Polinöropati (PNP) Ne Demek?
Polinöropati kişinin periferal sinirlerinin hasarlandığı bir durumdur. Polinöropati cildinizdeki, kaslarınızdaki ve organlarınızdaki sinirleri olumsuz etkiler. Sinirler hasarlandığında beyninize düzenli sinyal gönderemezler. Bu durum beyninizdeki veya omurilikteki sinirleri etkilemez. Polinöropati tedavisi temel olarak bu duruma yol açan altındaki sebebi tedavi etmeyi amaçlar. Bunun yanında polinöropati tedavisi için fizik tedavi ve TENS tedavisi yaygın olarak kullanılır.
Polinöropati Nedir?
Polinöropati, nöropati türlerinin en yaygın olanlarından biridir. Nöropati sinirlerdeki hasar veya işlev bozukluğu anlamına gelir. Polinöropati beyin ve omurilik dışına uzanan sinirlerinin hasar görmesi, yaralanması ve işlev bozukluğuna uğraması durumudur.
Polinöropati Türleri
Akut polinöropati
Akut polinöropati, polinöropati periferal sinirler aniden veya kısa süreli hasarlandığında meydana gelir. Bu tür polinöropati sinir hasarına neden olan bağışıklık sistemi hastalıkları veya enfeksiyonlardan kaynaklanır. Guillain-Barré sendromu gibi bir sağlık sorunu bu duruma sebep olabilir. Akut vakalar kısa süre içinde başarılı şekilde tedavi edilebilir.
Kronik polinöropati
Polinöropati belirtileriniz uzun sürdüğünde ve çabuk tedavi edilmediğinde kronik polinöropati meydana gelir. Bu tür polinöropati diyabet veya böbrek yetmezliği gibi altında yatan durumlardan kaynaklanabilir. Kronik nöropatinin farklı birçok sebebi olabilir. Sebebi anlamak her zaman kolay değildir ve bazı durumların nedeni tespit edilemez.
Polinöropati Sebepleri ve Risk Faktörleri
Birçok medikal durum ve diğer faktörler polinöropatiye neden olabilir, bunlar:
- Şeker hastalığı
- Kanser (çoklu myelom gibi)
- Kullanılan ilaçların yan etkisi olarak
- Alkol kullanımı: Alkol sinir dokusuna zarar verebilir
- Bağışıklık sistemi hastalıkları: Sinirlere ve diğer bölgelere zarar vererek bağışıklık sistemi vücuda karşı atağa geçer. Sjogren sendromu, Guillain-Barré sendromu, romatizma, deri veremi ve çölyak hastalığı gibi.
- Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar: Lyme hastalığı, hepatit B, hepatit C, HIV ve zona hastalığı gibi bazı enfeksiyonlar polinöropatiye yol açabilir.
- Kemik iliği hastalıkları: Örnekleri kandaki protein anormalliği, kemik kanserinin bazı türleri ve lenfomadır.
- Vitamin eksiklikleri
- Kronik alkolizm
- Nörofibromatoz, sinir sisteminde çok sayıda tümörün oluştuğu genetik bir bozukluktur
- HIV
- Lyme hastalığı
- Toksinlere maruz kalmak
- Genetik bozukluklar: Charcot-Marie-Tooth hastalığı gibi bazı durumlar genetik polinöropati türlerindendir.
- Hipotiroidizm: Yaygın olmasa da tiroit yetersizliği polinöropatiye yol açabilir.
- Böbrek hastalığı
- Karaciğer hastalığı: Araştırmalar karaciğer sirozunda periferal nöropatinin oldukça yaygın olduğunu göstermiştir.
- İlaçlar: HIV/AIDS tedavisinde kemoterapiyle birlikte kullanılan bazı ilaçlar nöropatiye neden olabilir.
- Beslenme zayıflığı: B-1, B-6, B-12 vitaminleri ve E vitamini eksiklikleri polinöropatiye neden olabilir.
- Fiziksel travma veya yaralanma: Kazalar ve yaralanmalar gibi tekrarlayan devinimler periferal sinirlere zarar verebilir.
Polinöropati Belirtileri
Hangi sinirin etkilendiğine bağlı olarak polinöropati çeşitli belirtiler üretebilir.
- Eller ve ayaklarda kollar ve bacaklara yayılabilen uyuşma
- İstemsiz kas çekilmeleri
- Koordinasyon eksiklikleri
- İdrarı tutamama
- Yutma zorluğu
- Denge kaybı
- Koordinasyon eksikliği
- Sık sık düşme
- Cilt, saç veya tırnaklarda değişimler
- Ayak ve bacak ülserleri
- Cilt ve tırnak enfeksiyonları
- Kas güçsüzlüğü
- Kas çekilmesi
- Ağrı
- Hissizlik
- Karıncalanma ya da yanma
- Aşırı hassasiyet
- Kol veya bacaklarda güçsüzlük
Polinöropati Tedavisi
Polinöropati tedavisi bu durum sebep olan soruna ve yaşanan belirtilere göre değişir. Bazı vakalarda doktorunuz ağrıyı kesmeye yardımcı olmak için ağrı kesiciler verebilir. Bunlar steroid olmayan iltihap karşıtı ilaçlardır.
Hafif nöropatik ağrılar için kişiler sıklıkla stereoid olmayan iltihap önleyici ilaçlar ve lokal tedaviler için reçeteskz kremlere başvururlar. Şiddetli ağrılar için COX-2 engelleyiciler ve aynı zamanda antidepresanlar, nöbet önleyici ilaçlar ve antiepiletik ilaçlar reçete edilir.