engeller. Kanınızdaki PTH miktarını ölçmek için bir laboratuvar testi yapılır.
Parathormon Hormon Testi Nedir ve Neden Yapılır?
PTH kan testi kandaki parathormon miktarını ölçmek için yapılır. PTH parathormon demektir. PTH parathormon bezlerinin salgıladığı bir protein hormonudur. Laboratuvarda yapılacak testler sonucunda kandaki PTH seviyesi ölçülür. Bu test kandaki parathormon denilen bileşiği ölçer. PTH boyundaki dört küçük parathormon bezi tarafından salgılanır. PTH kan dolaşımında taşınır ve kandaki kalsiyum seviyesini düzenlemek için gereklidir. Kalp, kemik, sinir sistemi ve böbreklerin çalışması için kanda kalsiyum seviyesi normal olmalıdır.
Kalsiyum seviyeniz çok düşükse, parathormon bezleriniz kanınıza daha fazla kalsiyum alımı için PTH salgılar. Kalsiyum seviyeniz çok yüksekse, parathormon bezleri PTH üretmeyi durdurur. Kanınızdaki PTH miktarını ölçmek; doktorun kalsiyum seviyesinde anormalliklerin nedenini öğrenmesine yardımcı olur. Bu test genellikle sabahın erken saatlerinde yapılması PTH seviyesini ölçmek için en uygun zamandır. Vücudunuzun düzgün çalışması için vücuttaki kalsiyum seviyesi önemlidir. Aşağıdaki durumlarda doktorunuz PTH testini yapabilir:
Kanda çok fazla kalsiyum belirtileri varsa (bitkinlik, kusma, susama, karın ağrıları)
Kanda çok az kalsiyum olduğunun belirtileri varsa (karın ağrısı, kas krampları, parmaklarda karıncalanma)
Kalsiyum seviyesinin anormal seviyede olması
Kanda çok fazla veya çok az kalsiyum olmasının nedenini bulmaya ihtiyaç duyulması halinde bu test yapılır.
Doktor PTH testini şunlar için de yapabilir:
- Parathormon işlevi kontrol edilmesi için
- Hiperparatiroit teşhisi için
- Kandaki kalsiyum seviyesindeki anormalliklerin nedenlerini bulmak için
- Parathormon bezlerindeki bir problemin kalsiyum seviyesindeki anormalliklere neden olup olmadığını kontrol etmek için
- Kronik böbrek hastalığı olan kişilerde kontrol için
- Parathormon veya nonparathormon ile ilişkili bozuklukları ayırt etmek için
- Parathormon ile ilgili sorunlarda tedavinin etkinliğini izlemek için
- Kandaki düşük fosfor düzeylerinin nedenini belirlemek için
- Açıklanamayan veya tedaviye cevap vermeyen şiddetli osteoporoz durumlarında
- Böbrek hastalığı varsa
- İleri seviye osteoporozun neden tedaviye cevap vermediğini belirlemek için
Parathormon Yüksekliğinin Sebepleri Nelerdir?
Parathormon hormonunun her mililitre kanda 55 pikogram üzeri olmasına PTH yüksekliği denir. Bu yükseklik ise şunlardan kaynaklanabilir:
- Kronik böbrek hastalıkları gibi hastalıklarda vücuttaki fosfor ve fosfat seviyesinde artış olması.
- Vücudun parathormon hormonuna cevap vermemesi (psödohipoparathormonizm)
- Yeterli kalsiyum tüketememekten, vücutta kalsiyumun emilmemesi veya idrarınızda çok fazla kalsiyum kaybetmekten kaynaklanabilecek kalsiyum eksikliği
- Kalsiyum veya magnezyum yetersizliği
- D vitamini eksikliği veya vücutta şırı miktarda D vitamini bulunması
- Aşırı miktarda fosfor içeren gıdaların tüketimi
- Hamilelik
- Psödohipoparatiroidi (Psödohipoparatiroidi hastalığı vücudun parathormona yanıt verememesi durumudur.)
- Vücutta kalsiyum yüksekliği
- Böbrek hastalıkları
- Böbrek yetmezliği
- Düşük kan kalsiyum düzeyi
- Paratiroid bezi sorunları
- Paratiroid bezi büyümeleri
- Paratiroid bezi tümörleri
- Fosfor yükselmesi
- Böbreklerdeki sorunlar
- Laksatiflerin fazla kullanımı, lavman yaptırmak
- Şiddetli bulaşıcı hastalıklar
- Kemoterapi gibi etkenler yüzünden vücuttaki hücre yıkımının hızlanması
- Respiratuar asidoz
- Ağır egzersiz sonrasında kasların hasar görmesi, rabdomiyolizParathormon bezlerinde şişme, primer hiperparathormonizm olarak adlandırılır.
- Parathormon bezindeki tümörler, adenomlar olarak adlandırılır.
- Yaşlı erişkinlerde yeterli güneş ışığı alınmaması ve vücutta D vitamini emen ve yıkan problemler de dahil olmak üzere D vitamini bozuklukları
- Aşırı aktif parathormon bezleri, hiperparathormonizm denilen durum
- Kronik böbrek hastalığı gibi kandaki fosfor seviyelerinde olan durumlar
Parathormon Yüksekliği Belirtileri
- İştahsızlık
- Yorgunluk
- Kas ağrısı
- Sırt ağrısı
- Böbrek taşı
- Pankreatit
- Eklem ağrısı
- Ülser ağrısı
- Bulantı
- Kaşıntı
- Kemik erimesi
- Kemiklerde kist
- Aşırı su içme ihtiyacı
- Sık idrara çıkma
- Kabızlık
- Depresyon
- EKG’de bozulma
- Hafıza sorunları
- Uyku hali
- Simetrik proksimal güçsüzlük
- Yürüyüş bozuklukları
Parathormon Hormonu (PTH) Düşüklüğünün Nedenleri Nelerdir?
- Kandaki magnezyum seviyesinde düşüklük
- Hipoparathormonizm
- Lenfoma veya multipl miyelom gibi kanser türleri
- Kandaki D vitamini veya kalsiyumun fazla olması
- Boyun ameliyatı veya radyasyon tedavilerinden kaynaklanan parathormon bezlerinde hasar olması.
- Boyun ameliyatında parathormon bezlerinin yanlışlıkla çıkarılması
- Parathormon bezinin otoimmün yıkımı
- Paratiroid bezlerinin radyasyona maruz kalması
- Aşırı Kalsiyum yahut D vitamini alımı
- Paratiroid bezlerine hasar veren otoimmün hastalıkların varlığı
- Vitamin ve mineral dengesizlikleri
- Ameliyatta Paratiroid bezlerinin hasar görmesi
- İntraktif parathormon bezleri, hipoparathormonizm denen durum
- Vücudun başka bir bölümünde (göğüs, akciğer veya kolon gibi) başlayan ve kemiğe yayılan kanserler
- Süt, kalsiyum karbonat veya sodyum bikarbonat (kabartma tozu) gibi belirli antasitler uzun bir süre boyunca fazla kalsiyum olması
- Parathormon bezlerine radyasyon maruzu
- Sarkoidoz
- Fazla vitamin D tüketimi
Parathormon Düşüklüğü Belirtileri
- Kaslarda kramplar
- Ağız çevresinde, ayak ve el parmak uçlarında karıncalanma, uyuşma
- Ellerde kasılma
- Gırtlakta,pth h bronşlarda spazm veya tetani (kasılma nöbeti)
Pth Yüksekliği Veya Düşük Nasıl Tedavi Edilir?
Pth yüksekliğinden yahut düşüklüğünden muzdaripseniz Endokrinoloji bölümü doktoruna başvurmalısınız. Doktorunuz öncelikle bu durumun altında yatan nedeni tespit edip gerekli tedaviyi gerçekleştirecektir.